Dossier

Techniekonderwijs: een must of niet?

Tekst Winnifred Jelier
Gepubliceerd op 11-10-2016 Gewijzigd op 06-09-2018

‘Techniek zou een vast onderdeel moeten zijn van het curriculum op de basisschool,’ zegt Chris van Bokkum, directeur TechniekTalent.nu in zijn voorwoord (p.3). Hoe kijken onderwijs, bedrijfsleven en onderzoekers hier tegenaan?

‘Scholen moéten kinderen op die maatschappij voorbereiden’

Christine van der Kamp, techniekcoördinator en lid van de PLG techniek, basisschool Klim-Op, Hoogerheide (NB):
‘Ja, want techniek en ict zijn onderdeel van de maatschappij. Scholen horen kinderen op die maatschappij voorbereiden. Bij ons is techniek vanaf komend schooljaar dan ook verplichte kost. Vanaf groep 1 t/m 8 geven we technieklessen in een speciaal technieklokaal. Ons uitgangspunt is zélf ontdekken. Hoe iets werkt, moeten leerlingen zelf uitvinden aan de hand van verschillende opdrachten. Wat doet een spiegel? Hoe maak je een weegschaal? Zet een trekpop in elkaar of bouw een miniatuurbrug. Zo stimuleren we creatief en oplossingsgericht te denken, vaardigheden waar de arbeidsmarkt nadrukkelijk om vraagt.’

‘Ja, want onbekend maakt onbemind’

Peter Scheepbouwer, vmbo-docent produceren, installeren en energie Van der Meij College, Alkmaar:
‘Structureel aandacht voor techniek op basisscholen is een must. Nu maakt onbekendheid techniek onbemind. Ouders en leerlingen weten vaak onvoldoende welke kansen een techniekopleiding biedt.
Gelukkig is het al minder dan vroeger. Jarenlang was techniek “vies”, niet interessant. De laatste tijd hoor ik leerlingen zeggen: “Oh, eigenlijk best leuk.” Betere informatie over techniek lijkt te helpen. Zoals uitgebreidere voorlichting en technieklessen op basisscholen, die de overheid landelijk verplicht heeft gesteld. Ook doen onze leerlingen in vmbo-2 aan “praktische sectororiëntatie”, waarbij ze kennismaken met de verschillende afdelingen door een dagdeel mee te lopen.
Pas als leerlingen daadwerkelijk met techniek aan de slag gaan, ontdekken ze hoe breed het vak is: van asfalt leggen tot laptops repareren.’

‘Onderwijs moet structureel optrekken met bedrijfsleven’

Jojanneke Meewis, communicatiemanager, hightechbedrijf ASML, Veldhoven:
‘Met het verplicht stellen van techniekonderwijs alleen ben je er niet. Scholen zouden structureel moeten optrekken met bedrijven. Dat gebeurt weinig, waardoor het aantal leerlingen dat voor techniek kiest niet toereikend is voor de grote vraag aan hogeropgeleide technici. Het is essentieel dat leerlingen al vóór ze een profielkeuze maken enthousiast worden gemaakt voor techniek. Hoe? Wij werken bijvoorbeeld samen met partnerscholen in de regio. Met deze scholen hebben we afgesproken dat ze een vast aantal lesuren aan techniek besteden, wisselend per school. Leerlingen komen ook bij ons langs voor proefjes in onze laboratoria, zoals een licht- of bewegingsexperiment. ASML werkt daarnaast mee aan gastlessen. Onze technici helpen in de klas met experimenten, zoals het uitelkaar halen van een telefoon. Voor meisjes hebben we bijzondere aandacht. Tijdens speciale techniekdagen laten we meiden met virtual reality (VR) zien dat techniek meer is dan wat geknoei met kabeltjes.’

‘Ja, en wel zo vroeg mogelijk’

Kara Vloet, docent-onderzoeker, lectoraat Didactiek van het Techniekonderwijs, Fontys Pedagogisch Technische Hogeschool, Eindhoven:
‘Absoluut en wel zo vroeg mogelijk. Al op de basisschool moeten leerlingen in alle groepen ontdekken dat techniek overal om hen heen is en dat techniek heel leuk is. Leraren spelen in de kennisoverdracht en het enthousiasmeren een cruciale rol. Zij moeten hun didactiek vanuit de vakinhoud afstemmen op de verschillende niveaus en interesses binnen de groep, en bijvoorbeeld ook gericht meisjes aanspreken. Het is de kunst om alle leerlingen te laten inzien: techniek is ook iets voor mij. Het gaat om het doorbreken van stereotypen.
Ik heb ooit onderzoek gedaan naar hoe je meer meisjes in het VO enthousiast krijgt voor technische beroepen. Deze meisjes dachten vaak dat techniek “iets moeilijks” is. Ze hadden een beperkte opvatting van techniek, beseften niet dat er ook in sectoren met veel vrouwen technische beroepen zijn, zoals radiolaboranten in de zorg. Met voorlichting en praktijkvoorbeelden kun je zo’n beeld veranderen.’

Dit artikel is onderdeel van de Didactief-special De magie van techniek (oktober 2016). Deze special is gemaakt in opdracht en met financiële bijdrage van het TechniekTalent.nu.

Verder lezen