Als docent krijg je vroeg of laat vanzelf te maken met pesten. Hoe je hiermee om moet gaan, kun je lezen in het veiligheidsplan van je school, en sommige scholen hebben daarnaast een pestprotocol. Ook de website van Stichting School & Veiligheid geeft veel tips en informatie over pesten. De Rijksoverheid laat het anti-pestbeleid over aan scholen: zolang ze voldoen aan de Wet veiligheid op school, mogen ze zelf bepalen hoe ze pesten tegengaan.
De overheid van de provincie Ontario in Canada is grondiger als het aankomt op pesten. Op haar website staat uitgebreide informatie over pesten, tips voor ouders en beleid voor scholen. Wat houdt dit allemaal in en wat kunnen we daar in Nederland van leren?
De site definieert pesten als herhaald agressief gedrag waarbij sprake is van een machtsverschil of sociale verhouding die ervaren wordt als machtsverschil. Dit is anders dan een conflict of ruzie. Daarbij hebben leerlingen een meningsverschil, maar voelen beide partijen zich veilig genoeg om voor hun mening uit te komen. Wanneer een van beiden agressiever begint te worden en de ander niet meer z’n mening durft te geven, kan een conflict wel uitmonden in pestgedrag. Volgens de website moeten scholen dan ook ingrijpen bij conflicten.
De webpagina maakt tevens onderscheid tussen verschillende vormen van pesten: fysiek, verbaal, sociaal, geschreven en elektronisch. Dat laatste, cyberpesten, krijgt extra aandacht. Deze vorm van pesten is minder zichtbaar en vindt vaak plaats buiten school, maar kan wel invloed hebben op het schoolklimaat, bijvoorbeeld als leerlingen niet meer naar school willen. Als dit het geval is, moeten schoolleiders in Ontario ook tegen deze vorm van pesten maatregelen nemen.
De overheid van Ontario legt veel nadruk op de manier waarop kinderen zelf met pesten omgaan. Veel van hen trekken niet aan de bel, bijvoorbeeld omdat ze niet willen dat hun ouders zich zorgen maken of omdat ze het gênant vinden. Ook willen ze niet bestempeld worden als klikspaan. Een belangrijke tip die ouders krijgen is daarom om hun kinderen het verschil te leren tussen ‘klikken’ en ‘vertellen’. Bij klikken vertel je wat iemand heeft gedaan zodat diegene in de problemen komt; bij vertellen vraag je hulp omdat jij of iemand die je kent iets wordt aangedaan. Daarnaast geeft de site informatie over de manieren waarop je aan het gedrag van je kind kunt merken dat het wordt gepest of zelf pest, en wat je als ouder van de school kunt verwachten.
In Ontario moeten schoolleiders een zogenoemde progressieve disciplinaire benadering gebruiken om pesten tegen te gaan. Maatregelen tegen de pestende leerling variëren tussen de volgende stappen:
Excuses maken voor een kwetsende opmerking
Verwachtingen aan de leerling duidelijk maken
Een gesprek met de ouder(s) of verzorger(s)
Begeleiding bij anger management
Schorsing
Verder moeten de Canadese scholen beleid hebben om pesten te voorkomen en tegen te gaan. Ook moeten ze elke twee jaar een enquête afnemen bij ouders en verzorgers om hun beeld van de veiligheid op school te meten.
De procedures bij pesten lijken redelijk dichtgetimmerd in Ontario. Zodra bekend is dat er in een klas wordt gepest treedt er een stappenplan in werking. De schoolleider neemt contact op met de ouder(s) of verzorger(s) van het slachtoffer en de pester, er wordt onderzocht wat er precies is gebeurd en de school zoekt een oplossing. Als ouders ontevreden zijn, kunnen ze ook nog verdere stappen ondernemen, die op de overheidssite staan toegelicht.
Zoals gezegd blijven de richtlijnen vanuit de Nederlandse overheid vrij beperkt en zijn de scholen in Nederland vrij om hun eigen aanpak tegen pesten te kiezen. Het hebben van een veiligheidsplan is wel verplicht, maar een pestprotocol niet. Bij het opstellen van het veiligheidsplan en het creëren van anti-pestbeleid kunnen scholen daardoor rekening houden met hun eigen identiteit.
1 Programma’s tegen pesten – effectief of niet?
2 Pesten blijkt lastig te herkennen
3 Pesten: netwerk in beeld
4 Pesten ijlt na
5 Zwijgen over pesten
6 Gepest kind kijkt door donkere bril
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
