‘Verbieden is niet de oplossing’

Dit is van iedere ouder afzonderlijk goed te begrijpen. Maar het kan maatschappelijk ongewenste gevolgen hebben; niet iedereen is immers even betrokken bij het onderwijs van hun kind, en niet iedereen kan zich extra kosten van bijvoorbeeld schaduwonderwijs veroorloven.

Ik maak me ernstig zorgen over de verschillen in kansen die kinderen met dezelfde cognitieve mogelijkheden, maar met verschillende achtergronden hebben. De assertiviteit en vooropleiding van de ouders moeten geen rol spelen, net zo min als de, onbewuste, vooroordelen van de leraar geen rol mogen spelen bij een schooladvies.

Er zijn tal van oorzaken aan te wijzen voor het ontstaan van ongelijke kansen. Het verbieden van schaduwonderwijs zou slechts één van de oplossingen kunnen zijn, en zeker niet de beste. Natuurlijk moeten scholen hun taken niet overdragen aan instellingen buiten het onderwijs, maar de ontwikkeling is eerder andersom, er komen steeds meer problemen de school binnen.

Ongelijke kansen ontstaan niet in de klas, maar in de samenleving. We mogen van leraren verwachten dat zij er alles aan doen om de ongelijkheid tegen te gaan, maar ook zij kunnen niet geheel rechtzetten wat er elders in de maatschappij misgaat. Het is dus een opdracht aan onze hele maatschappij, van scholen tot bedrijven en van sportclubs tot de overheid.

In het onderwijs moeten we de overgangen tussen schoolniveaus verbeteren, onder andere door brede brugklassen, en ervoor zorgen dat verschillende groepen met elkaar mengen op school. Dat draagt bij aan inclusief onderwijs dat doorstroom bevordert.

Om alle leerlingen gelijke kansen te geven, moeten ze ook leren geloven in zichzelf. Ze moeten worden gestimuleerd om hun grenzen te verleggen en een breed perspectief op de samenleving aangeboden krijgen. En dat kan niemand zo goed als de leraar. Bij alle denkbare interventies ligt daar misschien nog wel de belangrijkste schakel; bij goed opgeleide leraren, die door verschillen in achtergrond heen kunnen kijken, talenten herkennen en zelfvertrouwen vergroten.

Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Lees hier de reactie van Louise Elffers.