Leerlingen zitten voorlopig thuis. Waar moet je extra op letten bij online lesgeven?
‘Herhaling is de zin van onderwijs. Door leerstof vaak en gespreid op te halen, belandt het in je langetermijngeheugen. Laat leerlingen cruciale lesinhoud daarom meer dan één keer verwerken. Misschien krijg je bij sterke klassen alle leerlingen mee in onbekende leerstof via video’s of instructie. Maar in de meeste klassen riskeer je met nieuwe lessen ongelijkere kansen.’
Hoe zit een goede herhalingsopdracht in elkaar?
‘Sommige leraren geven takenbundels mee met summiere instructie: “Maak de oefeningen op pagina 12”. Anderen maken video’s en zoektochten in virtuele escaperooms. Wat je ook doet, geef altijd duidelijk het onderwerp en doel mee: “Met deze vijftien oefeningen herhalen we tweedegraadsvergelijkingen”. Ga ervan uit dat leerlingen veel vergeten zijn. Vertel waar ze hun voorkennis kunnen opfrissen en start met een correct uitgewerkt voorbeeld waarbij je elke tussenstap uitlegt, op papier of op video. Daarna geef je oefeningen in verschillende moeilijkheidsgraden. Matig wel je verwachtingen. Overmacht noopt ons tot rust en focus. Een takenpakket van 32 uur per week is voor leraren en leerlingen veel te zwaar.’
Leg je als po-leraar andere klemtonen bij het herhalen dan je vo-collega’s?
‘Ja, houd het in het basisonderwijs zuiver: laat kinderen aan één vaardigheid werken, door gerichte oefeningen van bijvoorbeeld tafels of moeilijke woorden. In het voortgezet onderwijs werk je complexer en kan het creatiever. Zorg dat je leerlingen asynchroon de oefeningen kunnen maken. Geef ze voldoende tijd: wie het op dinsdag niet lukt, moet ze op woensdag kunnen maken. Maar als jij op dinsdagavond de correcties deelt in een klassikale map of appgroep, missen ze oefenkansen. Geef herhalingsoefeningen gespreid mee. Elke vrijdag stuur je digitaal (of per post voor gezinnen zonder internet of met meer kinderen dan schermen) een pakket waaraan een kind de volgende week tien uur werk heeft. Spreek ook één wekelijks tijdstip af waarop leerlingen vragen kunnen stellen, en een vast moment waarop je communiceert als team. Structuur werkt.’
Tim Surma is verbonden aan de Thomas More Hogeschool (België) en schreef mee aan het boek Wijze lessen (2019).
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2020.
1 Methode of eigen cursus: wat je zelf doet, doe je beter?
2 Ingezonden brief: corona
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
