Specialistisch vakmanschap in cijfers
80.000 werkzame personen
54.000 ZZP ‘ers
7.213 mbo-studenten
153 zeer kleinschalige opleidingen
100 zeldzame specialistische beroepsgroepen
55 kleinschalige opleidingen
1,5%
van alle 514 mbo-opleidingen valt onder specialistisch vakmanschap.
0,5%
van de totale beroepsbevolking werkt in deze sector
Wist u dat…
er 482.000 mbo-studenten zijn? 79% volgt de beroepsopleidende leerweg (bol) en 21% volgt de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). (schooljaar 2016-2017)
Top-10 unieke beroepen
(op basis van leerlingenaantal)
1. Tandtechnicusprothese (141 leerlingen)
2. Goudsmid (115 leerlingen)
3. Audicien (101 leerlingen)
4. Hoefsmid (71 leerlingen)
5. Landmeter (34 leerlingen)
6. Pianotechnicus (32 leerlingen)
7. Uurwerktechnicus (32 leerlingen)
8. Schoenhersteller (26 leerlingen)
9. Natuursteenbewerker (21 leerlingen)
10. Dakdekker (5 leerlingen)
Creatief vakman is een relatief nieuwe opleiding Studenten kiezen voor verschillende specialisaties, zoals glas, keramiek of textiel
Drie vakscholen bieden de opleiding aan 24 studenten leren voor behoudsmedewerkers. De behoudsmedewerker neemt steeds vaker de uitvoerende taken van de restaurator of conservator over
Goudsmid kun je in drie jaar worden Zilversmid is een specialisatie die daarna gevolgd kan worden. Uurwerktechniek is ook een opleiding op de vakschool in Schoonhoven
Alleen MBO Amersfoort biedt de opleiding Orthopedisch schoentechnicus; Pianotechniek wordt alleen op het Hout- en meubileringscollege (HMC) gegeven; 32 studenten volgden deze opleiding in 2016-2017
Sandra Mors Welmers, beleidsmedewerker van de NVS-NVL, de vereniging voor alle begeleiders in het vo en mbo
Hoe zoeken leerlingen tegenwoordig naar de juiste opleiding in het grote aanbod?
‘Dat gebeurt nog steeds via gesprekken met begeleiders, mentoren en decanen op school en via open dagen. Daarnaast speuren leerlingen zelf op internet en op websites van scholen. Ook mond-tot-mond reclame gebeurt: leerlingen horen via hun stages over de andere (unieke) mogelijkheden binnen het praktische onderwijs.’
Kun je de leerling typeren die interesse heeft in dit soort unieke specialistische opleidingen?
‘Het zijn vaak leerlingen die net iets anders durven kiezen dan de opleiding waar de meeste leeftijdsgenoten naartoe gaan. Dat vereist lef, passie, maar ook zelfstandigheid. Jongeren die van het vmbo komen, zijn relatief jong. Sommigen van hen kiezen voor een opleiding ver van huis en moeten al met zestien of zeventien jaar op kamers. Wat deze leerlingen ook kenmerkt is dat ze vrij goed weten wat ze willen. Een aantal kent de opleiding omdat een vader, moeder of ander familielid het vak uitoefent of kent. Voor leerlingen die de “andere” weg nog niet kennen is goede begeleiding essentieel. Begeleiders moeten niet alleen een loopbaandialoog voeren op basis van de vijf loopbaancompetenties (kwaliteitenreflectie, motievenreflectie, netwerken, loopbaansturing en werkexploratie), maar ook kennis hebben van dit type opleidingen en zich afvragen: wie van mijn leerlingen zou daar eventueel passen?’
Zijn de specialistische beroepsopleidingen op dit moment goed te vinden? Voorziet deze tool in een behoefte van decanen?
‘Dat kaartje van Nederland met al die unieke beroepen (zie poster p. 8-9), geeft een prachtig overzicht van alle unieke beroepen in ons land. Het voldoet zeker in de behoefte van decanen. Wel denk ik dat de tool nog meer onder de aandacht van begeleiders zou mogen komen. Daarin ligt ook een rol voor onze vereniging. Wij zullen de tool onder de aandacht van vmbo-decanen brengen. Mijn tip aan SBB is: zet de link nog prominenter op de homepage.’
Dit artikel verscheen in Didactief in mei 2018, in de special 60 x Specialistisch vakmanschap.
1 Een faalangstige goudsmid is uit den boze
2 Pianotechniek: ‘Een piano is nooit perfect’
3 Natuursteenbewerking: ‘Ik wil dat anderen mijn vak leren kennen’
4 Restauratie: ‘Ik wil mijn handen laten spreken’
5 Studenten zijn super gemotiveerd
6 ‘Bij elk gesprek begint een leerling gepassioneerd te vertellen’
7 60 Unieke opleidingen
8 Drie vragen aan Karel Kans
9 De vak-beschermers
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
