Dwars

Neem Kees Verbeek, wiskundeleraar op de Jacobus Fruytier scholengemeenschap in Uddel. Met collega’s ontwikkelde hij een leerplein voor wis-, natuur- en scheikunde in de onderbouw. Nu hebben leerpleinen vaak een slechte pers. Denk maar aan de kruistocht van mbo-docente Paula van Maanen tegen deze onderwijsinnovatie (ze werd ontslagen toen ze een boek schreef over haar ervaringen en maakt sindsdien veel rumoer). En als abonnee heb je ongetwijfeld gelezen wat Paul Kirschner over leerpleinen schreef, bijvoorbeeld in oktober 2022. Toch weet Verbeek mij te overtuigen: het kán werken. Niks geen hatseflats-snel-klaar-innovatie, maar een doorwrochte koerswijziging waar hij enkele jaren aan gewerkt heeft. Leerlingen zijn er inmiddels superserieus aan het werk (‘We zijn ook af van het veelvuldig snoepen tijdens de les’).

Houd je ons
scherp het
komende jaar?

Ook Bregje de Vries kijkt een andere kant op en laat zien dat poëzie, drama en dans functioneel kunnen zijn voor onderwijsonderzoek. Ik zal het maar eerlijk zeggen: aanvankelijk was ik sceptisch. Maar De Vries en collega-onderzoekers tonen aan dat creatieve onderzoeksinstrumenten rijke feedback kunnen opleveren over bijvoorbeeld beroepsidentiteit en emoties die meespelen bij onderwijsveranderingen.

We besteden in dit nummer trouwens ook aandacht aan ‘dwarse’ leerlingen, of beter: kinderen met wie het qua gedrag niet zo lekker loopt in je klas. Ze vallen jou steeds ‘lastig’, of ze storen medeleerlingen. Help ze om zich anders te gedragen, betoogt Helma Koomen. Neem afstand van je eigen emoties en reacties (‘daar gaan we weer met Noah!’) en doorbreek de negatieve spiraal die er tussen jullie is ontstaan. Wees de adult in the room, zeiden ze in de Verenigde Staten naar aanleiding van het wangedrag van toenmalig president Trump.

Het is jouw taak ervoor te zorgen dat leerlingen gedijen, stelt Koomen. En wij twijfelen er niet aan dat jij weet hoe je dat moet doen. Toch nemen we ons voor je komend jaar te voeden met zinnige, soms voorspelbare en bij tijd en wijle dwarse onderzoeksresultaten. Omdat het goed is om verder te kijken en jezelf vragen te blijven stellen. Of die aan anderen voor te leggen, zoals Ferry Haan doet: hij vraagt de Tweede Kamer duurzaamheid in het curriculum op te nemen. Of Rolf van der Velden die vraagtekens zet bij de ratrace naar steeds hogere diploma’s, net als minister Dijkgraaf onlangs deed.

Ook wij hebben een vraag trouwens, aan de overheid: stellen we wel voldoende hoge eisen aan schoolleiders (vergeleken met het buitenland)? En aan jullie: houd je ons scherp het komende jaar? Op onze site kun je reageren op artikelen of artikelen inzenden. Doen hoor!

Monique Marreveld, hoofdredacteur

Dit artikel verscheen in Didactief, januari/februari 2023.