Terug naar papier?

Karlijn Dankers, directeur van basisschool De Alm (Tilburg):

‘Ons doel is om van ieder kind een lezer te maken en dat gaat inderdaad het beste met echte boeken. Daarom hebben wij op school een prachtige bibliotheek en een leesconsulent. Leren met een computer lijkt soms sneller, maar dat is lang niet altijd zo. Met rekenen werken we al langere tijd met papier. Op deze manier maken we de denkstappen van leerlingen inzichtelijk en kunnen we beter zien waar het fout gaat. We zijn zeker niet tegen digitaal onderwijs. Luisterboeken waarbij je mee kunt lezen, werken bij sommige kinderen heel goed. Zaken als automatiseren kun je ook prima digitaal trainen. Maar uiteindelijk gaat het om diep tekstbegrip en dat ontwikkelen kinderen beter als ze van papier lezen.’

Niels Bakker, onderzoeker digitaal lezen (Stichting Lezen):

‘Lezen van papier kan zeker helpen tegen de leescrisis. In mijn proefschrift over lezen van papier en lezen van een scherm constateer ik dat kinderen op digitale media minder en anders lezen – non-lineair, oppervlakkig en gefragmenteerd. Digitale lezers onderbreken ook vaker het lezen om even wat anders te doen. Dit taskswitchen is niet altijd negatief – bijvoorbeeld als je online een moeilijk woord uit de tekst opzoekt – maar vaak leidt het alleen maar af. Let wel, digitaal lezen heeft ook positieve kanten. Sommige digitale boeken bieden verrijking in de vorm van hyperlinks of videofragmenten en dat spreekt juist de wat minder enthousiaste lezers aan. Maar zeker bij langere teksten zorgt lezen van papier voor een diepere leeservaring.’

Martina Meelissen, PISA-projectmanager Nederland (Universiteit Twente):

‘De laatste PISA-cijfers waren best schokkend, dus ik begrijp de bezorgdheid. Maar op dit moment kennen we de oorzaken van die lage leesscores eigenlijk niet. Waarschijnlijk spelen zowel factoren binnen als buiten het onderwijs een rol. Bijvoorbeeld de manier waarop begrijpend lezen wordt aangeboden, maar ook het feit dat veel kinderen buiten school meer bezig zijn met TikTok dan met boeken. Digitaal onderwijs is ook weer iets anders dan in de klas op je smartphone zitten – wat voor veel afleiding zorgt en nu al wel aan banden wordt gelegd. Het is kortom een complex probleem en daarom is het niet aannemelijk dat we dat met één maatregel – schaf het digitaal onderwijs af – kunnen oplossen.’
 

Credits: Danibal

Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2024.

Verder lezen

1 Dossier: PISA
2 Rechtszaak tegen de overheid?