Dossier

Special: Burgerschapsonderwijs

Tekst Monique Marreveld
Gepubliceerd op 23-05-2023 Gewijzigd op 04-08-2023
Beeld Bart van Vliet/ProDemos
Kinderen die frank en vrij durven zeggen wat ze vinden. Maar elkaar ook laten uitspreken en respect tonen voor andersdenkenden. Leerlingen die snappen hoe democratie werkt en dat vrijheid niet bij een pakje boter komt. Heel lang hebben we gedacht dat het allemaal vanzelf sprak in Nederland. We zijn een tolerant volk, toch?

Scrol omlaag voor de inhoudsopgave van de special.
De pdf download je hier.


Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt al jaren dat de praktijk anders is. Wat Nederlandse leerlingen weten over de rechtsstaat, verschilt bijvoorbeeld behoorlijk tussen vmbo’ers en vwo’ers. En lang niet allemaal vinden ze gelijke rechten voor iedereen de normaalste zaak van de wereld.

Veel scholen zijn serieus bezig,
ieder op hun eigen manier

Dat de overheid scholen probeert te stimuleren meer aandacht te besteden aan burgerschapsonderwijs, lijkt daarom een goed idee. De zogenoemde burgerschapsopdracht is aangescherpt in de wet. Maar wat nu? Want hoe geef je in de klas handen en voeten aan iets abstracts als burgerschap?

In deze special laten we een aantal scholen aan het woord die serieus bezig zijn hun burgerschapslessen in te vullen. Ieder op zijn eigen manier. In Katwijk gingen we met leerlingen mee naar het stadhuis waar ze vergaderden en met de burgemeester spraken. In Middelburg zamelden we kleding in voor de kledingbank, samen met een groep mbo’ers. We spraken experts over moeilijke kwesties die in school op tafel komen: leg je burgerschapsonderwijs neer bij geschiedenis en maatschappijleer of ga je ook bij andere vakken aan de bak? Hoe zit het met de vrijheid van onderwijs? En bij wie kun je aankloppen als je hulp nodig hebt?

Burgerschapsonderwijs moet op veel scholen nog groeien. Om jullie daarbij te helpen, zijn deze 16 pagina’s natuurlijk niet genoeg. Online vind je daarom in het dossier burgerschap nog veel meer informatie. Kritische noten (zoals kanttekeningen van Piet van der Ploeg bij het inspectietoezicht op burgerschapsonderwijs), handige hulpmiddelen (links naar materialen van het Expertisepunt Burgerschap) en veel inspiratie. En vind je dat jouw school in de schijnwerpers moet omdat jullie het schoolvoorbeeld van succesvol burgerschapsonderwijs zijn? Mail ons, dan komen we graag kijken.

 

Inhoudsopgave:

 

Burgers in de klas

Burgerschapsonderwijs. Wat kun je eronder verstaan, wat leeft er op dit moment en wat is er nodig? Vier deskundigen, vier visies.

 

 

 

Burgerschap is voor ons...

Scholen geven zelf invulling aan hun burgerschapsonderwijs. Wat vinden schoolleiders het belangrijkste?

 

 

 

Drie vragen aan... Mirjam van der Ven

Mirjam van der Ven onderzoekt burgerschapsonderwijs binnen en buiten de schoolmuren bij het Lectoraat Participatie en Stedelijke Ontwikkeling van Hogeschool Utrecht.

 

 

Faits divers: burgerschap

Burgerschapslessen per post, scholierenverkiezingen, activiteiten via de Goedemorgen!-app en meer. Doe je voordeel met deze tips voor burgerschapsonderwijs.

 

Voorkom pedagogisch failliet

Lector Hessel Nieuwelink onderzocht burgerschapsonderwijs in Nederland. Met name in het vmbo kan het lesmateriaal beter.

 

 

 

De school als oefenplaats

Hoe geef je invulling aan burgerschapsonderwijs in het po? Didactief keek mee in Katwijk, waar kinderen meebeslissen in een leerlingenraad.

 

Praten over vrijheid

In Middelburg werd in april een Four Freedoms Meet-up georganiseerd. Studenten van mbo Scalda werkten er aan hun portfolio burgerschap.

 

Rechtszaak in de klas

Op het Johan van Oldenbarnevelt Gymnasium in Amersfoort bereidt een klas extra jonge leerlingen een rechtszaak voor. Deze les burgerschap is onderdeel van een project over de rechtsstaat.

 

 

Deze special is gemaakt in samenwerking met en in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.

Coördinatie: Monique Marreveld en Alexander Verweij

Eindredactie: Monique Marreveld

Coverfotografie: Bart van Vliet/Prodemos

Vormgeving: Fizz Digital Agency - www.fizz.nl

 

Aan deze special werkten mee:

Carolien Drijfhout, Annette Farshchi, Ben Houdijk, Masja Lebouille, Monique Marreveld, Prodemos, Erica Renckens, Bart van Vliet, Femke de Wild.

Click here to revoke the Cookie consent