Mensenwerk

Zo ongeveer voelde ik me door alle berichten over ChatGPT, dat schrijfprogramma dat in een handomdraai goed leesbare teksten produceert. Ja hallo, schrijven is een vak hoor!
Maar als leraar kun je deze tool natuurlijk niet negeren. Want je leerlingen zullen die gretig gebruiken. En dus is het jouw taak om hen te laten zien dat er bij schrijven meer komt kijken dan een rijtje correcte zinnen achter elkaar plakken. Kritisch nadenken, de juiste bronnen gebruiken en spelen met taal bijvoorbeeld.

Lesgeven
is en blijft
mensenwerk

Dit maakt meteen duidelijk dat lesgeven mensenwerk is en blijft. Het simpelweg toepassen van tools, methodes of toetsen werkt niet, zelf nadenken over wat in jouw klas het beste past en hoe je het inzet, is onontbeerlijk. Dat doet geen algoritme of robot je na.
Zomaar wat voorbeelden van dat mensenwerk uit dit nummer. Klakkeloos toepassen wat je ergens gelezen hebt? Niks daarvan, kijk naar je leerlingen, leert lerarenopleider Maaike Nap haar studenten. Dat geldt ook voor de stapelaars (van vmbo via mbo naar hbo) die je als hbo-leraar tegen kunt komen. Die blijken onder andere omstandigheden te gedijen dan havisten of vwo’ers. Handig om te weten en rekening mee te houden.
Dat een tool nooit de baas moet zijn, blijkt ook uit de follow-up van ons artikel over de Amsterdamse Alan Turingschool en de eindtoets. Je weet wel, de school die haar leesonderwijs geheel op evidence-based leest schoeit, haar leerlingen in de klas ziet groeien en desondanks laag scoort op de eindtoets. Ligt dat misschien aan die toets in plaats van aan de leerlingen of het leesonderwijs? We doken er dieper in en kwamen onthutst weer boven. Vooral door wat onderzoeker Nicole Swart van het Expertisecentrum Nederlands ons vertelde. Lees het vooral zelf (dit noem je dan een cliffhanger, zou ChatGPT dat ook kunnen?).
Mensenwerk dus. En mooi mensenwerk volgens mij. Lees maar eens hoe ex-profvoetballer Santy Hulst met hart en ziel werkt aan het zelfvertrouwen van zijn leerlingen. En wat hij daarvoor van hen terugkrijgt. ‘Kinderen zien stralen wanneer hen iets lukt, is het mooie aan dit vak.’ Het is ons, journalisten van Didactief, een eer om maand in, maand uit, jullie mooie werk met zelfgeschreven teksten te mogen voeden.

Bea Ros, wetenschapsredacteur

Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2023.