De allerlaatste Alles op een rij!
Wat kun jij als leraar doen om leerlingen met ADHD te helpen en de rust in je klas te behouden? Didactief zet het onderzoek van de laatste 15 jaar voor je op een rij. Wil je het hele artikel uit de bladermodule lezen? Registreer je dan hier.
Lees ook het artikel over de rol van genen bij ADHD.
Onderzoek herhalen, het Pygmalion-effect, onderwijsvrijheid. De keuze van Pedro De Bruyckere, auteur van Jongens zijn slimmer dan meisjes en Klaskit. Tools voor topleraren, raakt aan veel actuele kwesties. Rode draad: vaak is onze ‘kennis’ een verbastering van wat er oorspronkelijk stond. In 2019 kun je nog veel meer myth busting verwachten.
In het project TALENTontwikkeling deden leerkrachten uit Lent praktijkonderzoek, begeleid door de Universiteit Twente en de Radboud Universiteit. Het resultaat: een stappenplan voor onderzoekers en leerkrachten die samen willen optrekken om hun onderwijs te verbeteren.
Lees ook de blogs over dit project.
Paul Kirschner introduceert in zijn column zijn nieuwste boek Op de schouders van reuzen over kernartikelen uit de psychologie voor PO-leerkrachten (in opleiding) met uitleg over hoe ze in de klas geïmplementeerd kunnen worden. Je kunt het boek meteen hier bestellen.
Wat kun je verwachten in Nieuwegein? Didactief geeft een voorproefje van dit congres waar onderzoekers hun resultaten presenteren aan leraren. Het dossier op onze website updaten we tot 12 januari wekelijks met artikelen van vrijwel ALLE sprekers.
Over de grenzen van onderwijsonderzoek Wanneer voldoet onderwijsonderzoek aan wetenschappelijke eisen? Wanneer is het algemeen geldig en wanneer is het uitsluitend relevant in één bepaalde praktijksituatie? Relevante kanttekeningen bij de subsidiecriteria van het NRO door Ditte Lockhorst, Ton Klein en Marleen Kieft, onderzoekers van Oberon.
Maak het voor leraren makkelijker meer vakken te geven en van onderwijssector te switchen, stelt de Onderwijsraad in een veelbesproken advies, Ruim baan voor de leraar. Wordt het leraarschap daar echt aantrekkelijker van? René Kneyber, Michel Pijpers en Arie Wilschut verschillen daarover van mening.
Lees ook de analyse van het advies van de OR: Wat staat er nou echt in?
Ook lerarenopleider Marco Snoek reageert. Hij is een stuk positiever dan de meesten en noemt het ‘een verfrissende kijk op bevoegdheden’.
Lesson Study is een professionaliseringsmethode, overgewaaid uit Japan. Maar werkt het ook in de Nederlandse context? Onderzoekers uit Groningen bekeken de literatuur en volgden twee jaar lang teams in de praktijk.
Kom los van de rekenmethode en bepaal zelf wat leerlingen nodig hebben. Dat kan met classroom formative assessment (CFA), stelt Marian van den Berg.
Niet inlevingsvermogen, maar groepssamenstelling is bepalend voor de rol van een leerling bij samenwerkingsopdrachten, blijkt uit Leids onderzoek.
Seks plus sociale media, dat is bij jongeren toch vragen om moeilijkheden? ‘Shitzooi’, het nieuwe voorlichtingsprogramma om middelbare scholieren te waarschuwen voor de gevaren van sexting, nuanceert dit beeld.
Bij samenwerken is er vaak eentje de leider en de ander de volger. Wat betekent dit voor het werken aan een taak in het speciaal basisonderwijs?
Hoe stimuleer je het onderzoekend vermogen van vmbo’ers? Jantine van Beek sprak diepgaand met een aantal docenten over wat ze (zouden willen) doen.
Mondelinge taalvaardigheid helpt kleuters een plek in de klas te veroveren. Kinderen die minder communicatief zijn, worden genegeerd of zelfs afgewezen.
Hoe kunnen docenten in het praktijkonderwijs hun instructie verbeteren?
De leerlinge kijkt gepijnigd. Haar coach heeft net haar derde excuus weggewimpeld, en vraagt haar indringend wat ze nu gaat doen aan de achterstand die ze bij een moderne vreemde taal heeft. Ze geeft op. Ze zal er zich wat harder aan zetten en proberen haar achterstand in te lopen.

Afkomst, gender en milieu blijven wereldwijd hobbels (of juist kruiwagens) op weg naar een succesvolle (school)loopbaan. Dat blijkt uit recente OESO-cijfers.
Jongens met autisme ontwikkelen vaker lichamelijke klachten (zoals buikpijn), depressies en agressief gedrag.
Veel hbo-studenten beginnen gemotiveerd aan een studie, maar haken toch af omdat de werkelijkheid tegenvalt. 30 tot 40% stopt binnen het eerste jaar.
Het dossier met onderzoekstermen is weer geüpdatet! Deze maand: wat is eigenlijk exploratief onderzoek?
Kritisch, creatief en probleemoplossend leren denken met behulp van nieuwe technologie – werk je bij jouw leerlingen al aan deze 21e-eeuwse vaardigheden? Universiteit Twente zoekt scholen die mee willen doen aan hun onderzoek!

In Nederland worden leerlingen te vroeg uitgesplitst naar niveaus, is vaak het verwijt. Maar klopt dit beeld wel? De overgang van po naar vo en schoolloopbanen in acht Europese landen in kaart.
Voor zijn master Pedagogiek aan de Hogeschool van Rotterdam keek Jacco van Pelt (39) kritisch naar de gevolgen van onder- en overadvisering. Eenmaal in het vo blijken meisjes zich sneller aan te passen aan het advies.
Leraren die overstappen van po naar vo: dat gebeurt geregeld. Omgekeerd is het bijna vloeken in de kerk. Toch koos Max van der Wolf, docent Nederlands, bewust voor een baan op obs De Tandem in Oud-Beijerland.

Vijf jaar geleden zijn de nieuwe examenprogramma’s voor natuurwetenschappelijke vakken ingevoerd. Hoe is de tussenstand? ‘Het gaat met kleine stapjes, maar wel in de juiste richting.’
Voorjaar 2019 komt Curriculum.nu met een advies aan OCW hoe onderwijs anders moet. Didactief sprak met drie nieuwe hoogleraren Onderwijswetenschappen: Ard Lazonder, Martijn Meeter en Marcus Specht. Wat moet er volgens hun gebeuren?
Lees ook de leestips van de drie hoogleraren! 
Wat moet er veranderen in het rekenen-wiskundeonderwijs in Nederland? Paul Drijvers pleit o.a. voor meer formele wiskunde in de bovenbouw van het vwo.
Onderwijs vindt zichzelf altijd heel bijzonder maar overheidsbeleid ten aanzien van scholen, ziekenhuizen en gemeenten vertoont veel overeenkomsten. De bestuurlijke schaalvergroting in het po kan niet zonder gevolgen blijven, verwacht Renze Portengen.
‘Maak de voorschool gratis’…, schrijft wethouder Onderwijs van Amsterdam, Marjolein Moorman, … ‘want het succes is bewezen’, aldus onderzoeker Annemiek Veen.
Te weinig lerarenSietske Waslander – ‘Weet je nog, het protest tegen ‘ophokuren’? Ook toen was een lerarentekort het achterliggende, structurele probleem. Houd dat tekort in de actuele discussie zichtbaar.’
Rekenen wordt onderdeel van het schoolexamen. Met dit voorstel in hun Kamerbrief van 9 november vellen ministers Slob en Van Engelshoven het definitieve doodsvonnis voor de verplichte landelijke rekentoets.
Code Kattenkruid – Jacques Vriens schrijft lenig en levendig over een serieus thema als euthanasie.
In de regel vrij – Bevlogen ministers, economische factoren: het OCW-jubileumboek van Pieter Slaman levert een divers en complex beeld op.
Utopia: naar ander onderwijs. Document voor de toekomst – Een bevlogen, pedagogisch perspectief op betekenisvol onderwijs door Dolf van den Berg.
Elke maand vind je de leukste tips voor in de klas én daarbuiten in D to go. Deze maand o.a. de Bildungskalender en De Grote Vriendelijke Podcast.

‘Op 1 januari treedt een nieuwe Onderwijsraad aan. Mijn periode als lid zit erop. Het zal afkicken zijn van vier jaar inspiratie. De vraag waar ik mee worstel: heeft deze Onderwijsraad ‘verschil’ kunnen maken in de afgelopen periode?’
In het artikel ‘Lerarenregister: organiseer het zelf!’ in de Didactief van november roepen hoogleraren Theo Wubbels en Jan van Tartwijk leraren op om zelf de beroepsgroep te organiseren en verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit van het eigen vak. Die beweging is al in gang gezet, schrijft Het Lerarenparlement in een reactie.
Wat zijn de beste strategieën om effectief te leren? En waarom gebruiken we die dan niet?
Sjoerd Karsten reist naar Londen en verdiept zich in de historie van het klassikale en individuele onderwijs.
'Een jaar lang was ik de schoolfotograaf op de Alan Turingschool. Althans niet de officiële, maar de informele. Het was het leukste baantje dat er maar was. Ik had totale vrijheid om de school binnen te komen wanneer ik wilde en met mijn camera in de aanslag de klassen in te lopen.'
Fadie Hanna – Hoe houd je als leraar genoeg ruimte en tijd over om uitgerust, flexibel en creatief te blijven? Dat was dit jaar de centrale vraag tijdens de Nacht van de leraar die de gemeente Leiden organiseerde.
Een nieuwe blog van Caroline Wisse! Ze ging op schrijfreis naar Portugal.
Een onderzoek van de onderwijsinspectie naar de sociale veiligheid op de orthodox-joodse school Het Cheider in Amsterdam is weinig positief. Er komt intensief vervolgtoezicht. Lees ook de impressie van het Cheider die Didactief deze zomer schreef.
Dennis De Kool en Afke Weltevrede – Ieder kind heeft talent. Soms is dat goed meetbaar in het onderwijs, maar er zijn ook talenten die moeilijker te meten zijn of die (nog) niet altijd zichtbaar zijn.
Onderwijsplatform ArchimedesOpenContent.nl heeft grootse idealen: docenten die hun lesmateriaal wereldwijd met elkaar delen. Didactief nam alvast een kijkje op de site. Wat blijkt? 404 Error.
Van 8 tot en met 10 november 2018 was Cito gastheer van de 19e conferentie van de Association for Educational Assessment (AEA) Europe. AEA Europe is hét netwerk voor instellingen en individuele onderzoekers die binnen dit werelddeel werkzaam zijn op het vlak van het onderwijskundig meten.
Evidence-based evaluation, overal kom je de laatste jaren deze term tegen. Iedereen die onderzoek uitzet, vindt dat die evaluatie evidence-based moet zijn, ‘want dan is het goed’. Wat de term feitelijk betekent, en wat de toepassing van het principe betekent voor een onderzoek, is veel minder bekend.
Kindertekeningen worden al zo’n 100 jaar gebruikt om iets te zeggen over de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, maar wetenschappers zijn niet onverdeeld positief over de kindertekening als instrument.
We hebben allemaal onze idealen, onze dromen over hoe het onderwijs eruit zou moeten zien. Waar haal je de tijd vandaan? Bij het Leraarontwikkelfonds (LOF) kun je een subsidie aanvragen waarmee je tijd kunt creëren om een innovatie uit te werken. Collega’s op bs De Horizon in Prinsenbeek gingen aan de slag.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven