Bedrijfsbezoeken blijken de houding en beeldvorming van leerlingen ten opzichte van bèta en techniek niet te verbeteren. Kinderen hebben na hun bezoek nog steeds een smal beeld van de technieksector - saai, voor nerds, daar werken vooral mannen. Ook vinden ze een technische opleiding niet aantrekkelijk. Dit blijkt uit onzerzoek * van Juliette Walma van der Molen, hoogleraar Talentontwikkeling, Wetenschap en Techniek aan de Universiteit Twente. De oorzaken moeten volgens haar grotendeels worden gezocht in de manier waarop bedrijfsbezoeken zijn georganiseerd. Waar wringt volgens de hoogleraar de schoen? Walma van der Molen noemt vier oorzaken én oplossingen:
‘Een groot probleem is dat bedrijfsbezoeken vaak geïsoleerd plaatsvinden. Ofwel: het blijft bij ‘een bezoekje’ en er wordt verder in het reguliere onderwijs weinig mee gedaan. Een enkel bedrijfsbezoekje zonder actieve rol van de leraar heeft geen positieve invloed op het oriëntatieproces.
Oplossing: bereid bezoeken goed voor met de leerlingen gebruik foto’s, websites, slide shows), integreer de bezoeken in de lesstof bezoek verschillende bedrijven. Een doordachte selectie van bedrijven zorgt dat de leerlingen een beeld krijgen van verschillende type technische bedrijven: zowel traditioneel als modern, zowel groot als klein.’
Oorzaak 2: Gebrek aan kennis over baankansen‘Ouders en leerlingen hebben te weinig kennis over de kansen op een baan in de techniek.
Oplossing: ‘Betrek ouders voorafgaand aan een bedrijfsbezoek en informeer hen over het belang van techniek in de samenleving, de baankansen in de technische sector die vele malen hoger liggen dan in de administratieve beroepsrichtingen. En laat ook zien welke beroepen er allemaal zijn en gaan komen.’
‘Er wordt gedacht dat een baan in de technische sector op mbo-niveau minder status heeft, dat het minder verdient, dat het vies, eendimensionaal machinewerk voor mannen is. Veel jongeren hebben niet of nauwelijks een realistisch beeld van de mogelijkheden die de technieksector te bieden heeft. Het ontbreekt jongeren aan rolmodellen, aan mensen in hun omgeving die werken in de techniek en hen kunnen inspireren.
Oplossing: Deze stereotypen kun je in de klas (via een groepsdiscussie) en via ouderavonden bespreken en eventueel weerleggen.’
‘Kinderen van vier tot negen jaar zijn nog niet actief bezig met hun beroepskeuze. Maar ze krijgen wel te maken met stereotiepe denkbeelden over techniek. Daarmee sluiten meisjes bijvoorbeeld beroepen uit die zij niet vinden passen bij hun geslacht. Confronteer je hen al in deze fase met bijvoorbeeld vrouwelijke rolmodellen dan kan vroege uitsluiting van techniek bij meisjes worden voorkomen. Bij jongeren van tien tot twaalf jaar is er iets anders aan de hand. Zij zijn geneigd beroepen uit te sluiten die niet passen bij hun sociale klasse.
Oplossing: ‘Betrek kinderen en hun ouders in groep 6 en 7 al. Deze leerlingen zijn nieuwsgierig en onderzoekend en opvallend vaak geïnteresseerd in nieuwe technologieën als klimaatbeheersing. Laat leerlingen inzien dat ze zelf met oplossingen kunnen komen als het gaat om uitdagingen van de samenleving, en dat dat juist in de technische sector mogelijk is,’ besluit de hoogleraar.
Als school je bedrijfsbezoek effectiever maken? Download de whitepaper ‘Bedrijfsbezoeken: doe het goed of doe het niet’ via techniektalent.nu/bedrijfsbezoeken
Lees hier het verhaal van de Gerardus Majella basisschool in Broekland die bedrijfsbezoeken organiseert.
Niet alleen in het basisonderwijs vinden bedrijfsbezoeken plaats, juist ook in het voortgezet onderwijs zijn bedrijfsbezoeken een belangrijk middel om leerlingen te begeleiden bij loopbaanoriëntatie en het reflecteren op eigen competenties. Zo brachten de 430 leerlingen van het Technisch College in Velsen bezoeken aan onder andere Tata Steel, Crown en van Gelder, Damen Scheepswerf, De Saffierwerf in IJmuiden en Dell. Directeur Nelie Groen: ‘We proberen excursies zo in te richten dat ze gaan naar bedrijven die model staan voor een sector, en voorbeelden zijn van extreme techniek binnen een bepaald bedrijf. Zoals het staal walsen bij Tata Steel of de voorbereiding van een te water lating bij een grote werf als Damen.’ Allemaal excursies waarbij zowel leerlingen als leraren zich goed kunnen oriënteren op de bedrijvigheid in de brede regio. Maar de school wil meer. Groen: ‘We gaan bezoeken meer verbinden aan de lessen door middel van een voorbereidende gastles met een gerichte opdracht. Binnenkort brengen we die proactieve aanpak in praktijk bij Van Oord, de bouwer van de zeesluis in IJmuiden.’ Groen droomt nog van een platform waar bedrijven bedrijfsbezoeken zelf aan bieden en scholen kunnen kiezen uit verschillende rondleidingen en thema’s.
* Met collega Tim Post bestudeerde Juliette Walma van der Molen in de studie 'Effects of company visits on Dutch primary school children's attitudes toward technical professions' de houding en beeldvorming van 500 basisschoolleerlingen ten opzichte van de technische sector.
Dit artikel is onderdeel van de Didactief-special De magie van techniek (oktober 2016). Deze special is gemaakt in opdracht en met financiële bijdrage van het TechniekTalent.nu.
1 De magie van techniek
2 Techniek is magisch
3 'Dit is leren zonder dat je het doorhebt!'
4 ‘Gastlessen geven techniek een gezicht’
5 Gastlessen organiseer je zo
6 De 7 werelden van techniek
7 'Laat leerlingen zélf de vragen stellen'
8 Techniek divers
9 'Techniekonderwijs geven, hoe doe je dat?'
10 Techniekonderwijs: een must of niet?
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
