Theatergroep Playack speelt vandaag Like op het IJburg College. Na een korte introductie van acteur en discussieleider Baue van Leijden over de dubbelrollen en de spelregels (ʻtoneel is anders dan televisie, als jullie erdoorheen gaan praten verstoor je ons spelʼ) is de zaal muisstil. Wat volgt is het relaas van hartsvriendinnen Zoë en Mila, die op de middelbare school uiteen worden gedreven. De ene wordt gepest ('het stinkt hier naar cavia'), de ander sluit zich langzaam aan bij de pestkoppen ('wil je mijn deo lenen?ʼ).
Rolpatronen en groepsdruk spelen een belangrijke rol in de voorstelling. De vriendschap staat op springen, emoties lopen hoog op. Er vallen harde woorden en fysiek geweld blijft niet uit. Met als dieptepunt een 'surpriseparty' in het huis van het slachtoffer. Waarbij een slachtoffer valt, de door de pesters intens gehate cavia.
De zaal is snel met oordelen. Het is voor de leerlingen duidelijk wie de slachtoffers, daders en meelopers zijn. Maar is het allemaal wel zo zwart-wit? Nee natuurlijk. Doet de gepeste Zoë wel genoeg voor een ander slachtoffer, behalve hem telkens bevrijden als hij weer eens wordt opgesloten op het toilet? Voormalige hartsvriendin Mila kaatst de kritiek die ze krijgt van het publiek keihard terug: 'Jullie hebben lekker makkelijk praten daar veilig in de zaal.'
De klas als identiteit is geen garantie voor een veilige leeromgeving. De leerlingen maken ook op school onderscheid tussen vrienden en de rest. En die vriendschappen zijn er ook in allerlei soorten en smaken. Kortom, het blijft een kwestie van keuzes maken tussen opkomen, meelopen of ingrijpen.
Maar de politie bellen als het echt uit de hand loopt, zoals een jongen op de eerste rij dapper oppert, is volgens de rest echt het 'aller slechtste idee ever': dan ben je pas echt een ontzettende loser.
Ook cyberpesten komt aan bod. Op het toneel staat het enorme scherm van een smartphone. Er wordt gelachen over in de WhatsApp groep gedeelde discussies over dikke konten en foto's van neukende cavia's. Kennelijk zo herkenbaar, dat bij het nagesprek de optie klinkt om de pesters terug te pakken door hun gedrag online te zetten.
Gespreksleider Baue betrekt de zaal actief in de discussie over de aangesneden thema's. Waarbij het niet opsteken van vingers geen garantie blijkt voor passief wegduikgedrag. 'Jij daar op de derde rij, je steekt niet je vinger op dus ben je het ermee eens?' De leerlingen worden goed bevraagd en uitgedaagd.
Enkele dappere jongens mogen op de toneelvloer in een cruciale scène ingrijpen. Het is Guiseppe die daarbij de show steelt. 'Kijk me aan als ik tegen je praat,' zegt hij tegen actrice Sanne Nagtzaam als die in haar pestkoprol weer het slachtoffer buitensluit. 'Doe gewoon even normaal tegen haar,' stelt hij helder. 'En ik ben je niet aan het dissen, maar ben wel een man... van het woord!' Gejoel in de zaal. Twee andere jongens hebben last van plankenkoorts, maar benadrukt Baue, het toneel is niet anders dan het schoolplein. Ook daar zijn omstanders. Niet iedereen gelooft in ingrijpen. 'Het leven is gewoon hard,' aldus een meisje in de zaal, 'wen er maar aan.'
Op het IJburg College wordt uitgebreid aandacht besteed aan onderwerpen als pesten, omgaan met conflict en boosheid, sociale vaardigheden en tolerantie. Docent Marieke Coumans raakte op een antipestcongres onder indruk van de acteurs en de gespreksleiders van PlayBack. 'Vooral die combinatie gaf de doorslag.' In de lessen voor en na de voorstelling les is uitgebreid gesproken over pesten. Ook hoe de leerlingen pesten zelf ervaren, op en buiten school.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
