Cao-dwaling belemmert terugdringen schoolleiderstekort

De afgelopen periode werd er terecht actiegevoerd voor en door leraren om de salariskloof tussen het basis- en het voortgezet onderwijs te dichten. Dat de kwaliteit van de leraar het leren van de leerling beïnvloedt, is algemeen bekend en erkend. Maar uit onderzoek blijkt óók: hoe beter de schoolleiding, hoe hoger de kwaliteit van de lessen (Inspectie van het Onderwijs, 2014). En ook de schoolleiders en adjuncten lopen erg achter qua salarisontwikkeling. In 2019 had ongeveer 1 op de 20 basisscholen in Nederland geen schoolleider (AVS, 2019). Er is per direct actie nodig voor het terugdringen van het sluipende schoolleiderstekort.

Schoolleiders spelen een cruciale rol in het onderwijs: met hun onderwijskundige sturing, hun verantwoordelijkheid voor het bieden van een veilige leer- en werkomgeving zijn ze essentieel voor het versterken van de onderwijskwaliteit, het behoud van leerkrachten en het vergroten van kansengelijkheid. De Onderwijsinspectie merkt op dat schoolleiders vaak in moeilijke omstandigheden functioneren en daardoor soms worden afgeleid van hun eigenlijke taak: het realiseren van goed onderwijs. Het is dan ook niet gek dat in het zojuist verschenen Actieplan Schooldirecteur Topprioriteit staat dat ondersteuning en (financiële) waardering één van de drie topprioriteiten zou moeten zijn om het sluipende schoolleiderstekort een halt toe te roepen. Schoolleiders geven aan dat zij niet omwille van het salaris voor het vak hebben gekozen, maar de hoeveelheid taken en verantwoordelijkheden staan allang niet meer in verhouding tot de beloning.

Nu zien we dat er in de nieuwe CAO afspraken zijn gemaakt waardoor veel schoolleiders en adjuncten in de praktijk qua salaris aan het kortste eind trekken. De meesten gaan er nauwelijks op vooruit. En de in de vorige CAO hoger gewaardeerde schoolleiders maken demotie; ze krijgen daarnaast een toelage om er in salaris niet op achteruit te hoeven. Maar een toelage is een gunst, geen recht. Feitelijk zijn nu (bijna) alle schoolleiders ingedeeld in één functieschaal. Daarbij wordt nog zeer beperkt rekening gehouden met de complexiteit van de werkzaamheden, de context van de school of de kwaliteit van de schoolleider.

Iedereen erkent het belang van een goede schoolleider. Toch is het salaris niet in lijn met de gevraagde rol. Dat is in deze tijd, met alle kennis die we hebben over het belang van schoolleiders, het dreigende tekort aan collega’s en midden in een pandemie waarin het uiterste van ons vak wordt gevraagd, onbegrijpelijk.

Het vak wordt zo niet aantrekkelijker. Gesprekken over de nieuwe functieschalen hebben op veel plaatsen voor spanningen tussen werkgever en werknemers gezorgd. Immers, schoolbesturen zouden de demotie ongedaan kunnen maken en kunnen zorgen voor aantrekkelijker arbeidsvoorwaarden.

Wie de vakbond voor schoolleiders raadpleegt, krijgt domweg het antwoord dat deze je natuurlijk juridisch wil bijstaan in je strijd met je werkgever. Alsof je als schoolleider in deze crisistijd zit te wachten op een juridisch conflict?

Schoolleiders en adjunct-directeuren zijn nu overgeleverd aan de interpretatie en uitwerking van de nieuwe CAO door hun schoolbestuur. Positieve uitzonderingen daargelaten voelen veel directieleden zich met een kluitje het riet ingestuurd. Al moet gezegd dat ook veel schoolbesturen aangeven zich zorgen te maken over de scheefgroei in het functiehuis en de hoogte van het salaris van schoolleiders.

Hoe heeft het zover kunnen komen? En vooral: waarom is er door niemand aan de noodrem getrokken? Het perspectief voor veel schoolleiders en adjunct-directeuren is verslechterd. Je ziet nu al de doorstroom naar directiefuncties stagneren.

Wij zijn de LinkedIn-groep Schoolleiders in Actie! gestart (#SLinactie) om dit probleem op de kaart te zetten. Ons motto: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Meer actie is nodig voor het rechtzetten van deze CAO-dwaling; alleen dan kunnen we het schoolleiderstekort terugdringen. We moeten ervoor zorgen dat directieleden zich gewaardeerd voelen, óók financieel, en hun cruciale rol binnen de school blijven vervullen.