De school staat natuurlijk in een omgeving die invloed heeft op haar lerend vermogen. Dat lukt het beste als aan de volgende randvoorwaarden wordt voldaan volgens Kools (2020).
De school is een open systeem en staat ervoor open om benaderd te worden door potentiële externe samenwerkingspartners.
De school scant haar externe omgeving om snel te kunnen reageren op uitdagingen en kansen.
Medewerkers werken samen, leren en wisselen kennis uit met collega’s op andere scholen via netwerken en/of bovenschoolse samenwerkingen.
De school werkt samen met ouders/verzorgers en de lokale gemeenschap als partners in het onderwijsproces en in de organisatie van de school.
De school werkt samen met instellingen voor hoger onderwijs, bedrijven en/of publieke organisaties om het leren te verdiepen en te verrijken.
Samenwerkingen zijn gebaseerd op gelijkwaardigheid en kansen voor wederzijds leren.
ICT wordt in ruime mate gebruikt om de communicatie, kennisuitwisseling en samenwerking met de externe omgeving te vergemakkelijken.
Voor Sebastiaan van Hofwegen, directeur van Penta Hoogvliet (vmbo met 530 leerlingen en 80 medewerkers, tl en beroepsprofielen Horeca, bakkerij en recreatie, Zorg en welzijn, Economie en ondernemen en Dienstverlening en producten) is de omgeving waarin zijn school staat essentieel: ‘Al sinds het vorige schoolplan in 2016 hebben we als missie dat we niet zozeer de beste school vàn Hoogvliet, maar liever de beste school vóór Hoogvliet willen zijn. Daarom participeren we onder andere in meerdere netwerken in onze omgeving. Zo zijn we lid van het Comité 4 mei dat de Dodenherdenking in Hoogvliet organiseert. We proberen elk jaar een project te verbinden aan het landelijke thema voor deze herdenking, samenhangend met de vakken levensbeschouwing, mens & maatschappij, beeldende vorming en de mentorles. Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot een documentaire die leerlingen samen met het Roze café in Kamp Westerbork hebben opgenomen en een bijbehorende lessenreeks. Deze documentaire is op verschillende scholen in Hoogvliet en Pernis bekeken.’
Zelf is Van Hofwegen voorzitter van de projectgroep PO-VO Hoogvliet en Pernis. ‘We hebben als schoolleiders eerst het rekenniveau op onze scholen omhoog gebracht. Daarna zijn we een nieuw project gestart: ‘Heel Hoogvliet (en Pernis) leest’ om lezen te promoten, onder andere door reclame in de lokale media. We zitten ook in een lokale bedrijvengroep en hebben contact met de Rotary Rotterdam-Botlek die beroepenvoorlichting geven in gastlessen. Met de bedrijvengroep willen we in schooljaar 2024-2025 80-20 leren invoeren op het gebied van zorg en welzijn. Dat houdt in dat er één dag per week in de praktijk geleerd wordt bij zes zorginstellingen in Hoogvliet.’
Dankzij de contacten leren we welke actuele kennis en vaardigheden gevraagd worden van leerlingen. Zo zijn leerlingen bij het vak ondernemen twaalf weken bezig met het opstellen van een ondernemingsplan voor een fictief bedrijf. Een vertegenwoordiger van de Rabobank helpt ze dan om duurzaamheid in het plan te verwerken. We werken verder voor de Business School – onze mavo – samen met JINC Rotterdam-Rijnmond (1), om leerlingen aan een goede start op de arbeidsmarkt te helpen.’
Diverse externe experts ondersteunen deskundigheidsbevordering op Penta Hoogvliet. Hofwegen: ‘Dat kan een educatieve dienstverlener zijn of een orthopedagoog. Intern verzorgen docenten met een Master of Education teamscholing. En onze stafmedewerker Onderwijskwaliteit helpt data over onze leerlingen te interpreteren.’ Twee keer per jaar is er een ontwikkeldag met een spreker van buiten. ‘De lezing van socioloog Iliass el Hadioui heeft ertoe geleid dat we onze pedagogische visie herijkt hebben,’ vertelt Hofwegen. ‘En samen met oud-inspecteur Rob Schouten hebben we een eigen lesobservatieformulier opgesteld om elkaar feedback te kunnen geven. In dit formulier zitten de criteria van het inspectiekader verwerkt, zodat we meteen kunnen meten hoe we aan deze criteria voldoen.’
Penta Hoogvliet werkt samen met andere onderwijspartners in de regio, zoals met VAVO Rijnmond voor het samenstellen van het Programma van Toetsing en Afronding (PTA) voor de Havo Top. Toetsen worden over en weer beoordeeld op kwaliteitseisen. Met Penta De Oude Maas (vmbo) wisselen docenten kennis uit over toetsen, PTA’s, praktische opdrachten en projecten. Ook sparren ze over de doorlopende leerlijn onderbouw-bovenbouw of het aanbod van keuzevakken. Ook is er contact met het Scheepvaart- en Transportcollege (STC).
Annemarie Neeleman is lector Onderwijskundig leiderschap in lerende onderwijsorganisaties bij Kenniscentrum Talentontwikkeling van Hogeschool Rotterdam. Dit artikel is een bewerking van de lectorale rede die zij uitsprak op 16 mei 2024.
Bekijk hier alle bronnen bij de lectorale rede van Neeleman.
(1) Via JINC (Jongeren INCorporated) maken kinderen van 8 tot 16 jaar kennis met allerlei beroepen, ontdekken ze welk werk bij hun talenten past en leren ze solliciteren.
1 De lerende school: leiderschap (1)
2 De lerende school: de theorie (2)
3 De lerende school: schoolleider cum suis (3)
4 De lerende school: docenten leren van/met elkaar (4)
5 De lerende school: kennisgedreven werken, evidencebased of evidence-informed?(5)
6 De lerende school: het ideaal (6)
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
