‘Lesgeven in Luxemburg is uitdagend, vooral op een technische school’, vertelt Lynn Kremer, leraar Engels in Esch sur Alzette (rechts op de foto). Ze werkt op een zogenoemde technische middelbare school met onderwijs op drie niveaus, van beroepsvoorbereidend tot het vwo, en ongeveer 1500 leerlingen (van 13 tot 19 jaar). Naast technische zijn er in Luxumburg ook klassieke scholen, die alleen het vwo aanbieden. ‘De lesstof op de technische school is meer toegepast en er zitten vaker leerlingen uit een lager sociaal milieu dan bij een klassieke school. Wij hebben veel kinderen met sociale problemen en we hebben moeite met discipline. Veel leerlingen komen uit immigrantengezinnen en hebben taalproblemen. Zij hebben een andere thuistaal en hebben vaak moeite met het Duits. Het Frans gaat hen meestal gemakkelijker af.’ Met haar drie talen is Luxemburg niet het gemakkelijkste land voor nieuwkomers. In de eerste jaren van het basisonderwijs wordt er in het Luxemburgs lesgegeven, daarna in het Duits en in het voortgezet onderwijs gaan klassen geleidelijk over op het Frans. Aan het eind van het vo moeten leerlingen alle drie de talen én Engels kennen.
Lesgeven op een technische school lijkt met alle nieuwkomers en problemen een stuk lastiger dan op een klassieke school met alleen de slimmeriken. Maar van baan wisselen blijkt in Luxemburg niet alleen een kwestie van een goede sollicitatiebrief. ‘In Luxemburg mag je niet zelf kiezen op welke school je gaat werken als je afgestudeerd bent’, vertelt Elodie Covella (links op de foto), leraar Engels op dezelfde school als Lynn. ‘Je krijgt een school toegewezen. En als nieuwe leraar krijg je de plek die de andere leraren niet willen, dat is meestal bij de laagste onderwijsniveaus. Na een jaar werken op die toegewezen school mag je pas solliciteren bij andere scholen. Maar als jonge leerkracht kom je er nauwelijks tussen. Van alle leraren die op een baan solliciteren, krijgt de leraar met de meeste ervaring de baan. Dat is zo vastgesteld. Voor mij heeft solliciteren dus eigenlijk geen zin met mijn drie jaar werkervaring,’ besluit ze met een sombere blik.
‘Leraar met meeste ervaring krijgt de baan (Elodie Covella)
‘Ik vind lesgeven leuk, maar het is moeilijk’, vertelt Lynn. ‘Ik voel me vaak een sociaal werker. Ik voelde me niet voorbereid op alle sociale problemen hier. We hebben veel probleemleerlingen in de klas, zelfs kinderen uit psychiatrische ziekenhuizen die heel depressief zijn. Dat is uitdagend. Ik probeer begrip en 
interesse te tonen, zodat ze zich beter gaan gedragen.’ ‘We hebben ook veel leerlingen uit Oostbloklanden op school’, voegt Elodie toe. ‘Vaak hebben ze maar weinig respect voor vrouwen. Dat is moeilijk.’
De integratie van al die verschillende groepen leerlingen verloopt moeizaam volgens de twee leraren. Lynn: ‘De overheid stimuleert de integratie maar weinig. Het zijn de leraren die zich moeten aanpassen om leerlingen te helpen. Leraren in het basisonderwijs moeten volgens de wet bijvoorbeeld de taal van hun leerlingen leren spreken. In steden waar veel Portugees sprekende leerlingen zijn, moeten leraren dus Portugees leren. Andere leraren moeten bijvoorbeeld Pools of Arabisch leren.’
‘In het po leren leraren de taal van hun leerlingen’ (Lynn Kremer)
De school van Lynn en Elodie doet haar best om leerlingen te helpen. Lynn: ‘We proberen leerlingen de kans te geven om goede cijfers te halen. Er is gratis bijles voor kinderen die moeite hebben met de lesstof. Als leraar geven we zelf aan welke leerlingen verplicht naar bijles moeten buiten schooltijd. Wanneer hun cijfers verbeteren, hoeven ze er niet meer heen. En er is een gratis huiswerkklas waar ze rustig hun huiswerk kunnen maken. We bieden ook veel andere gratis activiteiten na schooltijd aan, bijvoorbeeld dansen, naaien en sport.’
Elodie en Lynn zijn duidelijk teleurgesteld over het Luxemburgse onderwijssysteem. ‘Het onderwijs in Luxemburg was heel goed, maar het niveau gaat steeds verder omlaag. Je hoeft steeds minder te kunnen om goed te presteren,’ vertelt Lynn. Hoofdschuddend gaat ze verder: ‘Elk jaar is er wel een grote verandering, elke minister wil weer wat anders. Het is een grote chaos in onderwijsland! We moesten bijvoorbeeld eerst met competenties en zonder cijfers beoordelen, nu moet het weer met cijfers.’ Elodie beaamt met sombere stem: ‘Nu hebben ze weer wat nieuws bedacht. We gaan een aantal vakken aanbieden op twee niveaus. De talen en wiskunde worden verdeeld in een sterke en zwakke klas. Een leerling kan per vak het niveau kiezen, bijvoorbeeld voor Engels het hoge niveau en voor wiskunde het lage niveau. We noemen het geen klassen meer, maar cursussen. Leerlingen kunnen niet meer falen.’ Lynn: ‘Het is niet per se slecht voor studenten. Maar met een diploma kon je altijd naar elke universiteit. Ik weet niet of dat zo zal blijven. Wat is een diploma nog waard als leerlingen op verschillende niveaus vakken hebben gevolgd? Universiteiten zullen waarschijnlijk extra eisen gaan stellen en alleen de beste studenten toelaten.’
‘Ik ben mijn passie voor lesgeven verloren’ (Elodie Covella)
Met name Elodie is haar passie voor het lesgeven verloren. ‘Ik vond lesgeven erg leuk op de klassieke school, maar op de technische school is het anders. Ik kan bij deze lagere niveaus nauwelijks literatuur onderwijzen, terwijl ik dat het liefste doe. Deze leerlingen kunnen dat gewoon niet aan. Met al die sociale problemen is het op deze school ook veel moeilijker om les te geven. Ik zou graag weer op een klassieke school werken, want daar spelen minder sociale problemen en hebben leerlingen een beter niveau. Ik wil weer datgene onderwijzen waar ik van houd.’
Lynn en Elodie zoeken op de seminar van eTwinning in Denemarken een collega om een internationaal project mee te starten. Beide kijken ze er naar uit om samen te werken en een mooi project op te starten. Lees meer over het project van Lynn over fake nieuws in Maak eens fake nieuws met een Noorse klas in het januari/februarinummer van Didactief.
Didactief sprak ook twee Finse leraren. Lees hun verhaal hier.
1 eTwinning: de online community voor scholen in Europa
1 ‘Inclusief onderwijs is niet makkelijk’
2 ‘De overheid vertrouwt ons’
3 Maak eens nepnieuws met een Noorse klas
4 Zo werkt fake nieuws
5 in de biotoop van Jette Friis Tuca
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
