Een vitaal beroep

Zelden was ons werk zo vervreemdend als deze weken. Als journalist heb je niet veel meer nodig dan een denkhoofd, een pc en een telefoon. Werken kunnen we dus overal. Maar het voelt wel raar om alleen maar per mail, app of Skype contact met je collega’s en geïnterviewden te hebben.

Hoe vreemd en hectisch moet het voor jullie wel niet zijn! De kern van jullie werk – direct contact met en reageren op leerlingen – is verboden terrein. Dat leraren desondanks alles op alles zetten om het leren gaande te houden, is bewonderenswaardig. Duizendmaal dank, zeiden ministers Van Engelshoven en Slob al meermalen in hun videoboodschappen.
Het is opvallend hoe vrijwel alle vitale beroepen ook de slechtst betaalde banen zijn: leraren, zorgmedewerkers en politiemensen. Laten we hopen dat als het coronastof weer is neergedaald, de politici zich dat lijstje goed herinneren en weten wie en wat wezenlijk voor het land zijn. En laten ze zich daarbij meteen de lessen van onderzoeker Wiljan Hendrikx in de oren knopen – hij vroeg leraren en huisartsen naar de invloed van beleid op hun professionele identiteit – evenals de lessen van het openingsverhaal over inspectietoezicht.

Deze weken fungeren als een onbedoeld en ongepland experiment waarin duidelijk wordt wat vitaal is voor lesgeven en leren. Zijn toetsen en examens dat bijvoorbeeld? Dit schooljaar vervallen de eindtoets in groep 8 en de centrale eindexamens; scholen en leraren mogen nu op eigen gezag adviezen geven en bepalen wie zakt of slaagt. Wat zou daarmee verloren gaan dan wel gewonnen worden? Wat moeten we beslist in ere herstellen en welke activiteiten die leraren nu ontplooien zijn tijdelijk houtje-touwtje-werk?

Voor dit nummer hebben wij geprobeerd van de nood een deugd te maken. Zo hebben we geen Kamerleden lastiggevallen, maar geven we in plaats daarvan een overzicht van handige online onderwijsmaterialen. En in plaats van ons in de biotoop van een leraar te begeven, vroegen we onze collega én leerkracht Masja Lebouille om een reportage van binnenuit te maken over de eerste onderwijs-op-afstandweek. Sommige bijdragen in dit nummer krijgen onbedoeld een coronatintje, zoals het dilemma: richt je je als leidinggevende op acute kwesties of op de lange termijn?

Maar het grootste deel is vertrouwd als altijd. Onderzoeksverhalen waar jullie op de lange termijn mee vooruit kunnen. En omdat onze lezers minder vaak op hun werkplek zitten om daar Didactief te lezen, zetten we dit hele nummer voor iedereen toegankelijk online. Zet ’m op allemaal en blijf vitaal!

Bea Ros, wetenschapsredacteur

Dit artikel verscheen in Didactief, april 2020.