Meer grip op leermiddelen?

Ingrid de Bonth, vicevoorzitter VO-Raad:
‘Het manifest is gebaseerd op een peiling die wij en de andere initiatiefnemers hebben gehouden onder onze achterban. Daaruit blijkt hoe lastig het is om greep te krijgen op de kwaliteit van leermiddelen. Te vaak zijn lesmethodes overladen en ontberen ze een heldere wetenschappelijke onderbouwing. Welke inhoud is vereist voor de kerndoelen en eindtermen? Dat is onvoldoende duidelijk. Daarnaast functioneert de leermiddelenmarkt niet goed. Veel scholen zijn steeds meer geld kwijt aan leermiddelen. Als ze een bepaald leermiddel kopen, worden ze geregeld praktisch gedwongen ook allerlei andere producten aan te schaffen. Zulke koppelverkoop jaagt scholen onnodig op kosten. Meer publieke regie op leermiddelen en een robuust kwaliteitskader zijn absoluut gewenst. Daarover moeten onderwijsveld en marktpartijen in gesprek.’

Kim Bellens, onderwijskundige aan de Thomas More Hogeschool (Antwerpen):
‘Veel punten uit het manifest zijn herkenbaar. Maar als je iets over de kwaliteiten van leermiddelen wilt weten, moet je ook naar scholen en leraren kijken. Wat voor didactische aanpak kiest een school? Werken er vooral startende of juist ervaren leraren? Dat speelt allemaal mee. Het is een veelgehoorde klacht dat lesmethodes te overladen zijn. Maar bepaalde leraren hebben juist baat bij die extra stof. Sommige leermiddelen beginnen een les steevast met quizzen. Zo kun je voorkennis activeren. Maar een ervaren leraar kent daar vaak ook andere manieren voor en wordt zo misschien wel beperkt. Kortom, de kwaliteit van leermiddelen is een complex fenomeen dat je niet volledig kunt loskoppelen van degenen die die middelen gebruiken.’

Maartje van Kesteren, expertleraar taal/lezen op basisschool Het Sterrenlicht (Bunschoten-Spakenburg):
‘Goed dat dit manifest er is en er iets wordt ondernomen. Op onze school zijn we al een tijdje bezig om minder afhankelijk te worden van lesmethodes. Het begint met een duidelijke en breed gedragen onderwijsvisie. Dat is belangrijker dan iets als een kwaliteitskeurmerk voor leermiddelen. Want als je zo’n visie eenmaal hebt, kun je makkelijker bepalen welke leermiddelen daar wel en niet bij passen. Wij laten leerlingen bijvoorbeeld liever in een leeg schrift opdrachten maken, dan invuloefeningen in een werkboek. We ontwikkelen ook zelf lesmateriaal. Dat gaat niet elke leraar soepel af, dus we zorgen voor begeleiding. Werken met iets dat je zelf in elkaar hebt gezet, is heel stimulerend.’

Bekijk hier het manifest.

Dit artikel verscheen in Didactief, september 2024.