Leraren, schoolleiders en experts zetten in op samen leren. Sinds oktober 2017 lees je hier maandelijks over de ervaringen van de deelnemers aan twee van leernetwerken formatief evalueren: leraren en schoolleiders van het Augustianium in Eindhoven en het Vathorst College in Amersfoort.
De avond begon met een presentatie over de visie en doelstelling van formatief evalueren. Wat is Formatief Evalueren en wat willen we ermee bereiken? We zijn dit traject ingegaan vanuit de vaststelling dat ons onderwijs beheerst wordt door een doorgeschoten toetscultuur (of is het toetsterreur?!). Een toetscultuur die vooraf wordt gekenmerkt door oppervlakkig leren en selectie. We willen meer tijd besteden aan leren, begeleiden en inspireren. De juiste condities scheppen om het leren eenvoudig en toegankelijk te maken.
Een hoge ambitie en een mooi initiatief concludeerden ouders, MAAR….
Onze kinderen zijn niet toe aan een dergelijke verantwoordelijkheid
Zonder cijfers geen drive om te leren
Als we geen grip en duidelijkheid hebben over de resultaten kunnen we niet tijdig ingrijpen
Zijn docenten voldoende geschoold en bekwaam voor dit traject?
Een ouder schetste deze en andere vragen treffend in een metafoor. Een vliegtuig moet opstijgen en vooral veilig landen. Een piloot wil betrouwbare en nauwkeurige gegevens hebben om de hoogte van het vliegtuig te kunnen meten zodat hij kan bijsturen en het vliegtuig veilig kan laten landen.
Er kwam al snel discussie op gang en er waren vragen in overvloed. De informatie was bij enkele ouders ingeslagen als een bom. Hoewel ouders zich er terdege van bewust zijn dat onderwijs onderhevig is aan onontkoombare veranderingen, was dit voor hen (te) ingrijpend. Het besef dat je als ouder de regie en controle over je eigen kind dreigt te verliezen, was voor hen alarmerend. In reactie werd aangegeven dat er met name zorgen zijn over het volgen van de voortgang van de leerlingen en het bewaken van de kwaliteit. De bijeenkomst kwam er zo heel anders uit te zien dan we ons als school in eerste instantie hadden voorgesteld. Het programma liep door de discussie onverwacht uit. Naarmate de avond vorderde, werden de gezichten van de aanwezige mentoren zichtbaar droevig.
We realiseren ons dat dit traject zonder ouderbetrokkenheid gedoemd is te mislukken. Maar we zien ook dat onze boodschap onvoldoende voor het voetlicht is gebracht. De informatie riep meer vragen op dan er antwoorden werden gegeven. De visie van de school moet gerealiseerd worden, er is geen keus en er is nauwelijks speelruimte. Maar hoe kunnen we dit doorbreken? Al die gelezen artikelen en boeken over verandermanagement ten spijt?
De aanwezigheid van een adviseur werd door ouders en leraren gewaardeerd vanwege haar deskundigheid en brede ervaring. Haar verklaring dat veel scholen dezelfde ervaringen en problemen kennen in dergelijke trajecten was geen geruststellende gedachte. De kracht van Formatief Evalueren is dat het team zich sterker verantwoordelijk voelt voor alle leerlingen in vwo 4. Leerlingen worden niet losgelaten, is haar boodschap.
Ouders zijn benieuwd hoe de integrale invoering van dit traject gaat verlopen. We hebben als team geschetst dat de planning op hoofdlijnen gereed is. Gedurende dit schooljaar zullen er verschillende evaluaties met leerlingen, docenten en ouders plaatsvinden. Ook worden ouders hier bij betrokken door deelname aan een klankbordgroep. Het is een continue proces van vallen en opstaan. Uiteindelijk willen we dat alle leerlingen het onderwijs krijgen dat ze verdienen. Maar toch, voor sommige ouders mocht het allemaal niet baten.
De reacties van deze ouders leggen goed bloot dat we een lange weg te gaan hebben in onze transitie naar Formatief Evalueren. We zullen onze ideeën duidelijk moeten onderbouwen en concretiseren. Docenten zullen meer eigenaar moeten zijn van dit traject en leerlingen moeten meer betrokken worden bij hun eigen leerproces.
Binnen het netwerk Formatief Evalueren zijn deelnemende scholen bezig met soortgelijke initiatieven. We hoeven niet zelf het wiel uit te vinden en kunnen meer gebruik maken van elkaars expertise en ervaringen. In de bijeenkomsten van het netwerk wordt aandacht besteed aan inhoudelijke resultaten en het procesmatige verloop van het traject. De concrete plannen van verschillende scholen geven relevante inzichten en aandachtspunten. De enthousiaste begeleiders en deelnemers zorgen voor inspirerende ontmoetingen en besprekingen. Maar op deze informatieavond bleek: het blijft een zoektocht om afbreukrisico’s en mogelijke valkuilen vooraf te tackelen. En nog belangrijker de vraag hoe laten we de vonk het vuur ontsteken?
Hamid ait Oumghar is afdelingsleider vwo 4-5-6 op het Augustinianum, een middelbare school voor gymnasium, atheneum en havo in Eindhoven.
1 Leernetwerken Formatief evalueren 1
2 Leernetwerken Formatief Evalueren
3 Leernetwerken Formatief Evalueren 3
4 Toetsmachine houdt ons stevig in de greep
5 Formatief evalueren: een update vanuit het netwerk
6 Formatief evalueren tijdens Nederlands
7 De horizon komt ooit dichterbij
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
