Teacher Tapp: leiderschap

Tekst Amber Walraven
Gepubliceerd op 10-03-2023
Beeld Shutterstock
Amber Walraven - Teacher Tapp is een gratis app die dagelijks vragen stelt aan leraren, een peiling onder de beroepsgroep die nog niet representatief is (circa 1000 deelnemers) maar vaak wel informatief. De app is onderdeel van het Expeditieteam Lerarenagenda en wordt georganiseerd door Amber Walraven (Radboud Docenten Academie). Eens in de maand doet zij verslag van de resultaten van deze peilingen op een actueel thema. Dit keer: leiderschap.

In een eerdere blog concludeerden we dat goed werkgeverschap een belangrijk wapen zou kunnen zijn in de strijd tegen het lerarentekort (lees in het komende aprilnummer van Didactief ook het onderzoek van Oumaima El Ghoulbzouri over beweegredenen van leraren om een school te verlaten). In deze blog zoomen we in op leidinggevenden. Maken de leidinggevenden van onze deelnemers duidelijk wat er van hen verwacht wordt en staan ze in contact met de dagelijks realiteit van het lesgeven/de onderwijspraktijk? En is er een verband met het verloop van personeel en het overwegen van deelnemers om hun baan op school op te geven?

45% van de deelnemers in het voortgezet onderwijs typeert het verloop van personeel op hun huidige school als hoog (veel wisselingen) (figuur 1). Dat is meer dan in de andere onderwijssectoren, waar een meerderheid aangeeft dat het personeelsverloop stabiel is.


Wanneer we de vraag over het personeelsverloop kruisen met onze vraag over het overwegen om je baan op school op te geven, zien we een verband (figuur 2). Het percentage leraren dat de afgelopen drie maanden voortdurend of vaak heeft overwogen om hun baan op school op te geven is hoger bij de leraren die hebben aangegeven dat het verloop in personeel hoog is.

Nu weten we dat leiderschap destructief kan zijn voor een organisatie, en daarom vroegen we naar enkele aspecten van de leidinggevenden van onze deelnemers. Te weten: duidelijke verwachtingen communiceren en in contact staan met de dagelijkse realiteit van het lesgeven, de onderwijspraktijk.
Bij leraren die aangeven dat hun leidinggevende regelmatig duidelijk maakt wat er van hen verwacht wordt, is het percentage dat aangeeft de afgelopen drie maanden te hebben overwogen hun baan op te geven lager dan bij leraren van wie de leidinggevende zelden duidelijk maakt wat er verwacht wordt (figuur 3). In dezelfde lijn is het percentage dat de afgelopen drie maanden nooit heeft overwogen hun baan op te geven hoger bij de leraren wiens leidinggevende regelmatig duidelijk is in de verwachtingen dan bij leraren die zelden horen wat de verwachtingen zijn.

Hetzelfde beeld zien we bij het in contact staan van de leidinggevende met de dagelijkse realiteit van het lesgeven/ de onderwijspraktijk. De meerderheid van de leraren die aangeven dat hun leidinggevende in goed contact staat met die dagelijkse realiteit heeft de afgelopen drie maanden nooit overwogen hun baan op te geven (figuur 4). Dit percentage wordt minder naarmate de leidinggevende minder in contact staat met de dagelijkse realiteit.

Tot slot willen we vast kort kijken naar een zeer recente vraag die we stelden over werkgerelateerde angst. Naar aanleiding van het boek Fear is the mind killer vroegen we waar onze deelnemers bang voor zijn.  Dat bleek toch wel veel te zijn! Bang dat de resultaten van de klassen niet (goed) genoeg zijn, kwam behoorlijk vaak voor, net als publiekelijk beschaamd worden. Maar leraren bleken ook bang om een burnout te krijgen of te zeggen wat ze echt vinden over de school. Ook deze vraag besloten we te kruisen met een aspect van (destructief) leiderschap: (geen) contact met de dagelijkse realiteit (figuur 5). Hieruit blijkt dat drie angsten een verband hebben met de mate waarin de direct leidinggevende in contact staat met de dagelijkse realiteit: angst om een burnout te krijgen, angst om te zeggen wat je echt vindt en angst voor consequenties wanneer je iets niet (meer) doet of het ergens niet mee eens bent.

Ook uit deze resultaten blijkt weer het enorme belang van goed werkgeverschap in de strijd tegen het lerarentekort en lerarenlek!

Verder lezen

1 Teacher Tapp: accountants in de klas
2 Teacher Tapp: Should I stay or should I go?

Een ogenblik geduld...
Click here to revoke the Cookie consent