‘Als ik dit vest aan doe, ben ik Kelsey en zonder speel ik Sara. En als hij z’n pet op heeft, is hij Mick en zonder Raff. En Marjolein speelt alleen de rol van Jaimie.’
De spelers van PlayBack presenteren zich en vanaf dat moment is het publiek in de ban van wat zich op het toneel afspeelt. Ruim negentig minuten weten zij de grote groep 2e klassers uit Rotterdam Kralingen/Crooswijk te boeien. Eerst met de voorstelling en aansluitend met de nabespreking met ‘terugspeelscènes’.
Er wordt meegeleefd als er herkenning is. Jaimie schaamt zich voor de financiële situatie thuis. Zij woonde eerst in een veel groter huis in een andere buurt. Haar vader is er vandoor naar het buitenland met zijn nieuwe liefde en hij betaalt geen alimentatie. En ze heeft een stomme bril die wèl door de verzekering wordt vergoed. Bij de Mac zegt ze geen honger te hebben, maar ze neemt wel stiekem happen van de boterham in haar tas. Een leuke zomervakantie zit er dit jaar niet in en het allerergste is nog dat ze niet mee kan op talentenkamp met haar voetbalteam als ze kampioen worden.
Er komt ook verontwaardiging uit de zaal: Raff heeft schade aan de scooter die hij in bruikleen heeft. Dat wordt een dure reparatie, maar daar heeft hij het geld niet voor en zijn zus Sara wil het hem niet lenen. Zij heeft haar met oppassen verdiende geld nodig voor het voetbalkamp. Dus ‘leent’ Raff het geld later zonder haar toestemming. In een terugspeelscène na de voorstelling geeft een meisje uit de zaal hem zijn vet: ‘Zoiets doe je gewoon niet,’ zegt zij terwijl ze hem vernietigend aankijkt. Hij valt stil en heeft geen weerwoord.
En natuurlijk wordt er ook gelachen. Als Sara aan Mick vraagt waarom hij folders bezorgt terwijl hij daar zo’n hekel aan heeft, schampert hij: ‘Mijn ouders hebben op een opvoedingssite gelezen dat het zo goed is voor mijn ontwikkeling.’
Moeiteloos gaat het publiek mee in de suggestie dat Jaimie bij Raff achter op de scooter stapt. Niemand stoort zich eraan dat het slechts een op een kruk gemonteerde buddyseat is. Daarachter wordt op twee staande schermen het landschap geprojecteerd of de ingang van de H&M waar zij gaat shoppen met Kelsey.
PlayBack is in deze nieuwe productie weer op z’n best. Met weinig vormgeving maar zeer overtuigend spel wordt het publiek meegenomen in de handeling. De leerlingen accepteren de acteurs ook volledig als leeftijdgenoten. In de nabespreking die bekwaam door de acteurs wordt geleid, komen alle ingrediënten uit de voorstelling voorbij. Zo komt de gespreksleider met stellingen en vraagt wie het er al dan niet mee eens is. ‘Als je arm bent, ben je zielig’, is zo’n stelling. Er gaan wat handen omhoog maar er komt ook discussie op gang. ‘In de VS is het veel erger, als je daar geen geld hebt, heb je niks. In Nederland word je altijd wel opgevangen.’ ‘Geld heb je nodig om leuke dingen te doen maar je hoeft niet perse rijk te zijn.’
Een macho in de zaal stelt: ‘Als je dure merken draagt, vallen meisjes eerder op je.’ Hilariteit en hoon zijn z’n deel.
Een meisje uit de zaal speelt met de twee actrices de scène bij de Mac na:
Kelsey: ‘Hé, jij had toch geen honger? Dat kan je toch niet maken om hier je eigen brood op te eten!’
Jaimie: …….. (schaamt zich)
Dunya: (Een meisje uit de zaal dat totaal niet onder de indruk is van de beroepsactrices naast zich houdt Kelsey een spiegel voor) ‘Laat haar toch, wat zou jij doen als je geen geld had maar wel honger?’
Er worden prikkelende vragen gesteld zoals: ‘Kan je je eigen imago bepalen?’ En: ‘Wat doet Raff aan zijn imago?’
Er wordt volop gereageerd en uiteraard komen er soms sociaal wenselijke antwoorden, maar voorop blijft staan dat de leerlingen uiterst betrokken zijn en vanmiddag een leerzame ervaring opdoen.
PlayBack heeft theater ingezet als krachtig middel om leerlingen na te laten denken over zaken die ertoe doen en helpt hen om zich te ontwikkelen. Puur onderwijs dus.
Nieuwsgierig naar de jongerenvoorstelling Rijk van theatergroep PlayBack op uw school? Didactief mag aan 1 school een lezerskorting van € 500 aanbieden op deze voorstelling!
Kans maken? Mail naam, adres, en schoolnaam aan [email protected] vóór 15 november 2016.
Albert Brouwer is docent drama op de Blesewic, een vo-school in Bleiswijk. Hij was met een groep 2-vmbo-leerlingen van het Melanchton Kralingen aanwezig bij de première van Rijk door Theatergroep PlayBack op 13 oktober 2016 in het Bibliotheektheater Rotterdam.
1 Docent op toneel
2 'Het leven is hard, wen er maar aan'
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
