Op 29 oktober maakte het NRO op Twitter bekend dat leraren met ingang van diezelfde dag een jaar lang gratis toegang krijgen tot wetenschappelijke literatuur. Onder leraren bestaat een toenemende behoefte om wetenschappelijke artikelen te kunnen raadplegen, maar de meeste artikelen zitten achter een betaalmuur. Om één enkel artikel te kunnen downloaden moet een leraar al gauw tientallen euro’s betalen. De roep om vrije toegang tot wetenschappelijke artikelen werd groter en dit initiatief van de PO-Raad, de VO-Raad, de MBO-Raad, het NRO en de Koninklijke Bibliotheek moet hiervoor een oplossing bieden. Een leraar die zich aanmeldt, krijgt een jaar lang toegang tot de wetenschappelijke database EBSCO Education Source.
Ik ben een leraar die graag wetenschappelijke artikelen raadpleegt om de eigen lespraktijk te verbeteren. Tenslotte hebben mijn leerlingen recht op het beste onderwijs dat ik hen kan bieden. Enthousiast over dit initiatief besloot ik mij direct aan te melden op voordeleraaar.nl/aanmelden. De site laat precies zien welke stappen je moet doorlopen om je succesvol aan te melden. Dezelfde dag nog krijg ik toegang. De aanmeldprocedure verliep soepel en na goedkeuring kon ik direct aan de slag. Het inloggen gaat eenvoudig en snel.
Als trefwoorden gebruik ik retrieval practice omdat ik daarmee in de lespraktijk veel doe. Ik krijg maar liefst 484 treffers. Tot mijn verbazing blijken veel van deze artikelen toch achter een betaalmuur te zitten. Bij uitgeverij Springer moet ik maar liefst € 42,29 per artikel betalen om het artikel te kunnen lezen! Door onder Geavanceerd zoeken een vinkje te plaatsen bij volledige tekst kan ik selecteren dat ik alleen de artikelen wil zien waarvan ik (gratis) de volledige tekst kan bekijken. Ik houd dan nog maar 125 van de 484 treffers over. De 359 overige artikelen blijven voor mij helaas afgeschermd achter een betaalmuur. Ik begin aan mijzelf te twijfelen. Heb ik alles wel correct uitgevoerd? Doe ik misschien iets verkeerd? Ik besluit de FAQ (veelgestelde vragen) te raadplegen. Er zijn drie verschillende FAQs. In inhoud en achtergrond lees ik: “Toegang tot wetenschappelijke publicaties over onderwijsonderzoek is voor leraren belangrijk voor het vormgeven van hun onderwijs. Wetenschappelijke artikelen bevinden zich nog vaak achter een betaalmuur.” Alle leraren krijgen “een jaar lang toegang tot de omvangrijke onderzoeksdatabase voor het onderwijs EBSCO Education Source.” En verder: “In deze database zijn betaalde artikelen te vinden maar ook ruim 1 miljoen wetenschappelijke artikelen die vrij toegankelijk zijn.”
Ik heb dus niets verkeerd gedaan. Miljoenen artikelen blijven dus ontoegankelijk en ik zal het moeten doen met de 1 miljoen artikelen die vrij toegankelijk zijn.
Maar waren die 1 miljoen artikelen niet al vrij toegankelijk? Ik besluit de proef op de som te nemen. De eerste tien treffers die ik met de zoekterm retrieval practice in de database vind en waarvan ik de volledige tekst kan bekijken zoek ik ook buiten de database om met behulp van Google. Op één artikel na heb ik ze allemaal binnen 5 minuten gevonden:
Optimizing the Spacing of Retrieval Practice to Improve Pharmacy Students’ Learning of Drug Names
Van het 2e artikel kan ik niet met behulp van Google de gehele tekst gratis vinden.
Scaling Effective Learning Strategies: Retrieval Practice and Long-Term Knowledge Retention in MOOCs
Retrieval Practice Benefits Deductive Inference
The Roles of Retrieval Practice Versus Errorless Learning in Strengthening Lexical Access in Aphasia
Retrieval practice enhances the ability to evaluate complex physiology information
Improving the efficiency of problem-solving practice for children with retrieval difficulties
Modeling the Influence of Format and Depth during Effortful Retrieval Practice
Beyond the Rainbow: Retrieval Practice Leads to Better Spelling than Rainbow Writing
Van deze 10 artikelen zijn er dus 9 die sowieso al vrij op het internet te vinden waren. Hoeveel voegt dit initiatief van de PO-Raad, de VO-Raad, de MBO-Raad, het NRO en de Koninklijke Bibliotheek dan werkelijk toe aan wat elke leraar sowieso al had? Eerlijk is eerlijk: de zoekmachine van de database is erg handig om op trefwoord wetenschappelijke artikelen te vinden. Aan de andere kant vraag ik me af of Google Scholar daar niet minstens zo handig voor is. Hoeveel artikelen worden dankzij dit initiatief daadwerkelijk achter de betaalmuur vandaan gehaald?
Al met al is mij
n voorzichtige conclusie dat dit initiatief als een enorm gebaar naar de leraren wordt gebracht maar in de praktijk niet zoveel toevoegt aan wat de leraren sowieso al tot hun beschikking hadden. Het initiatief zou pas echt geslaagd zijn als leraren gratis toegang tot alle 6 miljoen artikelen in de database zouden krijgen.
Martin Ringenaldus is docent Duits op de Regionale Scholengemeenschap Goeree-Overflakkee Middelharnis.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
