Vol energie terug voor de klas of moest je wennen aan 
het nieuwe schooljaar? Om je nu alvast te bedanken voor je inzet, verloten we onder abonnees drie exemplaren van het fenomenale boek Alfabet van Charlotte Dematons. Voer voor inspirerende taallessen, aldus onze recensent. Het is je gegund!
Hoe krijg je als school de leraren die je nodig hebt? Een rol in de lerarenopleiding helpt: dat is het idee achter ‘Samen Opleiden’. Maar het lerarentekort legt grote druk op de kweek. Hoe garanderen we de kwaliteit van de opleiding? Aan structuur en aan flexibele bouwstenen valt nog wat te winnen, constateren betrokkenen, net als aan evidence-informed opleiden.
Lees ook het interview met Anja Swennen, die pleit voor het koppelen van wetenschappelijke literatuur aan vakdidactiek in de lerarenopleiding. ‘Dán krijg je een verdiepend gesprek’.
Didactief stelde drie vragen aan Paul Zevenbergen, voorzitter van de commissie Onderwijsbevoegdheden Momenteel zijn er bijna 400 routes naar het leraarschap. In december komt zijn advies over aanpassing van ons opleidingsstelsel. Hoe ver is hij?
Lees ook de Kamervraag van de maand: waarom wachten op de commissie onderwijsbevoegdheden als we de lerarenopleidingen nu al flexibeler en aantrekkelijker kunnen maken?
Uit dit onderzoek naar Chinese en Nederlandse lerarenopleiders blijkt dat zij zich anders ontwikkelen: terwijl de eerste groep vaker onderzoek leest en uitvoert, leren Nederlandse collega’s vooral van elkaar.
Toegang tot alle artikelen? Neem nu een abonnement en lees Didactief elke maand op papier en online.
Praktijkonderzoek op de pabo draagt bij aan nieuwsgierige en kritische leraren. Studenten vinden het moeilijk, maar worden er betere leraren van.
Studenten en starters twijfelen regelmatig aan zichzelf als leraar. Het helpt als je dat in de lerarenopleiding bespreekbaar maakt.
Door studenten al bij de intake van een lerarenopleiding op zichzelf te laten reflecteren, kun je een uitval voorkomen. 
Opinie: een onderzoekscommissie gaat bekijken in hoeverre de vragen van de pabo-toelatingstoets cultureel gekleurd zijn. Een eerlijk initiatief?
Credits: Danibal
Voor Lia Doolaard, docent scheikunde en werkplekbegeleider, is stagiairs begeleiden vanzelfsprekend. Ze laat hen op basis van vakliteratuur de lessen zelf invullen. ‘Van eigen initiatief leren ze het meest.’
Voortaan vertelt een lerarenopleider iedere maand over een lesbezoek. Deze keer: een lio wil tijdens zijn economieles in het mbo meer zelfsturing zien bij de studenten.
Leerkracht Penny Philips o
ntdekt in een onderzoekswerkplaats hoe ze leerlingen betere digitale opzoekvaardigheden kan aanleren tijdens haar lessen wereldoriëntatie.
Onderzoek Kort: Prentenboeken maken de lessen Engels op de basisschool leuker en beter. Lerarenopleider Tatia Gruenbaum leerde haar pabo-studenten de bijbehorende taaldidactiek.
Credits: Floor Rieder
Eind dit jaar blijkt uit het TIMSS-onderzoek hoe Nederlandse leerlingen in internationaal perspectief presteren. Christian Bokhove legt in een longread deze vermaarde studie en PISA langs de meetlat: is wereldwijd vergelijken wel fair?
Hoe breng je stof zo over dat leerlingen die onthouden? In de klassieker van de maand meer licht op deze vraag, met de beroemde Dual Coding Theory van Allan Paivio.
Vo-leerlingen mogen een vak op een hoger niveau afronden. Scholen zien die optie graag uitgebreid: leerlingen die jarenlang een ‘bittere strijd’ voeren met een vak, kunnen gebaat zijn bij een lager niveau.
In deze online column van Paul Kirschner (lees hier al zijn artikelen) bespreekt hij de valkuilen van progressief onderwijs.
Design thinking (‘ontwerpgericht denken’) kan helpen bij duurzame verankering van onderwijsvernieuwing en is een krachtige strategie voor professionalisering.
High Dosage Tutoring werkt goed om rekenachterstanden te verkleinen, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam.
Zet een leraar en een kunstenaar samen voor de klas en geniet van de boost die dit geeft aan je taalonderwijs, met name in een meertalige klas. En in hoeverre kun je games op een zinvolle manier inzetten in je geschiedenisles?
Q&A: Onderzoeker Astrid Kraal geeft tips om zwakke lezers beter te helpen.
Onderzoek Kort: leren leerlingen beter met sociale robots? Een overzichtsstudie zet voor- en nadelen op een rij. Lees ook deze studie naar babypraat. Een hoge stem en overdreven intonatie houdt de aandacht van jonge kinderen beter vast.
Toegang tot alle artikelen? Neem nu een abonnement en lees Didactief elke maand op papier en online.
Het virus is nog niet verdwenen; het blijft spannend de komende maanden. Didactief houdt je op de hoogte van onderzoek naar de effecten van de lockdown op leerlingen (van onder anderen Van de Werfhorst, Borghans, Bol, Scholten en Ros) en hoe je die kunt compenseren. Volg de
wekelijkse updates in het online dossier.
Nieuwe columnist Arnold Jonk over de echte les die we moeten trekken uit corona: ‘We investeren in ICT, maar leraar wil kleinere klas.’ Lees ook zijn online blog over de merkwaardige positie van het bestuur in Nederland.
Ferry Haan blikt vooruit op de komende onderwijsweken vol corona-onzekerheden en vraagt zich af: welke school heeft de zomer benut voor een coronadraaiboek?
Klopt je beeld van een leerling of is het gebaseerd op vooroordelen? Met een stopwatch op tafel verzamel je als team bondig alle indrukken, ontdekten onderzoekers.
Iedere maand zet historicus en nieuwe columnist Jacques Dane een bijzonder item uit het Onderwijsmuseum in de etalage. Deze keer het Paedagogisch Woordenboek (1905) van pedagoog Zernike.
Louise (‘schaduwonderwijs’) Elffers krijgt meer ruimte voortaan. Ze schrijft elke maand online, en deelt op papier een (langere) wisselcolumn met Paul Kirschner. Dit keer een column over de hiërarchische termen in ons onderwijs: ‘Mbo-studenten zijn het geklets over gouden handjes zat.’
Kleuterleerkrachten in Vlaanderen houden nog weinig rekening met de achtergrond van (gelovige) kinderen die een dierbare kwijtraken, terwijl religie en cultuur een belangrijke rol spelen in hun rouwproces, blijkt uit de masterproef van Karen Teunissen (KU Leuven).
Martin Ringenaldus - Als ouders mij hun kind toevertrouwen, draag ik een gigantische verantwoordelijkheid omdat wat ik doe en wat ik zeg een kind kan maken of breken.
In een Samen naar school-klas krijgen kinderen met ernstige beperkingen zorg en onderwijs op maat aangeboden, en daar waar mogelijk doen ze mee met reguliere leerlingen.
Een kwart van de scholen geeft onvoldoende aandacht aan de basiswaarden van de democratie, concludeert de onderwijsinspectie.
Kort & Goed: bestaan er tussen Nederlandse instellingen voor kinderopvang verschillen in pedagogische kwaliteit en inclusief klimaat? En lees ook Onderzoek Kort: Voor chronische pestslachtoffers, voor wie anti-pestaanpakken niet werken, is maatwerk nodig.
Klaas Sipkens zag als meester heel wat leerlingen komen en gaan, met name in groep 8. Nu wordt hij zelf uitgezwaaid: na een ruim veertigjarige loopbaan gaat hij met prepensioen. Foto: Stijn Rademaker.
Wat kenmerkt een excellente school? Onderzoekers doken in inspectiedata en juryrapporten en spraken met schoolleiders.
Het Werkdrukakkoord van februari 2018 heeft op diverse plaatsen geleid tot ‘het goede gesprek’ op school.
De aanpak van Stichting LeerKRACHT! draagt bij aan een lerende cultuur op school, blijkt uit onderzoek van stichting Oberon en Universiteit Utrecht.
Een landelijke toelaatbaarheidsverklaring en een landelijke norm voor lichte onderwijsondersteuning: op weg naar inclusiever onderwijs wil de Onderwijsraad een en ander aan passend onderwijs verspijkeren. De raad kiest daarmee een andere route dan de onderzoekers van de eindevaluatie.
‘Het zuurstofgebrek in ons onderwijs loopt steeds verder op,’ schrijft Jan van de Ven in zijn nieuwe column. Lees over het lerarentekort en de rol van Merel van Vroonhoven ook deze column van Charlotte Goulmy.
Een sterkere strategische rol voor schoolleiders is juridisch nog niet zo makkelijk te realiseren, blijkt uit onderzoek van Martijn Nolen, Marlies Honingh en Femke Geijsel.
In de update van Kansrijk Onderwijsbeleid van het Centraal Planbureau (juni 2020) is vrijwel niets gedaan met de kritiek op het rapport uit 2016.
Toegang tot alle artikelen? Neem nu een abonnement en lees Didactief elke maand op papier en online.
Na de leraren komen nu de curriculumexperts in de lead, 
met een wetenschappelijke commissie als richtinggevende raadgever. Vanaf 2022 komen er pilotscholen.
Fred Janssen - Over de inrichting van een curriculum is vaak veel verschil van mening. Maar iedereen is tegen versnippering en voor samenhang. Dit is blijkbaar een lastig te realiseren ideaal.
Bij onderwijsvernieuwingen spelen analyseren, digitale vaardigheden en kritisch denken een belangrijke rol. Maar het meten daarvan is nog niet zo makkelijk.
Nieuw internationaal onderzoek vergelijkt de urennorm en de onderwijskwaliteit. Wat kan beter?
Ook Jan versus Jan nemen de urennorm en het lesrooster onder de loep: lees nu de eerste aflevering van een nieuwe serie brieven waarin zij met actuele onderwijsthema’s aan de slag gaan.
Inti Soeterik, Fadie Hanna en Miguel Heilbron - Onderzoek toont aan dat expliciete scholing rondom racisme en discriminatie helpt minder bevooroordeeld te handelen.
Aan de slag met racisme? Dat begint met elkaar begrijpen, inzicht krijgen in jezelf en de ander. Jeugdliteratuur kan helpen.
De paaseieren en pepernoten liggen al jaren steeds eerder in de schappen. Het Zwarte Piet-debat begon dit jaar in een hittegolf mid-augustus. De Universiteit Groningen doet het zijne om aankomende leerkrachten meer bewust te maken van hun eigen perspectief, en hoe dat hun interpretatie en evaluatie van leerlingen kan beïnvloeden.
Toegang tot alle artikelen? Neem nu een abonnement en lees Didactief elke maand op papier en online.
Tot de corona-uitbraak gebruikten leraren ICT in de eerste plaats als ondersteuning bij het lesgeven en nog weinig als hulpmiddel bij samenwerkend en activerend leren.
Voor computational thinking (het leren denken als een computer) is nog geen lesmethode voor het basisonderwijs. Leraren in Zwolle vonden toch hun weg.
In het boek ‘De startende leraar’ laat Johan de Wilde starters zélf aan het woord: aan de hand van levensechte voorbeelden en dilemma’s vertellen zij wat wel en niet werkt. Het levert nuttige inzichten op. We geven drie exemplaren weg.
‘Te veel open deuren en hier en daar zelfs aperte onzin’, aldus onze recensent over het Onderwijsvragenboek, dat de Onderwijsraad afgelopen jaar aan relaties cadeau deed.
Sir (‘Do Schools Kill Creativity?’) Ken Robinson overleed deze zomer. Veel leraren waardeerden zijn pleidooi voor een brede blik; Jammer dat zijn observaties over onderwijs als industrieel proces en de onvoorspelbaarheid van de toekomst zijn kernboodschap – ‘de school kan breder en inspirerender’ – vervuilden.
Alfons Chorus gebruikte de term ‘autisme’ al voor Kanner en Asperger, maar dat werd internationaal niet opgepikt.
Bij Lesson Study ontwerp je in groepjes met collega’s een les(senserie). De methode is eenvoudig, maar om het goed te doen, helpen de richtlijnen en nuttige adviezen in dit soms wat reclameachtige boek.
Bij de oplossingen voor een duurzaam inzetbaar team komt het boek ‘Een leven lang vitaal in het onderwijs’ van Tinka van Vuuren tot leven, met inspirerende voorbeelden uit de praktijk.
Elke maand vind je de leukste tips voor in de klas en daarbuiten in D to go. Deze maand: het Kinderboekenmuseum, UNICEF Kinderrechten Filmfestival en ResearchED regionaal, met de online lezing van Didactief 'Meer kansen voor het jonge kind'. Mis het niet!
Toegang tot alle artikelen? Neem nu een abonnement en lees Didactief elke maand op papier en online.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
