Klik hieronder op een van de sprekers of scrol door het artikel.
Paul Kirschner, Becky Francis, Martine Baars, Iliass el Hadioui, David Didau, Marcel Schmeier, Pedro De Bruyckere, Anna Bosman, Jos Cöp, Tom Bennett, Louise Elffers, Judith Gulikers, Jaap Scheerens, Ton van Haperen, Erik Meester, Inge de Wolf, Jasper Rijpma, Tijana Breuer, Eva Naaijkens, Jeroen Janssen, Kees Broekhof, Monique Volman, Bart Joosse, Marco Snoek, Ina Cijvat, Gerdineke van Silfhout, Bernard Teunis, Arjan van der Meij, Heleen Buhrs, Linda van den Bergh, Sergej Visser, Alderik Visser, Marco de Leeuw, René Kneyber, Mirjam Snel, Anke de Boer, Heleen Pennings, Tim Surma, Yaelle van de Stolpe, Lucelle Comvalius, Jelmer Evers, Thijs Bol, Marieke van Geel en Trynke Keuning, Helma Oolbekkink, Eddy Erkelens, Maaike Radix, Renske de Kleijn, Monique Verhoeven, Martin Dogger, Marita Eskes, Charlotte Goulmy, Naomi Smits, Monica Koster, Alfons ten Brummelhuis, Daniel Muijs, Daisy Mertens, Tine Hoof, Hannah Bijlsma, Bilal Majdoubi, Maaike Nederstigt, Niek van den Berg, Stan Vermeulen, Gert Verbrugghen, Anne Luc van der Vegt, Firdevs Durgut, Bowen Paulle, Amber Walraven, Martin Ringenaldus.
Spraakmakende publicaties om tijdens de lunch over te sparren? Lees bijvoorbeeld:
Op 16 mei worden de resultaten van PIRLS-2021 gepubliceerd (leesvaardigheid groep 6). De onderwijsinspectie toonde in december al dalende prestaties aan in het peilingsonderzoek naar leesvaardigheid in groep 8. Hoe zal Nederland het straks doen? Nicole Swart van het Expertisecentrum Nederlands is niet optimistisch. En dat heeft alles te maken met de noodklok die de Alan Turingschool luidde over de eindtoets.
Het schoolleiderstekort in Nederland is (relatief) groter dan het lerarentekort. Moeten we iedereen maar aan het roer laten die dat wil? En hoe doen ze dat eigenlijk in het buitenland? Onderzoekers zochten uit welke eisen ze elders stellen aan schoolleiders.
Voor de een is (expliciete) directe instructie zo’n beetje de catechismus, voor de ander een schools schrikbeeld. Waarom roept een bewezen effectieve didactiek zo veel discussie op? Didactief ziet dat achter alle karikaturen de kampen niet zo gek veel van elkaar verschillen. En we vinden het antwoord op de hamvraag: wanneer is DI de beste instructievorm?
Elke maand verkent Didactief de biotoop van steeds een andere leraar. In dit dossier verzamelen we deze ervaringen.
Elke maand interviewt Didactief een inspirerende leraar die bezig is met een onderzoek op zijn of haar school. In dit dossier zetten we ze bijeen. Wil je meedoen aan deze rubriek? Geef je op bij [email protected]! Of spreek ons aan tijdens het congres!
Paul Kirschner is al sinds 2011 columnist voor Didactief. Lees hier al zijn bijdragen!
Dit is een van de meest gelezen blogs van Paul (februari 2018): Iedereen haat directe instructie.
Lees ook het boek dat Kirschner met twee jonge wetenschappers schreef: “Op de schouders van reuzen: inspirerende inzichten uit de cognitieve psychologie voor leerkrachten. 24 wetenschappelijke kernartikelen vertaald naar de dagelijkse lespraktijk.” De gratis download vind je hier.
Becky Francis geeft leiding aan de Britse Education Endowment Foundation. Paul Kirschner raadde hun leidraad aan en Team Education Lab NL nam een kijkje in hun keuken.
In maart verscheen in ons dossier klassieker van de maand het artikel Sorteer leerlingen niet de put in over onderzoek door Becky Francis.
|
ZO KUN JE WERKEN AAN GEDRAG IN DE SCHOOL
Gelukkig kunnen leraren invloed op het gedrag van leerlingen uitoefenen. Bijvoorbeeld door te werken aan fijne relaties en een prettig klasklimaat. Het is belangrijk dat leerlingen zich thuis voelen op school en weten welke regels daar gelden. Dat bevordert hun motivatie en hun leren. En niet onbelangrijk, een fijne omgang met leerlingen bepaalt voor een groot deel het werkplezier van leraren. Kortom, gedrag in de school is een onderwerp dat het waard is om je in te verdiepen.
Onderzoekers Martine Baars, Jeroen Janssen en Helma Koomen selecteerden achttien kernpublicaties uit de (inter)nationale literatuur over hoe leraren kunnen werken aan gewenst gedrag en fijne relaties in de klas. Succesvolle serie Gedrag in de school is net als de eerdere delen uit de Didactief-reeks - Op de schouders van reuzen, Werk maken van gelijke kansen, Leer ze lezen, Leer ze rekenen en Ken je leerling - mogelijk gemaakt door de samenwerking tussen besturen in het primair en hoger onderwijs, de PO-Raad, de wetenschap en Didactief. Gedrag in de school is in gedrukte vorm verkrijgbaar vanaf 30 maart via https://www.tenbrinkuitgevers.nl/product/gedrag-in-de-school/ en vanaf 31 maart ook gratis te downloaden op Gedragindeschool.nl. |
Martine Baars gaf in april 2022 het webinar Zelfgereguleerd leren bij Didactief. Didactief interviewde haar in 2020 over hoe leerlingen hun eigen leerprestaties inschatten.
Pedro De Bruyckere, pedagoog, docent en onderzoeker (Arteveldehogeschool)Didactief interviewde De Bruyckere over zijn genuanceerde rol in onderwijsdebatten. Pedagogiek of evidence-informed? Dat bijt elkaar helemaal niet! (november 2019).
In hun nieuwe boek met inzichten uit de psychologie geven Pedro De Bruyckere en collega’s praktische tips: zo kun je leerlingen weerbaarder maken. Didactief publiceert een preview (september 2021).
De Bruyckere legt uit waarom wetenschap tijd kost aan de hand van zijn eigen onderzoek naar de invloed van tutoren. (februari 2022).
De Bruyckere selecteerde voor ons het beste onderzoek van 2018 (december 2018).
Authentiek zijn: wat betekent dat nu precies? De Bruyckere ontdekte in zijn promotieonderzoek wat leerlingen een ‘geboren lesgever’ vinden (december 2017).
Didactief interviewde El Hadioui in 2020 over kansengelijkheid. In zijn boek Grip op de mini-samenleving, inmiddels verloot op het Boekenfestival van Didactief, pleit El Hadioui voor geloof in eigen kunnen van teams.
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
‘Onderzoek negeren is onethisch’. Dat zei David Didau toen Didactief hem interviewde in 2017. In een van zijn blogs vertelt hij hoe je natuurwetenschappen het beste kunt onderwijzen.
In zijn blog Denken vergt kennis verdedigt hij het belang van feitenkennis.
Volgens Marcel Schmeier is de rekentoets meer een intelligentietest of begrijpend leestoets.
De selectie van kinderen vindt al veel eerder plaats dan bij het eindadvies in groep 8, schrijft Marcel Schmeier.
Lees hier de columns die ze schreef voor Didactief.
In haar nieuwe boek legt Louise Elffers uit waarom kansengelijkheid makkelijker is gezegd dan gedaan. Lees hier een fragment.
|
Wat moet je weten van een leerling om hem goed les te kunnen geven? En zijn cijfers nuttig, of kan het ook makkelijk zónder? In de nieuwe kennisbundel 'Ken je leerling’ (wordt gelanceerd op ResearchED!) lees je de belangrijkste inzichten over toetsen en beoordelen in het po. In dit webinar geeft Gulikers een voorproefje (met tips die ook nuttig zijn voor vo en mbo!) (maart 2022).
Formatief evalueren werkt ook goed in het vmbo, blijkt uit onderzoek in een vierjarig leernetwerk. Onderzoekers vroegen docenten naar hun ervaringen en geleerde lessen (maart 2022).
Veel scholen zetten in op meer formatief evalueren. Voor docenten is de motivatie vooral meer eigenaarschap creëren, actievere leerlingen, meer motivatie en betrokkenheid, blijkt o.a. uit onderzoek van Gulikers (juli 2021).
Jaap Scheerens, AKA Mr. Evidence Based Didactief ging in gesprek met Jaap Scheerens - emeritus hoogleraar onderwijskunde (UT) - over onderwijseffectiviteit. (september 2021).
Jaap Scheerens & Paul Kirschner plaatsen kritische kanttekeningen bij de Menukaart-NPO. Meer regie is nodig, vinden deze emeriti. (mei 2021)
Ook over de nationale curriculumherziening is Scheerens kritisch, die gaat immers ondanks fundamentele kritiek stug door. Er lijkt weinig met kritiek te zijn gedaan, schrijven Erik Meester en Jaap Scheerens (april 2022).
Scheerens reflecteerde al eerder op verzoek van Didactief op Curriculum.nu (januari 2020).
Zwartboek over de Last van Slechte Ideeën voor het Funderende Onderwijs, door Jaap Scheerens en Paul Kirschner (september 2021).
Het advies Later selecteren, beter differentiëren van de Onderwijsraad is onvoldoende onderbouwd, vindt Jaap Scheerens. Waarschijnlijk zijn er effectievere manieren om kansenongelijkheid tegen te gaan dan de voorgestelde stelselherziening (april 2021).
Jaap Scheerens bezocht op het Didactief jubileumcongres 2021 twee contrasterende lezingen: Paul Kirschner over bevredigend, effectief en efficiënt onderwijs en Gert Biesta over “Evidence based” onder het motto “Wie bewaakt het kunstenaarschap van de leraar?” (maart 2021).
Soft skills zijn aan te leren, is doorgaans de opvatting. Maar klopt dat wel? Jaap Scheerens en collega’s doken in programma’s voor het onderwijs.(november 2020).
Ton van Haperen (leraar en lerarenopleider) en Jaap Scheerens (emeritus hoogleraar (UT))Jaap Scheerens en Ton van Haperen nemen de meting van leerprestaties en het gebruik daarvan in het funderend onderwijs onder de loep. Opgepast: longread! (mei 2022).
Jaap Scheerens, Ton van Haperen en Paul Kirschner geven alvast wat kanttekeningen bij het coalitieakkoord met afspraken over funderend onderwijs (PO en VO) (januari 2022).
Eind september ‘21 daagde columniste Aleid Truijens in de Volkskrant iedereen uit een alternatief te bedenken voor de autonome school. Scheerens en Van Haperen nemen de uitdaging aan (november 2021).
Beeld: Leone de Voogd.
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
Het ene Nederlandse kind krijgt meer kansen dan het andere. Een kabinetsplan voor een verlengde brugklas werkt averechts, denken Anna Bosman en Sezgin Cihangir.
Anna Bosman en Sezgin Cihangir - Het tekstbegrip van Nederlandse leerlingen laat dusdanig te wensen over dat het gevaar bestaat dat een kwart van de leerlingen het onderwijs als functioneel ongeletterde verlaat (PISA, 2018). Onlangs hebben wij dit probleem geanalyseerd en tevens een oplossing voorgesteld. Dit is een verkorte weergave van dat rapport.
Iedereen herinnert zich wel een leraar die zo goed kon vertellen. Storytelling in het onderwijs heeft ook de interesse van onderzoekers. Hoe verklaren zij de kracht van verhalen? En wat kun je ermee in de praktijk? Erik Meester legt het uit (oktober 2020).
De nationale curriculumherziening gaat ondanks fundamentele kritiek stug door. Er lijkt weinig met die kritiek te zijn gedaan en niet te zijn geleerd van eerder gemaakte fouten, schrijven Erik Meester en Jaap Scheerens. (april 2022).
Praat met jonge leerlingen gerust over Willem van Oranje, stellen Anna Bosman en Erik Meester. Kennis stimuleert begrijpend luisteren en dat helpt later om moeilijke teksten te lezen (februari 2019).
Erik Meester over het bagatelliseren van leerachterstanden in coronatijd (februari 2021).
Recensie van het boek ‘Wetenswaardig’ van Erik Meester (september 2021).
Het mag niet zo zijn dat arbeidsproductiviteit van afgestudeerden het primaire doel vormt van onderwijs, schrijven onder anderen Yra van Dijk, Ewout van der Knaap en Erik Meester (maart 2021).
Erik Meester en Anna Bosman leggen uit hoe je culturele kennis en een rijke woordenschat kunt aanbieden aan jonge kinderen (april 2019).
Sarah Bergsen en Erik Meester beschrijven met welke praktische, wetenschappelijk onderbouwde principes je multimedia beter kunt inzetten.
In deze longread bespreken Erik Meester, Anna Bosman en Kim Cordewener de voorstellen van Curriculum.nu. ‘Hoog tijd om het werk van onderzoekers als Hirsch en Willingham bij de curriculumontwikkeling te betrekken.’ (februari 2021).
NRO
Het nieuwe buzzwoord in het onderwijs is evidence-informed. Scholen zouden vaker gebruik moeten maken van kennis uit onderwijsonderzoek. Maar hoe zorgen we ervoor dat die landt bij de scholen die dat het meest nodig hebben? En welke scholen zijn dat eigenlijk? Bij welk onderwijsonderzoek hebben zij baat? De leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen moet beter. Een speciale Kennistafel probeert daarin verandering te brengen. Wat is er eigenlijk nodig voor goed leesonderwijs? Wat is eigenlijk goed kunstonderwijs voor de basisschool? Het Lectoraat Kunsteducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten deed een review die scholen kan helpen zich voor te bereiden op de komende peiling van de onderwijsinspectie. Het doorontwikkelen van de school als professionele leergemeenschap vraagt continu aandacht van leraren en schoolleiders. Creëer draagvlak voor schoolontwikkeling, waarbij collega’s een gevoel van eigenaarschap krijgen. Maar pas op voor de bananenschil! Vooral kinderen met laag- en middelbaar opgeleide ouders presteren op school minder goed dan je op basis van hun potentie zou verwachten. Dat is problematisch voor hun eigen verdere (school)carrière, maar ook voor de maatschappij. Hoe zet je een succesvol docentontwerpteam (DOT) op? Lessen van vijf scholen die aan de slag gingen met digitale leerlinggegevens en differentiatie. Hoe zorg je dat al je leerlingen de basisdoelen halen? De nieuwe NRO-leidraad geeft aanbevelingen voor het po, op basis van onderzoek. Didactief legt medeontwikkelaars Roel Bosker en Firdevs Durgut dilemma’s voor. Wat weten we over het LeerKRACHT-programma, dat ondertussen op duizend scholen wordt gebruikt? Leraren zijn enthousiast, maar het is nog een vraag of leerlingen er beter door gaan presteren. |
Inge de Wolf is bijzonder hoogleraar Onderwijssystemen aan de Universiteit Maastricht, directeur van Education Lab, en is werkzaam bij het NRO. Ze schrijft blogs voor Didactief.
Hoe help je onderwijsmythes de wereld uit? Via de Academische Werkplaats Onderwijs, vertelt Inge de Wolf. Didactief nam een kijkje.
Het plan Ontwikkelkracht ontvangt 332 miljoen uit het Nationaal Groeifonds om het onderwijs evidence-informed te verbeteren. Wat kunnen scholen verwachten? Initiatiefnemers Inge de Wolf en Jasper Rijpma laten het je zien in dit webinar. (mei 2022).
Tijana Breuer is directeur van Education Lab en een van de initiatiefnemers van Ontwikkelkracht. Didactief stelde haar drie vragen over het plan (mei 2022).
Eva Naaijkens, schoolleider Alan TuringschoolDidactief interviewde Eva Naaijkens toen ze werkte aan het concept van de Amsterdamse Alan Turingschool, inmiddels al vele jaren succesvol. (februari 2016).
Met de kwaliteitsaanpak van de Alan Turingschool hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden. (januari 2019).
Lesson Study is sinds vorig jaar een vast onderdeel in de professionaliseringsaanpak van de Alan Turingschool. De leraren zijn enthousiast. ‘Hoe vaak krijg je nou de kans om het wel en wee van één leerling te bestuderen?’ (januari 2019).
Recensie: Eva Naaijkens en Martin Bootsma maken kwaliteitszorg concreet in hun boek ‘De school als werkplaats’. (april 2022).
In grote steden is het extra lastig om goede leraren voor basisscholen te vinden, aldus Arnold Jonk, bestuurder bij Samen tussen Amstel en IJ, en Eva Naaijkens. Een toeslag kan helpen. (februari 2019).
Naaijkens was ook lid van de Commissie Onderwijsbevoegdheden maar gaf haar opdracht terug. In deze brief aan toenmalig demissionair minister Slob legde zij samen met Renée van Eijk en collega’s uit waarom.
‘Nieuwe cao pakt goed uit voor schoolleider en adjunct-directeuren’, prijkte op de website van de Algemene Vereniging van Schoolleiders. Veel schoolleiders waren blij met deze aankondiging eerder dit jaar. Maar wat blijkt: in de praktijk pakt deze CAO desastreus uit. (november 2020).
Jos Cöp ondertekende het manifest Onderwijs om (te) vormen. Het pleidooi: Als we leerlingen gelijke kansen willen bieden, dan zullen we meer (complex) onderzoek moeten doen naar verbeteringen in ons onderwijs.
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
Overtuigend legt Tom Bennett in zijn boek Regie in de klas uit wat je nodig hebt om orde te houden.
Wangedrag van leerlingen is een groot probleem in Engeland. Het is tijd, schrijft Tom Bennett, om wetenschappelijk bewijs te gebruiken om gedragsproblemen op scholen tegen te gaan.
Tom Bennett koos het beste onderwijsonderzoek van 2019. In zijn selectie prijken studies die kritisch kijken naar populaire praktijken, maar ook naar onderzoek zelf.
Bij samenwerkend leren is het belangrijk dat je je leerlingen hulp aanbiedt én hen zelf de controle laat houden. Dat concluderen Utrechtse onderzoekers na een literatuurstudie (juni 2018).
Leerlingen moeten vaak in de les in groepjes samenwerken. Maar hoe zorg je als leraar dat ze het meeste uit samenwerkend leren halen? (juni 2014).
Docenten in de tweede fase vinden hun nieuwe rol als begeleider van samenwerkend leren leuk, maar ook moeilijk. Ze hebben vooral weinig vat op het proces van samenwerken, blijkt uit Utrechts onderzoek. (januari 2018).
Kees Broekhof, expert taal (Sardes)Een opgave om vmbo-leerlingen aan het lezen te krijgen? Met betrokken docenten en een aantrekkelijke boekencollectie kan een school veel bereiken, laat Kees Broekhof zien (november 2015).
Voor de leerkracht is het gewoon Nederlands, voor leerlingen is het soms een vreemde taal. Schooltaal kan een struikelblok zijn voor begrip in de zaakvakken. Gelukkig zijn er manieren om kinderen in te wijden in schooltaal (december 2012).
Allochtone ouders leren in een cursus om meer te lezen en te praten met hun kind. Ook durven ze na afloop van de cursus eerder met vragen op de leerkracht af te stappen (februari 2007).
Cito-oefenboekjes? Weg ermee! Boeken lezen, dat is de sleutel tot goede toetsresultaten. De man die dat het best kan weten, was deze week voor een kort bezoek in Nederland: Stephen Krashen (november 2011).
Veel scholen vinden dat de betrokkenheid van ouders te wensen overlaat. Maar hoe erg is het nu eigenlijk als ouders bijvoorbeeld niet op de ouderavond verschijnen? (september 2006).
De Verteltas is het nieuwste middel waarmee school ouders kan betrekken bij de ontwikkeling van hun kind én de ontwikkeling van dat kind kan bevorderen (oktober 2005).
Veel vmbo’ers kampen met taalproblemen. Scholen nemen dan ook allerlei maatregelen om de taalvaardigheid van hun leerlingen te verbeteren. Maar het is de vraag of alle facetten van taal wel voldoende aandacht krijgen, schrijft Broekhof (december 2003).
Taalachterstanden, zo laten alle onderzoeken zien, blijven een ‘hardnekkig’ fenomeen. Voor meer resultaat is een grotere inspanning nodig. Niet alleen op school, maar ook daarbuiten (januari 2003).
De brede school is onmiskenbaar ‘in’. Maar het is de vraag of al dat brede aanbod wel voldoende kwaliteit heeft, vooral als het gaat om het wegwerken van taalachterstanden (maart 2004).
Broekhof gaf ons een aantal nuttige leestips (september 2016).
Monique Volman e.a. - Het probleem met de labels zwart en wit voor scholen is dat het niet 'zomaar woorden' zijn.
Guuske Ledoux en Monique Volman vinden het jammer dat de Inspectie en sommige wetenschappers in het nieuwste Onderwijsverslag suggereren dat innovatieve scholen onverantwoord bezig zijn. Zij zagen wat anders.
Onderzoeker Monique Volman en projectleider Nienke Nieveen zien hoe verfrissend het kan zijn als een school met het eigen curriculum aan de slag gaat. Maar soms is het ook een worsteling. ‘Scholen moeten meer ondersteund worden.’
In een nieuwe serie laten we leraren aan het woord over de rol van onderzoek in hun praktijk. Bart Joosse van de Amsterdamse Admiraal de Ruyterschool deed onderzoek naar omgaan met diversiteit. ‘Nu benadrukken we de verschillen niet meer.’
Marco Snoek - Vermindering van lestijd is mogelijk, mits de vrijgekomen tijd gebruikt wordt om heel gericht na te denken over de kwaliteit van lessen en hoe daarbij inzichten over effectieve leerstrategieën ingezet kunnen worden.
Sommige leraren geven niet alleen goed les, maar kunnen ook uitstekend leidinggeven. Doe daar je voordeel mee, scholen, zegt Marco Snoek, lector bij de Hogeschool van Amsterdam.
Het lerarentekort geeft alle aanleiding om aandacht te besteden aan de begeleiding van startende leraren. We kunnen het ons immers niet veroorloven om jonge starters te verliezen doordat ze in de eerste fase van hun beroep overvraagd worden. Maar bovendien, er is ook het belang van de leerling.
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
In een nieuwe serie podcasts staat vermindering van het aantal lesuren centraal. Diverse experts moeten helderheid verschaffen. Is dit het middel om de onderwijskwaliteit te verbeteren in Nederland?
Heb je excellente rekenaars in de klas? GROW - een onderzoeksproject onder leiding van de Universiteit Utrecht met diverse partners (waaronder Hogeschool Windesheim) - biedt houvast met een handig stappenplan.
In hoeverre is het Referentiekader Taal en Rekenen een bruikbaar instrument voor de onderwijspraktijk? Onderzoekers maken voor het eerst de balans op en constateren nogal wat verbeterpunten.
Middelbare scholieren hebben vaak moeite met vakteksten. Schenk daarom structureel aandacht aan taal, óók in de vaklessen. Onderzoeker Gerdineke van Silfhout legt in drie stappen uit hoe.
Gerdineke van Silfhout - Het ideale examen bestaat niet. Het gaat er de komende tijd vooral om in dialoog te gaan over de inhoud van de examenprogramma’s en de mogelijkheden om dat te examineren. En daarbij recht te doen aan alle leerlingen op vmbo, havo en vwo.
Alweer een jaar zijn schoolleiders en kartrekkers van acht vo-scholen in een leernetwerk aan de slag om van formatief evalueren op hun school een succes te maken. Met vallen en opstaan, stapjes vooruit en achteruit.
Steeds vaker spot ik ze: scherend over het landschap, zoekend naar een bestemming. Drones. Wie denkt dat deze technische gadget alleen bestemd is voor professionals, heeft het mis; onlangs kreeg mijn neefje er een, op zijn zesde verjaardag.
Hun neuzen drukken letterlijk op de perspex deksel van de zoemende lasercutter. Daaronder voltrekt zich een klein wonder van techniek. In een razend tempo snijdt een laserstraal drie bijen uit een velletje papier in een ragfijne achtergrond van honingraten. Het resultaat is verbluffend precies.
Onderzoekers van KBA Nijmegen, de Rijksuniversiteit Groningen en het Kohnstamm Instituut hebben leerkrachten en leerlingen op 39 basisscholen gevraagd naar hun ervaringen met Passend onderwijs. Leerkrachten hebben zelfvertrouwen, volgens ib´ers misschien zelfs wel te veel. Dat terwijl de meeste leerkrachten het in de klas zonder ondersteuning moeten stellen.
Hoe werk je beter samen met jeugdzorg? Wat hebben leraren daarvoor nodig? Groningse onderzoekers vroegen het op scholen voor speciaal onderwijs.
Bijna een op de vijf leerlingen heeft last van angstige of depressieve gevoelens. Hoe stimuleer je hen om zich uit te spreken? Dit hebben ze van je nodig.
Lector Linda van den Berg gaf samen met Eddie Denessen op het jubileumcongres van Didactief dit webinar over werk maken van gelijke kansen. (maart 2021). Download ook de gratis kennisbundel ‘Werk maken van gelijke kansen’.
Sergej Visser bezocht ResearchED Londen en doet verslag in Didactief. (september 2017).
Hoe kun je in gesprek gaan met leerlingen over terroristische aanslagen? Alderik Visser en Henk ter Haar helpen je op weg. (november 2015).
Recensie: In 'De geschiedenis herhaalt zich niet' trekt Alderik Visser ten strijde tegen het maakbaarheidsideaal en afrekenklimaat in het onderwijs. (november 2016).
Alderik Visser over het nationaal curriculumdebat (november 2015).
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
De commissie Zevenbergen die een nieuw bevoegdhedenstelsel probeert uit te denken, moet de leraar aan tafel uitnodigen, bepleiten Marco de Leeuw en Debbie Dussel (oktober 2020).
René Kneyber, trainer, uitgever en publicistKneyber was vijftien jaar lang wiskundeleraar op het vmbo en publiceerde eerder o.a.. “Het Alternatief” (met Jelmer Evers). Tegenwoordig is hij lid van de Onderwijsraad, trainer, uitgever en publicist. Voor Didactief schreef hij verschillende columns.
Maak het voor leraren makkelijker meer vakken te geven en van onderwijssector te switchen, stelt de Onderwijsraad in een veelbesproken advies. Wordt het leraarschap daar echt aantrekkelijker van? (december 2018).
Recensie ‘De sluipende crisis’- Ministerie en raden krijgen er flink van langs in het nieuwste boek van René Kneyber. (november 2018).
In maart 2017 was René Kneyber gasthoofdredacteur van Didactief. Wat zou je volgens hem écht moeten lezen? (februari 2017)
We moeten van een toetscultuur naar een feedbackcultuur in het onderwijs, zegt Dominique Sluijsmans. Samen met wiskundedocent René Kneyber schreef ze Toetsrevolutie, een boek vol portretten van docenten die het formatief toetsen omarmen. (december 2016)
Zijn boeken over orde houden schreef René Kneyber met zijn vroegere scheikundeleraar Jan Bos als lichtend voorbeeld in het achterhoofd. ‘Jan had echt een systeem, een plan van aanpak. Vanaf dag één wist je: hier is over nagedacht, hoe hij de eerste les inrichtte en wanneer hij zijn eerste grapje maakte.’ (februari 2015).
Rene Kneyber over ons Onderwijs2032-debat. (juni 2015).
René Kneyber was de eerste docent die in de Onderwijsraad werd benoemd (november 2014).
Dylan Wiliam timmert stevig aan de weg met zijn methode en boek “Embedded Formative Assessment”. Didactief reisde af naar London om een workshop te volgen en te zien waar ze zich aan de overkant van de Noordzee en de Atlantische Oceaan zo druk over maken (januari 2013).
Recensie ‘De ordegenerator’ - Orde genereert orde, wanorde genereert wanorde. In zijn handboek De Ordegenerator laat René Kneyber zien hoe docenten ‘het motortje van orde’ kunnen aanzwengelen en aan de gang houden (mei 2012).
Wie vmbo´ers helpt beter te presteren, krijgt er een rustiger klas voor terug. Maar zo’n docent moet wel stevig in zijn schoenen staan (november 2010).
Leek het maar zo, of scoorden leerlingen slechter dan nodig? Leerkracht Yaëlle van de Stolpe zocht het uit. ‘Als je denkt dat iets niet klopt, plak niet meteen een pleister, maar zoek de oorzaak.’ (juni 2020).
Voor lerarenopleider Lucelle Comvalius, met bijna een kwart eeuw ervaring als docent in het vmbo, is leerlingen motiveren een tweede natuur. ‘Een beetje uitbundigheid en inlevingsvermogen doen wonderen.’ (januari 2022).
Didactief interviewde Jelmer Evers tijdens het Global Educations and Skills Forum in Dubai, waar hij sprak met internationale collega's. 'Overal ter wereld praten leraren hetzelfde over leerlingen en hun beroep.' (juni 2016).
Docenten René Kneyber en Jelmer Evers stelden de bundel Het Alternatief: Weg met de afrekencultuur in het onderwijs samen, waarin ze de aanval openen op de groeiende afrekencultuur afkomstig uit Den Haag. (oktober 2013).
Het boek Het alternatief, weg met de afrekencultuur in het onderwijs! maakte veel los. Tot in Den Haag aan toe, waar minister Bussemaker hun oproep onderschreef het onderwijssysteem ‘te flippen’ (januari 2014).
Beeld: Allard de Witte.
Thijs Bol deelt zijn (ingekorte en bewerkte) position paper over kansenongelijkheid: ‘Kansenongelijkheid vergt ongelijk investeren’. (december 2021)
Thijs Bol bevroeg ongeveer 800 Nederlandse ouders en hun 1.300 kinderen in po en vo over de impact van de schoolsluiting (juni 2020).
Tijdens de ORD 2014 kreeg socioloog Thijs Bol de VOR-VFO dissertatieprijs uitgereikt voor zijn proefschrift. Hij onderzocht het verband tussen opleidingsniveau en kansen op de arbeidsmarkt. Hoe komt het precies dat mensen met een hogere opleiding meer succes hebben op de arbeidsmarkt? (juni 2014).
Terwijl de Raad voor Cultuur vraagt om leesvaardigheid en -plezier effectiever te bevorderen, verslindt Heleen Buhrs met haar leerlingen (literaire) verhalen, gedichten, sprookjes en fabels.
Het begrijpend leesniveau van Nederlandse leerlingen daalt hard. Wat kunnen we doen om het tij te keren? In dit webinar geven hoogleraar Eliane Segers (UT) en leerkracht en leesexpert Heleen Buhrs (Alan Turingschool) je inzichten uit wetenschap en praktijk. Vol concrete tips waarmee je direct aan de slag kunt op je eigen school!
Motivatie speelt een belangrijke rol bij het leren lezen. Immers, als kinderen gemotiveerd zijn om te lezen, gaan ze meer lezen, waardoor hun lees- en taalvaardigheid verbetert (Gille, Loijens, Noijons & Zwitser, 2010). De vraag is dan natuurlijk: hoe stimuleer je kinderen om te gaan lezen? Een boekenbabbel kan helpen.
Niet alleen de voorbereiding op het leesonderwijs, ook het signaleren van mogelijke leesproblemen begint al in de kleuterklas. Toetsen kunnen daarbij helpen.
De leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen moet beter. Een speciale Kennistafel probeert daarin verandering te brengen. Wat is er eigenlijk nodig voor goed leesonderwijs?
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
Wat doet een leraar die differentieert nou precies? Marieke van Geel en Trynke Keuning rafelden dat uiteen.
Recensie: In het boek Differentiëren in 5, 4, 3… maken Trynke Keuning, Marieke van Geel en Cindy Smienk-Otten (UT) op basis van hun onderzoek inzichtelijk hoe je als leraar kunt denken en handelen bij differentiëren. (november 2021).
Wat leren we van corona? Onderzoekers vroegen aan leraren, schoolleiders en opleiders wat ze anders doen (juni 2020).
Startende leraren vinden omgaan met ouders vaak spannend. In de praktijk valt het meestal mee. Inductieprogramma’s zouden hier best meer aandacht aan kunnen besteden. (januari 2019).
Opinie: Door corona vallen meer lessen uit. Kunnen lesuitval en het effect op kansenongelijkheid scherper worden gemonitord? (november 2020).
Leerkracht Maaike Radix gebruikt wetenschappelijke literatuur om het leesonderwijs in haar onderwijszorggroep naar een hoger niveau te brengen. (december 2020).
Een groot potentieel onder academische leerkrachten blijft momenteel onbenut en ongezien, blijkt uit onderzoek van OCW in samenwerking met de Beroepsvereniging Academici Basisonderwijs en de PO-raad. (juli 2020).
Beeld: Joost Bataille.
Leerlingen doen beter hun best voor een toets als het cijfer meetelt. Toch kun je ook overige toetsen goed gebruiken om leerlingen te motiveren, blijkt uit onderzoek van Renske de Kleijn. (oktober 2014).
Leerlingen én leraren presteren beter als ze een goede relatie met elkaar hebben. Maar hoe bouw je een goede band op met je leerlingen? En wat betekent dat voor je klas?
Monique Verhoeven ontdekte dat jongeren hun prioriteiten scherp kunnen afwegen, ten koste van hun schoolprestaties. (mei 2022).
Boekenwurm Martin Dogger, leerkracht op de Meester G. Propschool in Lochem, strijdt met De Leesknokploeg tegen de ontlezing (december 2021).
Eerder al interviewde Didactief hem over het gebruik van lesprogramma Het Ideeëntoestel. ‘Die theepot staat symbool voor onze hersenen.’ (februari 2015).
Marita Eskes is onderwijsadviseur en stond geruime tijd voor de klas. In die tijd schreef ze voor Didactief verschillende columns, over begrijpend lezen in groep 3, leesstrategieën, de dyslexiediscussie, en het reilen en zeilen in haar eigen groep.
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
Charlotte Goulmy bezocht vorig jaar op ResearchED een sessie over burgerschap en verbaasde zich.
Bijna vier jaar geleden werd het Lerarencollectief gelanceerd in De Balie. De club werd vooral gedragen door leraren basis- en speciaal basisonderwijs en werd daarom ‘van het PO’. Toch uitte het zich bijna een jaar geleden als lerarenvertegenwoordiger VO en zat het ook in die hoedanigheid aan tafel bij OCW. Charlotte Goulmy, vavo-docente Frans, zet hier grote vraagtekens bij. Hoe legitiem is het Lerarencollectief VO? Ze diende een WOB-aanvraag in en kwam tot een aantal verrassende ontdekkingen.
De commissie Boerenverstand heeft het platform 95stellingen.nl gelanceerd, waar leraren problemen en oplossingen kunnen indexeren voor de nieuwe minister van Onderwijs (maart 2021).
Goulmy ergerde zich behoorlijk tijdens het debat over het lerarentekort in de Tweede Kamer (oktober 2021). Eerder al liet ze zich over dit thema uit (juli 2020).
Charlotte Goulmy schreef twee blogs over het wel/niet laten doorgaan van de eindexamens VO in coronatijd (februari 2021). ‘Zo kan het niet eerlijk’ en ‘Zo moet het eerlijk’
Ook schreef ze alvast de Onderwijsparagraaf van het Regeerakkoord voor de periode 2022-2026 (juni 2020).
Over de vierjaarlijkse evaluatie van het CvTE door Oberon verbaasde ze zich. Alles is pico bello? Nou, toch niet helemaal (december 2020).
Veel (voor)lezen en praten over boeken helpt om leerlingen leesvaardig te maken. Om je te helpen hebben we een lijst met mooie (voor)leesboeken samengesteld, een greep uit recente en klassieke kinderboeken. En omdat zo’n lijst natuurlijk nooit compleet kan zijn en er nog veel meer moois te halen is, vind je eronder ook een lijstje inspirerende en informatieve boekenwebsites.
Schrijven lijkt soms het hoofdpijndossier van het taalonderwijs. Gelukkig biedt de Universiteit Utrecht uitkomst met een nieuwe lesmethode voor schrijfvaardigheid: Tekster. Neem een voorproefje en bereid met dit recept een rijk gevulde schrijfles! (november 2015).
Didactief interviewde Ten Brummelhuis in 2016 over de Kennisrotonde, waar hij toen coördinator van was (mei 2016).
Leerlingen leveren betere prestaties en de productiviteit van de leraar kan verdubbelen bij gebruik van ict in het onderwijs. Mits het goed wordt ingezet, zegt Alfons ten Brummelhuis (oktober 2016).
Daniel Muijs, Dean van de School of Education and Society bij Academica University of Applied ScienceOnlangs vatte de NRO Kennisrotonde onderzoek naar motivatie en prestaties samen. Een van de conclusies: volgens onderzoek is er geen wederkerig effect, maar betere leerprestaties leiden wel tot sterkere motivatie. Daniel Muijs reageert: de relatie tussen motivatie en prestaties is wel degelijk wederkerig (mei 2022).
Didactief interviewde hem eerder over curriculum, kennis en examinering (december 2018)
Samen met Tim Surma en Paul Kirschner brak hij een lans voor het toepassen van tutoring (februari 2021).
Tim Surma vertelt over lesgeven tijdens de coronacrisis.
In een driedelige blogserie poogt Tim Surma de toekomst van ons onderwijs te voorspellen aan de hand van ambitieuze en duurzame onderwijsinnovaties. Vandaag staat technologie centraal.
Daisy Mertens was in 2019 finalist voor de Global Teacher Prize. Ook werd zij in 2017 Basisschoolleraar van het jaar. Didactief nam een kijkje bij haar in de klas. (januari 2017).
Didactief sprak met haar over effectief studeren in het (va)vo. (oktober 2021).
We publiceerden ook de gratis studiegidsen die zij maakte met Tim Surma en Paul Kirschner (september 2021), gemaakt voor het vavo maar heel goed bruikbaar voor leerlingen en docenten vo.
Bijlsma richtte de Beroepsvereniging Academische Basisschoolleerkrachten op. In dit artikel beschrijft ze hoe we deze beroepsgroep voor de klas kunnen houden. (maart 2018).
Bilal Majdoubi heeft zelf ook voor de klas gestaan. Didactief nam in 2015 een kijkje bij hem in de groep (december 2015).
Neem hier een abonnement met congreskorting en betaal maar 39,95 euro voor een jaar lang Didactief. Elle maand een papieren exemplaar en online toegang tot ALLES en iedereen die bij ons publiceerde sinds 2003 (circa 250 artikelen exclusief online per jaar er bij)?
In deze blog beschrijft Nederstigt hoe ze in haar klas verder kijkt dan alleen de cijfers en grafiekjes van haar leerlingen (april 2022).
Wat kun je als mbo-docent doen om je studenten te stimuleren goed na te denken over wat ze willen en kunnen? Niek van den Berg presenteert in haar webinar onderzoek dat ze op een rijtje zette in antwoord op een vraag van een docent van het ROC Amsterdam (maart 2021).
Hoe stimuleer je het onderzoekend vermogen van vmbo’ers? Jantine van Beek en Niek van den Berg spraken diepgaand met een aantal docenten over wat ze doen en zouden willen doen (december 2018).
De eisen voor de toelating aan de lerarenopleiding verhogen, was dat wel een goed idee? Bart Golsteyn, Stan Vermeulen en Inge de Wolf onderzochten de vaardigheden van leraren op geletterdheid en gecijferdheid in verschillende landen en vergeleken de scores van leraren met andere beroepen. Wat blijkt? Nederlandse leraren scoren bovengemiddeld. (september 2016).
Gert Verbrugghen verdiepte zich in het werkgeheugen. En kreeg de hele school mee in zijn aanpak (november 2021).
Beeld: Joost Bataille.
Voor- en vroegschoolse educatie (vve) ligt onder vuur. De laatste tijd worden steeds vaker negatieve resultaten gemeld. Anne Luc van der Vegt en Annemiek Veen zetten recent onderzoek bij elkaar en merken op dat vve wel degelijk kan werken. Maar light-varianten hebben absoluut geen nut (mei 2017).
Van der Vegt schreef de afgelopen jaren regelmatig bijdragen voor Didactief, bijvoorbeeld over het onderzoek naar 10-14-scholen (oktober 2021) of wat langer geleden over de Groninger vensterscholen (oktober 2004). Tik zijn naam in de website in en je vindt meer.
Hoe zorg je dat al je leerlingen de basisdoelen halen? De nieuwe NRO-leidraad geeft aanbevelingen voor het po, op basis van onderzoek. Didactief legt medeontwikkelaars Roel Bosker en Firdevs Durgut dilemma’s voor. (oktober 2021).
Bowen Paulle werd met stomheid geslagen toen hij lesgaf aan leerlingen uit de Bronx en de Bijlmer. Waarom gebruikten deze jongeren school niet in hun voordeel? (december 2014).
Recensie van het boek ‘Toxic Schools, High Poverty Education in New York and Amsterdam’. Bowen Paulle moet opeens invallen voor een collega op de Johnson High School in de Bronx (New York). Het is een klein klasje. De leerlingen zitten klaar, voorbereid op een saai ophokuur. Dan, als Paulle net binnen is na een jachtige pauze, voelt hij een plastic prullenbak tegen zijn rug landen. Een provocatie van C. die op de gang staat met zijn vrienden (december 2014).
Amber Walraven, universitair docent Radboud Docenten AcademieHet dilemma van lerarenopleider Amber Walraven: moet een student huiswerk controleren omdat de werkplekbegeleider dat wil? (september 2019).
Amber Walraven schreef verschillende columns voor Didactief. Zo legde ze in deze column uit waarom er betere oplossingen zijn voor de problemen in het onderwijs dan een nieuw curriculum (januari 2020).
Al eerder liet ze zich uit over curriculum.nu (september 2018). Hoe het curriculum er volgens haar uit zou moeten zien, beschreef ze in de column ‘Onderwijs mag af en toe best schuren’. (mei 2014).
Wetenschappelijke kennis toepassen op onderwijs? Goed idee, zegt Amber Walraven in navolging van Daniel Willingham. Maar als dat ontbreekt, kunnen we niet gewoon blijven zitten en niks doen (mei 2017).
‘Onderwijs voor de toekomst is vooral onderwijs dat kan reflecteren en herontwerpen. Dat het goede behoudt en het nieuwe onderzoekt. Dat in beweging komt maar zich niet laat gek maken,’ schreef ze in deze column (december 2014).
Amber Walraven reageert op het adviesrapport van de Onderwijsraad, Een eigentijds curriculum (mei 2014).
Over hoe zij ICT in het onderwijs brengt schreef Amber Walraven deze column (januari 2014).
Recensie van het boek ‘Klaskit, tools voor topleraren’, van Pedro de Bruyckere, geschreven door Amber Walraven (november 2017).
Amber Walraven schreef ook over haar praktijkgerichte onderzoek, bijvoorbeeld over hoe onderzoekers en leerkrachten samen kunnen optrekken en de rol van 21e-eeuwse vaardigheden op basisschool Het Talent.
Ook deed ze onderzoek naar hoe tablets het lesprogramma kunnen verrijken.
Martin Ringenaldus, leraar DuitsToetsing roept bij leerlingen nog vaak negatieve reacties op. Maar wat als toetsing iets wordt dat leerlingen helpt? In deze webinar neemt Martin Ringenaldus je mee hoe het anders kan (maart 2021).
In 2019 won hij met deze blog uit juni 2018 de landelijke wedstrijd die de Onderwijsraad uitschreef voor beste onderwijsblog. Hij trachtte de frequentie van woorden in examenteksten Duits te bepalen. Voor een valide examen zouden die overeen moeten komen met wat hij zijn leerlingen leert? Toch? Niet dus. Slechts 86 woorden bleken in alle 20 examens tussen 2008 en 2017 voor te komen.
Martin Ringenaldus deelt zijn gedachtegang over het benutten van wetenschappelijk onderzoek in het onderwijs (juli 2020).
In deze blog deelt Ringenaldus zijn ervaringen met onderwijs op afstand in coronatijd (maart 2020).
Rondom het Binnenhof: Martin Ringenaldus en Michel Rog laten zich uit over het eindexamen Duits. (april 2019).
Open brief van docent Duits Martin Ringenaldus aan minister Slob. Na vijftien jaar lesgeven vraagt hij zich af of het niet zo zachtjes aan tijd is geworden om iets nuttigers met zijn leven te gaan doen (mei 2019).
In deze blog uit Ringenaldus zijn onvrede over de manier waarop we bij moderne vreemde talen cijfers geven (mei 2019).
Open access: in 2019 kregen alle leraren een jaar lang gratis toegang tot wetenschappelijke artikelen. Martin Ringenaldus test het uit en concludeert voorzichtig dat het niet veel toevoegt aan waar leraren sowieso al bij konden.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
Gedrag van leerlingen is bepalend voor hoeveel ze leren. Niet opletten, klasgenoten van het werk afhouden, slordig werken, voortdurend om hulp vragen, of juist geen hulp durven vragen. Het zijn allemaal voorbeelden van gedrag dat het leren ondermijnt en de sfeer in de klas kan verstoren.
Ken je leerling
