In een nieuwe serie laten we leraren aan het woord over de rol van onderzoek in hun praktijk. Bart Joosse van de Amsterdamse Admiraal de Ruyterschool deed onderzoek naar omgaan met diversiteit. ‘Nu benadrukken we de verschillen niet meer.’
Eind 2018 deed Didactief onderzoek naar kindermishandeling. Hebben scholen een duidelijk beleid bij vermoedens? Weten leerkrachten wat ze moeten doen? Leraren mogen meer op hun intuïtie vertrouwen, zeggen deskundigen in reactie op de resultaten.
Lees ook het voorwoord van hoofdredacteur Monique Marreveld bij dit onderwerp: Help en grijp in.
In een bijzonder onderzoek zijn jongeren langdurig gevolgd, van hun 10e tot hun 28e jaar. Wat wilden zij worden en is dat gelukt? Hoe kijken zij op hun (school)loopbaan terug?
Waarom wil Jessie bètadocent worden?In het vo zijn nog altijd meer bètaleraren nodig. Als we weten hoe jonge docenten tot hun beroepskeuze zijn gekomen, lukt het misschien beter om meer bèta’s te enthousiasmeren.
Wat heb je aan onderwijsonderzoek en wat kun je ermee in de praktijk? Dit staat regelmatig ter discussie. En discussie is natuurlijk altijd welkom, maar laten we oppassen dat we de geloofwaardigheid van onderwijsonderzoek zelf niet ter discussie stellen.
Haastige spoed?
Een wetenschappelijke adviesraad staat de ontwikkelteams van Curriculum.nu bij. Maar haar adviezen over kennis uit onderzoek kunnen nog beter worden opgevolgd, constateert zij unaniem.
Leerlingen zouden beter leren binnen leerdomeinen in plaats van vakken. Maar dat blijkt niet uit een analyse van 140 studies over geïntegreerd onderwijs.
Curriculum telt
Daniel Muijs (hoofd onderzoek van Ofsted, de Engelse inspectie) sprak met Didactief over curriculum en toezicht.
Ons brein is gemaakt om continu te leren, stelt Margriet Sitskoorn. Welke lessen geeft ons brein zélf en wat kan je daar als leerkracht mee?
Meer focus alsjeblieft!
Leerlingen die slechter presteren, kunnen zich ook minder goed concentreren en zijn slechter in plannen. Het goede nieuws: die vaardigheden kun je trainen, legt neuropsycholoog Jelle Jolles uit.
Latere selectie, is dat beter voor kansengelijkheid in het onderwijs? Herman van de Werfhorst zocht het uit.
‘Wie gelooft in gelijke kansen, laat het aan de leerling over om die kansen wel of niet te benutten. Nog beter is het om je te richten op gelijke uitkomsten.’
Onderwijsbeleid hoort zich te richten op de doelen die een democratische samenleving zichzelf stelt. En maak gebruik van wat werkt, niet van onbewezen theorieën: kennis is the silver bullet om gelijke kansen voor elkaar te krijgen. Een gesprek met de Amerikaanse onderwijskundige E.D. Hirsch.
Sociale ongelijkheid in het onderwijs is hardnekkig
Het verschil in onderwijskansen is groot en is de laatste decennia constant gebleven. Deze verschillen blijken al jong te ontstaan en zijn hardnekkiger dan uit de toetscijfers naar voren komt.
Leraren willen graag professionaliseren om goed passend onderwijs te kunnen bieden, blijkt uit onderzoek. Er is over dit thema al veel informatie uit onderzoek beschikbaar, maar de crux zit hem in het toepassen van kennis in de praktijk van alledag. Het lectoraat Waarderen van Diversiteit ging met dit vraagstuk aan de slag.
De tien hoofdzonden
In het laatste hoofdstuk van Op de schouders van reuzen bespreken Paul Kirschner en collega’s de tien hoofdzonden van de didactiek. Hieronder vind je een ingekorte versie: wil je goed onderwijs geven, houd dit lijstje bij de hand!
Startende leraren vinden omgaan met ouders vaak spannend. In de praktijk valt het meestal mee. Inductieprogramma’s zouden hier best meer aandacht aan kunnen besteden, concluderen onderzoekers van de Radboud Docenten Academie.
Q&A Gisbert van Ginkel - Contact met leerlingen, zelfvertrouwen, niet te perfectionistisch. Vooral daarop letten leraren die stagiairs begeleiden. Gisbert van Ginkel, lerarenopleider aan de Radboud Docenten Academie, bracht de blik van mentoren in kaart.
Schrijven als een echte bèta
Grip op de vakeigen taal helpt leerlingen te begrijpen waar het om gaat bij natuur- en scheikunde en techniek. Een Utrechtse lerarenopleider ontwierp hiervoor een didactiek.
Je mondje roeren in het Engels vinden leerlingen in vmbo-k vaak eng. Een rollenspel rond een beroep kan dat veranderen.
Meteen de reguliere klas in en structurele professionalisering. Dat kan Nederland leren van Vlaanderen en Zweden in onderwijs aan nieuwkomers.
Hoe kun je de beginnende geletterdheid van kinderen met een verstandelijke beperking stimuleren?
Vrienden voor het leren
Vrienden gaan in hun prestaties op elkaar lijken. In het vo bepalen cijfers vaak wie met wie bevriend wil zijn.
Wat veel leraren al dachten en hoopten, lijkt nu wetenschappelijk bewezen: bij echte leraren leer je beter dan bij online lessen, ook al is de lesstof precies hetzelfde.
ADHD is voor 75% erfelijk. Maar welke genen deze gedragsstoornis precies veroorzaken, kon tot nu toe niet aangetoond worden.
Behalve leerzaam kan een schooltuin een wapen zijn tegen overgewicht, blijkt uit Utrechts-Nijmeegs onderzoek.
Zelfeffectiviteit is belangrijk voor leraren: met veel zelfvertrouwen sta je kordater voor een moeilijke klas en ervaar je minder stress. Uit onderzoek blijkt dat je je zelfeffectiviteit kunt verhogen met de attribution tool, een set vragen waarmee je goede voornemens leert nastreven.
Hoe zien schoolloopbanen van vmbo-leerlingen eruit? En hoe kiezen ze hun profiel? Bij de Rijksuniversiteit Groningen onderzoeken ze dat in het project Flow-vo. En jij kunt meedoen aan dit onderzoek!
Met ‘Plan S’ willen grote Europese onderzoeksfinanciers ervoor zorgen dat vanaf 2020 al ‘hun’ onderzoek beschikbaar komt via open access. Hebben leraren daar ook iets aan?
In Engeland hebben ze goede ervaringen met een aparte exameninspectie, zegt Daniel Muijs (hoofd onderzoek Engelse Inspectie). Melanie Ehren ziet dat niet zo zitten: ‘Laat examens bij docenten’.
Wat is een school?
Sietske Waslander - Lesgeven via een videoverbinding mag van de rechter, zo blijkt uit een uitspraak rond Stichting voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO). De oplossing voor het lerarentekort?
Ferry Haan - Influencers op Instagram halen jongeren over om dure spullen aan te schaffen. Leerlingen lopen rond in sportschoenen van 300 euro. Mbo, neem je verantwoordelijkheid en maak een ranglijst van ‘zieke’ bedrijven.
Sjoerd Karsten - In Suriname werd al in 1876 de leerplicht ingevoerd. Toch bleef het in de kolonie bedroevend gesteld met het onderwijs.
Geef onderwijsinspectie toegang tot informatiesystemen van scholen
Misha van Denderen – Meer inspecteurs is niet de oplossing voor problemen in het onderwijstoezicht. Als de inspectie gestructureerd en doorlopend informatie zou verzamelen (bijvoorbeeld via de administratiesystemen van scholen), zou ze niet alleen betere oordelen geven over scholen, maar ook de aanzet kunnen geven tot een wetenschappelijker benadering van het onderwijs.
Waarom geen experiment?
Geert Driessen - Arie Slob investeert extra in voor- en vroegschoolse educatie. Geert Driessen vraagt zich af wanneer de minister er nu eindelijk voor kiest om met een experimentele opzet het effect van vve te onderzoeken in de Nederlandse situatie.
Een school is geen Tesla
Renée van Schoonhoven - Fuseer vooral niet omdat anderen dat ook doen. Blijf zelf nadenken en de beslissingen baseren op waarden die niet alleen voor de eigen school, maar in ons onderwijsbestel blijvend van belang zijn.
Schaken in Armenië
Luuk en Erik Ex reizen met een oud busje de wereld rond en maken filmpjes en verhalen over onderwijs en lesgeven in verre landen. In Armenië zien ze iets nieuws: schaakonderwijs. Word je daar creatiever van? Ze interviewen Paul Kirschner over die vraag.
De zorgleerling en het deinende waterbed
Paul Jungbluth - Het aantal apart geplaatste zorgleerlingen stijgt weer: waar het beleid druk zet, daar ontstaat verderop een bobbel, zoveel leert het verleden wel.
Onderwijs voor een leven van rijke betekenis
Simone van Laar schreef voor haar minor filosofie, wereldreligie en spiritualiteit aan de Pabo Utrecht een essay over Biesta, Nussbaum, Dewey en Rancière die zij in verband brengt met Stephen (seven habits) Covey. Effectiviteit en de ‘zwakke kracht’ van onderwijs.
Kijk Wijzer naar prentenboeken
Hoe kun je het analytisch vermogen van kinderen vergroten met behulp van prentenboeken? Loes Reichenfeld ontwikkelde een KijkLeesWijzer Prentenboeken.
Merel - Je hebt diverse helden nodig in jongerenboeken. De Amerikaanse Sarah Moon maakt met Merel haar YoungAdult-debut. Lees wat onze kinderboekenrecensent Bea Ros ervan vond.
Alle leraren ontslaan?
Het bezwaar van de leraar - Filiaalhouders van het koninkrijk. Zo kwalificeert Ton van Haperen schooldirecteuren en onderwijsbestuurders in Het bezwaar van de leraar. Zijn ideeën over hoe leerlingen kennis dienen te verwerven, lopen als een rode draad door het boek.
En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? - Waar vind je in deze tijd nog leerkrachten die zeggen: ‘Ik heb de hele dag lekker lesgegeven en daarna samen met mijn collega’s een goeie les voorbereid!’? Dat vragen Eva Naaijkens en Martin Bootsma, respectievelijk school- en teamleider van de Alan Turingschool in Amsterdam, zich af. In En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? beschrijven zij hoe ze op hun basisschool processen stroomlijnen en vastleggen en op welke manier het team bouwt aan vakmanschap.
Mail & win januari/februari 2019 en boekenwinnaars november 2018
Win ook deze maand weer boeken bij Didactief! En misschien won jij al een boek in november?
Elke maand vind je de leukste tips voor in de klas én daarbuiten in D to go. Deze maand o.a. Tijdjagers en muzieklessen met Ilse de Lange.
Bij deze Didactief zat een special. Lees hem hier.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
