Stephen Krashen is emeritus hoogleraar aan de University of Southern California en gespecialiseerd in onderzoek naar de effecten van lezen op de taalontwikkeling. Krashen was in Nederland op uitnodiging van Stichting Lezen. Die had ter gelegenheid van haar 25ste verjaardag een feestelijk programma georganiseerd, met Krashen als keynote speaker.
Na een geestige introductie ('volg mij allemaal op twitter, ik probeer Justin Bieber en Lady Gaga in te halen'), liet Krashen in hoog tempo een flink aantal onderzoeksresultaten passeren. Daaruit bleek telkens weer hoe effectief vrij lezen is om de taalontwikkeling te bevorderen. Of het nu gaat om jeugdige Amerikaanse criminelen, jonge tweedetaalleerders op de Fiji eilanden en in Nieuw-Zeeland, of doorsnee Amerikaanse pubers, onderzoek laat consequent zien dat vrij lezen een krachtig effect heeft op allerlei facetten van de taalontwikkeling: leesbegrip, woordenschat, kennis van grammatica, schrijfstijl. 'Leerlingen die boeken lezen, scoren beter op taaltoetsen dan leerlingen die speciaal oefenen om zich voorbereiden op de taaltoets.' Die opmerking deed mij denken aan het Nederlandse onderzoek van Kortlever en Lemmens, die het effect van vrijetijdslezen op de Cito-scores onderzochten en vaststelden dat frequent lezen een positief effect heeft op de Cito eindtoets.
Als je deze resultaten ziet, vraag je je af waarom nog steeds niet alle scholen dagelijks ten minste een kwartier vrij lezen op het rooster van alle groepen hebben staan. Als kinderen daarbij een echte vrije keuze hebben, worden ze nog sterker gestimuleerd om ook thuis te lezen. Daar zijn geen speciale programma's voor nodig, zegt Krashen: 'Je hebt maar een ding nodig: goede boeken. En die komen uit een goede bibliotheek.' Hij grapt dat kinderen in Amerika soms maar beter een misdaad kunnen plegen, omdat gevangenisbibliotheken in sommige staten beter toegerust zijn dan openbare bibliotheken. In Nederland hebben we gelukkig De Bibliotheek op School – een aanbod van de openbare bibliotheek waarmee aantrekkelijke collecties en leesbevorderingsexpertise rechtstreeks de school binnen komen. Er is dus echt geen excuus meer voor lesprogramma's zonder vrij lezen.
Kees Broekhof is taalexpert en doet bij Sardes onderzoek naar de effecten van samenwerking tussen scholen en bibliotheken. Over de effecten van lezen op de taalontwikkeling schreef hij Meer lezen, beter in taal.
Lezen voor de toets
Na een geestige introductie (‘volg mij allemaal op twitter, ik probeer Justin Bieber en Lady Gaga in te halen’), liet Krashen in hoog tempo een flink aantal onderzoeksresultaten passeren. Daaruit bleek telkens weer hoe effectief vrij lezen is om de taalontwikkeling te bevorderen. Of het nu gaat om jeugdige Amerikaanse criminelen, jonge tweedetaalleerders op de Fiji eilanden en in Nieuw-Zeeland, of doorsnee Amerikaanse pubers, onderzoek laat consequent zien dat vrij lezen een krachtig effect heeft op allerlei facetten van de taalontwikkeling: leesbegrip, woordenschat, kennis van grammatica, schrijfstijl. ‘Leerlingen die boeken lezen, scoren beter op taaltoetsen dan leerlingen die speciaal oefenen om zich voorbereiden op de taaltoets.’ Die opmerking deed mij denken aan het Nederlandse onderzoek van Kortlever en Lemmens, die het effect van vrijetijdslezen op de Cito-scores onderzochten en vaststelden dat frequent lezen een positief effect heeft op de Cito eindtoets.
Als je deze resultaten ziet, vraag je je af waarom nog steeds niet alle scholen dagelijks ten minste een kwartier vrij lezen op het rooster van alle groepen hebben staan. Als kinderen daarbij een echte vrije keuze hebben, worden ze nog sterker gestimuleerd om ook thuis te lezen. Daar zijn geen speciale programma’s voor nodig, zegt Krashen: ‘Je hebt maar een ding nodig: goede boeken. En die komen uit een goede bibliotheek.’ Hij grapt dat kinderen in Amerika soms maar beter een misdaad kunnen plegen, omdat gevangenisbibliotheken in sommige staten beter toegerust zijn dan openbare bibliotheken. In Nederland hebben we gelukkig De Bibliotheek op School – een aanbod van de openbare bibliotheek waarmee aantrekkelijke collecties en leesbevorderingsexpertise rechtstreeks de school binnen komen. Er is dus echt geen excuus meer voor lesprogramma’s zonder vrij lezen.
Kees Broekhof doet bij Sardes onderzoek naar leesonderwijs. Over de effecten van lezen op de taalontwikkeling schreef hij Meer lezen, beter in taal http://www.kunstvanlezen.nl/index.html?page_id=4101&newsItemId=772
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
