Het besluit om leraar te worden gaat meestal niet over een nacht ijs. Daar gaan oriëntatiedagen, gesprekken en onderzoek aan vooraf. Liever voorkom je een verkeerde studiekeuze om geen geld en tijd te verliezen. Ook lerarenopleidingen hebben baat bij geschikte en gemotiveerde studenten. Met intakeprocedures (vragenlijsten, vaardigheidstesten, groepsdiscussies en presentaties) proberen zij in kaart te brengen wie goed bij de studie past en straks succesvol voor de klas kan staan. Toch vallen er relatief veel studenten uit, bijvoorbeeld omdat zij andere verwachtingen hadden van het vak.
De afgelopen jaren is er meer aandacht voor zelfselectie bij de intake. Hierbij beoordelen studenten zelf of zij geschikt zijn voor een opleiding en reflecteren zij op hun kennis, vaardigheden, kwaliteit en identiteit.
Een voorbeeld: een goede leraar word je niet alleen met academische prestaties. Uit onderzoek van Duckworth, Quinn en Seligman (2009) blijkt dat andere kwaliteiten belangrijker zijn: levenstevredenheid is bijvoorbeeld een voorspeller voor goed leraarschap. Bij zelfselectie is het daarom cruciaal dat studenten zich afvragen of ze de juiste vaardigheden en eigenschappen hebben. Zij stellen zichzelf de vraag: kan ik succesvol zijn als leraar?
In hoeverre maken Nederlandse lerarenopleidingen gebruik van zelfselectie? En is de intake voorspellend voor later studie-en beroepssucces? Naar die vragen deden verschillende instituten onderzoek: het Kohnstamm Instituut, SEO Economisch Onderzoek, de Hogeschool van Amsterdam, ICLON (Universiteit Leiden) en de Universiteit van Amsterdam. Van januari 2016 tot maart 2020 volgden zij 3 pabo’s, 8 tweedegraadsopleidingen en 2 universitaire lerarenopleidingen. Ze bestudeerden de intake-en selectieprocedures, voerden statistische analyses uit en namen vragenlijsten af onder studenten.
Wat blijkt? In het algemeen hebben veel studenten een verkeerd beeld van hun opleiding en beroep. Bovendien negeren ze het (niet-bindende) negatieve studieadvies vaak. De onderzoekers denken dat dit komt doordat aankomende studenten het advies krijgen als zij nog bezig zijn met hun eindexamen en weinig tijd hebben voor hun studiekeuze.
De intake kan een stuk beter, concluderen de onderzoekers. De opleidingen achterhalen nauwelijks of studenten echt leraar willen worden en wat voor leraar dan precies. Ze kijken vooral naar de meetbare, academische vaardigheden van de kandidaten. Niet verrassend dus dat de intake vooral voorspelt wie succesvol zou zijn als student en nauwelijks wie het goed zou doen voor de klas.
Hoe kan het beter? De onderzoekers raden aan om studenten bij de intake op verschillende momenten kennis te laten maken met de studie en het beroep. Het liefst zorg je dat zij hierbij veel inspanning leveren en initiatief kunnen nemen. Zo gaf een pabo haar kandidaten de opdracht om zelf een tweedaagse meeloopstage te organiseren en een motivatiefilmpje op te nemen. Daarbij kan een studiekeuzecheck studenten helpen om zich beter te oriënteren en te bepalen of het lerarenberoep bij hen past.
Bij een waardevolle intake staan drie vragen centraal:
1. Kan ik succesvol aan deze opleiding studeren?
2. Wil ik leraar worden en zo ja, wat voor leraar?
3. Kan ik een succesvolle leraar worden?
Studenten worden zo aan het denken gezet over zichzelf en hun toekomst, wat de kans op een verkeerde studiekeuze mogelijk verkleint.
Meer weten? De belangrijkste resultaten en adviezen van het onderzoek vind je in deze infographic. Lees in het septembernummer ook de opinierubriek over de pabo-toelatingstoets: is het onderzoek naar vooringenomenheid terecht?
Matching
|
Snoek, M., Kösters, J., Van Blankenstein, F., Meijer, J., Bisschop, P., Heyma, A., Van der Ven, K., Van der Ark, A., & Schenke, W. (2020). Intake en zelfselectie voor de lerarenopleidingen. Voorspellende waarde, effecten en onderliggende mechanismen van intakeprocedures in de lerarenopleidingen.
Duckworth, A., Quinn, P. D., & Seligman, M. E. (2009). Positive Predictors of Teacher Effectiveness. The Journal of Positive Psychology, 540-547.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
