Jong geleerd is oud gedaan

Hoe ga je om met die influencer die jou op Instagram steeds weer aanmoedigt om dure designer-spullen aan te schaffen? En wat als je verslaafd bent aan een spelletje waarbij je moet betalen om in nieuwe levels te komen? Tot de corona-pandemie roet in het eten gooide, gaf ik elke maand gastlessen op scholen over geldzaken. Meestal was dat op basisscholen, maar af en toe ook in het voortgezet onderwijs.

Tijdens die lessen merkte ik steeds weer: geld is ingewikkelder dan vroeger. Ik zie het bij mijn eigen kinderen. Door het gebruik van de pinpas hebben zij zelden nog briefgeld of euromunten in handen. Daardoor is het moeilijker om de waarde van geld goed in te schatten. En op de smartphone kan je zelfs met maar een paar drukken op de knop aankopen doen. Dat is moeilijk te weerstaan, zeker als je niet direct merkt dat je spaarpot er leger van wordt.

Helaas krijgt niet iedereen van huis uit de financiële vaardigheden mee om goed met dat soort verleidingen om te gaan. Uit onderzoek (Pisa 2015) blijkt dat 19 procent van de Nederlandse jongeren niet beschikt over de basisvaardigheden voor financiële geletterdheid. Daar ligt dus een taak voor scholen, voor leraren, voor u – de lezers van Didactief.

Dat begint al op de basisschool, maar is zeker zo belangrijk in het voortgezet onderwijs. Het is een periode in het leven van jongeren waarin ze vaak meer geld te besteden hebben en waarin ouders minder zicht hebben op hun gedrag. Het helpt hen bovendien niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Door kinderen vanaf jonge leeftijd met geld te leren omgaan, help je hen op te groeien tot financieel weerbare volwassenen. Zoals bij veel zaken geldt hier ook zeker: jong geleerd is oud gedaan.
 

‘Helaas krijgt niet iedereen van huis uit financiële vaardigheden mee’

Gelukkig merk ik tijdens die gastlessen dat veel van de pubers het eigenlijk hartstikke goed doen. Een aantal heeft een baantje. Zo sprak ik een keer een groepje havo-leerlingen die werkten in een curry-restaurant. ‘Waar geven jullie je zuurverdiende centen aan uit?’ vroeg ik hen. Dat was aan eten in datzelfde curry-restaurant.  Maar daarnaast spaarden ze ook een deel van hun loon.

Toch hebben ook 14- en 15-jarigen al weleens zorgen over geld. Als ze bijvoorbeeld meer uitgeven dan ze eigenlijk van plan waren of een duur abonnement hebben aangeschaft. U als docent kunt hen helpen bij deze dilemma’s en zo voorbereiden op een financieel gezonde toekomst. Laten we geldeducatie daarom een vaste plek geven in het voortgezet onderwijs!
 

Wopke Hoekstra is Minister van Financiën

Dit voorwoord verscheen in de special Financiële Geletterdheid van Didactief, maart 2021.

Verder lezen

1 Special: Financiële Geletterdheid