Onderzoek

5x OnderwijsBewijs in de etalage

Het BRXXX project
Onderzoek Basisvaardigheden leren met RekenXXX-games (BRXXX) Projectleider Prof. Dr. Marja van den Heuvel-Panhuizen, Universiteit Utrecht Uitvoerders Universiteit Utrecht, Freudenthal Instituut, Openbare basisschool de Koekoek Looptijd 1 september 2009 t/m 31 december 2013.
In het kort In het BRXXX project is de effectiviteit onderzocht van een aantal minigames gericht op tafelkennis, vaardigheden in het vermenigvuldigen en delen en inzicht in multiplicatieve (verlenging of herhaling van handeling) getalrelaties. Voor het onderzoek werden meer dan 1.000 kinderen gevolgd, die in groep 4 en 5 met de minigames speelden. De spelletjes werden gespeeld op drie manieren: op school geïntegreerd in een les, thuis zonder aandacht ervoor op school, of thuis met nabespreking op school. Een controlegroep speelde andere computerspelletjes.
Uitkomsten De minigames zijn het meest effectief als ze thuis worden gespeeld en op school nabesproken. De spelletjes hadden op deze manier een positief effect op vaardigheden in het vermenigvuldigen en delen en inzicht in multiplicatieve getalrelaties.

Meer informatie en gratis games via: www.fisme.science.uu.nl/briks

Hoogbegaafd +
Onderzoek Hoogbegaafdheid en metacognitie Projectleider prof.dr. J.H. van Driel, Universiteit Leiden, ICLON Uitvoerders Universiteit Leiden, ICLON, Instituut voor Metacognitie Onderzoek Looptijd 1 juni 2010 tot 31 december 2012.
In het kort Spelen metacognitieve vaardigheden naast intelligentie een rol bij het behalen van uitzonderlijke leerprestaties? Die samenhang werd in dit project onderzocht. Aan het onderzoek deden 82 PRE-geselecteerde (talentprogramma van de Universiteit Leiden) leerlingen mee uit de bovenbouw van het VWO. Hun prestaties werden vergeleken met 71 klasgenoten uit 5 VWO. De PRE-studenten bleken beter te scoren wat betreft IQ, metacognitieve vaardigheid en leerprestaties. Zoals verwacht bleek metacognitie ook een zelfstandige bijdrage te leveren aan leerprestaties, bovenop intelligentie. Twintig hoogbegaafde leerlingen, met een IQ hoger dan 130, scoorden echter op metacognitie niet hoger dan de andere 133 proefpersonen. Negen van hen scoorden zelfs ondergemiddeld. Uit beide deelstudies blijkt dat veel leerlingen onvoldoende metacognitieve vaardigheden hebben ontwikkeld.
Uitkomst Metacognitieve vaardigheden spelen naast intelligentie een belangrijke rol bij het behalen van uitzonderlijke leerprestaties.

Meer informatie:
http://www.socialsciences.leidenuniv.nl/psychology/organisation/dev/special/metacognition.jsp

Behandel-Onderwijsgroep
Onderzoek BeO-groepen, een nieuw behandel-onderwijsaanbod Projectleider P. Bijloo, De Piloot, school voor cluster-4 onderwijs Uitvoerder CED-Groep, Stek Jeugdhulp, De Piloot Looptijd 1 september 2009 tot 31 augustus 2013.
In het kort De Piloot, school voor cluster 4 onderwijs in Rotterdam en het centrum voor dagbehandeling van Stek Jeugdhulp zijn in 2007 gestart met een gezamenlijk onderwijs-zorg-aanbod. Kinderen van 4 tot 7 jaar met psychiatrische problemen verblijven in een Behandel-Onderwijsgroep (BeO), waar een pedagogische medewerker en een leerkracht geïntegreerd onderwijs en behandeling bieden. 91 kinderen zijn gedurende twee jaar gevolgd om te onderzoeken of de combinatie van zorg en onderwijs in de BeOgroep een positief effect heeft op de sociaal-emotionele ontwikkeling en de taal-/cognitieve ontwikkeling.
uitkomst Kleuters met kinderpsychiatrische problematiek die in BeO-groepen zowel onderwijs als behandeling krijgen, vertonen niet minder probleemgedrag dan kinderen die onderwijs en behandeling gescheiden krijgen. Wel is hun werkhouding in het vervolgonderwijs beter. Bij de BeO-kinderen verbetert de werkhouding nadat ze het centrum voor dagbehandeling hebben verlaten, bij de controlegroepen verslechtert de werkhouding juist.

Meer informatie: www.stekjeugdhulp.nl, www.depiloot.nl, www.cedgroep.nl

Materclass Meesterschap
Onderzoek 'Bewijs voor Meesterschap' Onderzoek naar de bijdrage van een masterclass aan de kwaliteit en het behoud van beginnende leraren in Amsterdam Projectleider Prof. dr. M. Volman, Universiteit van Amsterdam, prof. dr. J. Beishuizen, Vrije Universiteit, Onderwijscentrum VU Uitvoerder Universiteit van Amsterdam Looptijd 1 juni 2009 t/m 31 maart 2013.
In het kort Het doel van de masterclass 'Bewijs voor Meesterschap' is om de kwaliteit van leraren te verhogen en om hen te behouden voor het werken in een complexe grootstedelijke onderwijscontext. In het onderzoek werden 66 leraren uit het primair onderwijs in de Randstad die Meesterschap volgden, vergeleken met leraren uit de Randstad die een andere cursus volgden.
Uitkomst De competenties en het vertrouwen in eigen bekwaamheid (self-efficacy) van de Meesterschap-leraren waren relatief meer toegenomen dan die van de controlegroep. Ook op lange termijn blijft het positieve effect van Meesterschap op de competenties van leraren bestaan, maar niet op hun self-efficacy. 

Begeleid hardop lezen
Onderzoek Effecten van begeleid hardop lezen op de vaardigheid in technisch en begrijpend lezen en op de omvang van de woordenschat van zwakke lezers Projectleider Dr. H. Blok, Kohnstamm Instituut Uitvoerders Kohnstamm Instituut, Hogeschool van Amsterdam/Universiteit van Amsterdam Windesheim Flevoland Looptijd 1 mei 2009 t/m 1 juli 2012.

In het kort Bij Begeleid hardop lezen leest een leerling een tekst hardop, terwijl een ervaren lezer, hem begeleidt. Deze stimuleert, helpt, controleert en corrigeert. Er zijn in het onderzoek twee experimenten uitgevoerd onder leerlingen van groep 4 tot en met 6. In het eerste experiment is de leeshulp gedurende twintig minuten één-op-één aangeboden. In het tweede experiment kregen groepjes van drie leerlingen dertig minuten leeshulp. In beide experimenten bleek de leeshulp positief effect te hebben op het technisch lezen.
Uitkomst Begeleid hardop lezen van teksten helpt zwakke lezers bij de ontwikkeling van technisch lezen en het bevordert hun leesplezier. Begeleid hardop lezen is een effectieve remediëringsmethodiek, zowel als het individueel wordt aangeboden als aan groepjes van drie leerlingen tegelijk. Vijftien van de 86 leerlingen in het tweede experiment hadden er geen baat bij. Voor deze low responders, is een intensiever traject nodig. Een positief effect op begrijpend lezen en de woordenschat is niet aangetoond in dit onderzoek.
 

Dit artikel is verschenen in de Didactief-special OnderwijsBewijs (december 2014). Deze special is gemaakt in opdracht en met een financiële bijdrage van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap.

Bronvermelding

1 OnderwijsBewijs