Onderzoek

VOR-VFO dissertatieprijs: opleiding en arbeidsmarkt

Tekst Redactie Didactief
Gepubliceerd op 13-06-2014 Gewijzigd op 26-10-2016
Tijdens de Onderwijs Research Dagen deze week kreeg socioloog Thijs Bol de VOR-VFO dissertatieprijs uitgereikt voor zijn proefschrift. Hij onderzocht het verband tussen opleidingsniveau en kansen op de arbeidsmarkt. Hoe komt het precies dat mensen met een hogere opleiding meer succes hebben op de arbeidsmarkt? En waardoor wordt het belang van opleidingsniveau bepaald?

Dat onderwijs zich uitbetaalt op de arbeidsmarkt, is niks nieuws. Toch is dit effect in het ene land sterker dan in het andere. Het onderwijssysteem van een land is bepalend voor hoe belangrijk opleidingsniveau is op de arbeidsmarkt, stelt Bol. In Nederland bijvoorbeeld, waar diploma's meer opleidingsspecifiek en beroepsgericht zijn, is een diploma een sterker signaal dan in landen waar diploma's vooral gericht zijn op algemene vaardigheden (zoals het Verenigd Koninkrijk). Voor zijn onderzoek gebruikte Bol data over onderwijs en arbeidsmarkt uit 23 Europese landen.

De onderzoeker onderscheidt drie redenen waarom een hoger opleidingsniveau leidt tot betere kansen op de arbeidsmarkt. Ten eerste leren mensen tijdens hun opleiding vaardigheden waar ze in hun latere werk iets aan hebben. Ten tweede kiezen werkgevers meestal voor de kandidaat die het hoogst opgeleid is, omdat ze veronderstellen dat die de minste training nodig heeft. Een universitair diploma is dus meer waard naarmate er minder mensen zijn met zo'n diploma. Tot slot stelt de onderzoeker dat diploma's een vorm van sociale uitsluiting zijn: alleen met een diploma heb je toegang tot bepaalde beroepen.

Het onderzoek van Bol is ook relevant voor beleidsmakers. Zo trekt de onderzoeker in twijfel of het wel zin heeft om in te zetten op een zo hoog mogelijk opgeleide bevolking. Het idee van de Nederlandse overheid is dat de aanwezigheid van meer hoger opgeleiden leidt tot economische groei, maar Bol wijst erop dat opleidingsniveau ook een sterke relatieve waarde heeft. Met andere woorden: hoe meer mensen een diploma hebben, hoe minder dat diploma waard zal worden. En hoe minder sterk het effect van onderwijs op de inkomensverdeling zal zijn.

Verder lezen? Delen van het proefschrift 'Why does education pay off? Relations between institutional context and the mechanisms by which education pays off in the labour market' zijn hier te downloaden.

13 juni 2014

Click here to revoke the Cookie consent