Burgerschap for Dummies

Gisteren was ik, voor de derde keer, op ResearchED Nederland, ik mocht spreken over de wonderen van de VAVO en was zeer vereerd. Ik heb nu een zwart pasje met het woord spreker erop en binnenkort heb ik een t-shirt met het woord CREW erop - net als Paul Kirschner. Ik denk dat het hoogst haalbare dan bereikt is. 

ResearchED is een onderwijsevent opgezet en bedacht door Tom Bennett voor en door docenten met als doel de kloof tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk te dichten en pseudowetenschap tegen te gaan. In Nederland is de kartrekker Jan Tishauser, Jan van de Ven is de programmamanager. Ongeveer 70 sprekers vertellen in verschillende ruimtes over hun specialisme.

Iedereen laat zijn titels, eredoctoraten en lintjes thuis, niemand is u en iedereen is een voornaam. Het is maximaal informeel en explosief instructief. Je komt er niet als je Onderwijs met een kleine letter schrijft want het is op een zaterdag op een school in Nijkerk. Dat zijn er dan toch ongeveer 700. 600 fysiek, ongeveer 100 online.

Mijn eerste sessie was ‘Burgerschap in het curriculum.’ Ik ging er geharnast in want de sessie zou gegeven worden door iemand van SLO en de woordcombinatie Burgerschap, Curriculum en SLO moest wel vuurwerk opleveren. Heerlijk.

Een extra reden om naar die sessie te gaan is de extreem troebele discussie in Den Haag over wat nu basisvaardigheden zijn. Dat is vreemd, want iedereen weet dat de basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen zijn.

Door een extreem beladen erfenis (die niet alleen is nagelaten door Arie Slob maar die OCW blijkt mee te zeulen sinds Jo Ritzen) wil een PO-VO Raad lobby onder de basisvaardigheden ook digitale geletterdheid en burgerschap laten vallen.

Vreemd genoeg lijkt minister Wiersma daar gevoelig voor te zijn. Ik weet niet waarom, maar het kan zijn dat Mark Rutte tegen Dennis Wiersma heeft gezegd dat hij carte blanche heeft om het Onderwijs te redden, zolang hij Burgerschap niet elimineert. Ik snap dat wel. Het is voor een premier fijn als zijn burgers weten dat hun Overheid haar burgers niet mag knevelen en bewijsmateriaal niet mag vernietigen en zo.

Dus ik ging opgetogen naar de sessie maar die verliep helemaal niet zoals ik had verwacht. De SLO man die gepland stond, was last minute vervangen door een SLO man die niet gepland was. Hij had een paar sheets PowerPoint meegekregen die begonnen met wat Burgerschap NIET was en dat was onze redding.

Snel bleek dat de zaal donders goed wist wat Burgerschap NIET was maar dat niemand, SLO incluis, wist wat Burgerschap WEL was. Dat was heerlijk verfrissend, want ik had eigenlijk verwacht dat mister SLO met zekere dwangmatigheid zou gaan uitleggen hoe werkelijk fundamenteel essentieel het vak was en dat het beter zou gaan als wij scherper wisten waar we aan toe waren. Als je je neus dichtknijpt, dan proef je het niet zo erg en het moet nu eenmaal. Het is goed voor je. Vertrouw mij maar. Niets van dat al…

Wij wisten het niet, hij wist het ook nog niet en ja, hij zit in de expertisegroep die start op 1 juli. Degene die het beslist het beste wist, was de mevrouw van de Inspectie die ons geruststelde dat het heus niet zo was dat zij gingen controleren dat we het GOED zouden implementeren; de Inspectie wilde alleen maar DAT we er aantoonbaar ‘iets’ mee deden. Nou dat bleef een beetje de stand van zaken. Iemand opperde dat het misschien ook wel goed was als psychologie al meteen in het PO-curriculum werd opgenomen als apart vak (dat was ik niet) maar verder gebeurde er niks vreemders dan de conclusie van SLO: over 2 jaar zijn er eindtermen en kerndoelen en die moeten geïmplementeerd worden. De grootste kapstok waar die doelen en termen aan opgehangen worden, zijn maatschappijleer en Nederlands.

Maatschappijleer en Nederlands zullen veel meer uren moeten krijgen in het rooster om al die termen en doelen te behalen. Nee, SLO gaat niet zeggen hoeveel uren, dat is aan de scholen, maar ‘weet dat dit eraan komt’. Over twee jaar hebben de vakken Nederlands en Maatschappijleer veel meer uren nodig in het rooster en hoogstwaarschijnlijk wordt maatschappijleer een eindexamenvak; dat zit immers in het gemeenschappelijk deel dus het raakt iedereen.

Wat er dan gebeurt met het eindexamenvak maatschappijwetenschappen is onduidelijk. Waarom we niet denken dat geschiedenis alles allang dekt, is eveneens een mysterie. Het enige dat glashelder is, is dat het over 2 jaar begint. Dat staat namelijk in de wet.

ResearchED is een onderwijsevent opgezet en bedacht door Tom Bennett voor en door docenten met als doel de kloof tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk te dichten en pseudowetenschap tegen te gaan.

Ik denk dat de vaste Kamer Commissie nog voor de vakantie een rondetafel moet organiseren om te voorkomen dat er weer een wet ingevoerd wordt vol prietpraat en goede bedoelingen die we dan weer moeten afschaffen. Het kost een generatie of twee, drie, maar dan heb je ook niks…

Verder lezen

1 Koeien van fouten
2 Soms hebben de beste stuurlui echt geen idee
3 Ministerie maakt zich afhankelijk van onbevoegden
4 Zo kan het niet eerlijk
5 Zo moet het eerlijk
6 Zo kan het niet eerlijk (2)
7 Regeerakkoord 2022-2026, bijlage Onderwijs