School en bedrijf samen aan de bak

 Match2work.  © Foto van Dana

Match2Work koppelt per regio minimaal 240 leerlingen voortgezet onderwijs en studenten van vervolgopleidingen aan één ondernemer per 5 jongeren en laat ze meedenken met echte casussen. Docenten van deelnemende scholen krijgen lesmaterialen aangeleverd en een training van 2,5 uur. Marlina Premselaar is docente maatschappijleer op RSG Enkhuizen en deed vorig schooljaar voor het eerst mee met het project met haar 4 vmbo-tl klassen. ‘Wij willen onze leerlingen meer aan het bedrijfsleven verbinden. Ik merkte dat ze softskills of 21^e eeuwse vaardigheden als netwerken, reflectie op je eigen motieven en kwaliteiten en aandacht voor je eigen loopbaansturing, minder beheersten dan we wenselijk vonden. Daarnaast wilden we meer realistische opdrachten aanreiken die aansluiten bij de vakken, en we wilden leerlingen uit de derde klas of hoger de kans bieden hun netwerk te vergroten.’

Match2Work hielp daarbij. Leerlingen van het RSG werden gekoppeld aan 20 bedrijven en instellingen voor 4 klassen. Ze ontwierpen in 6 lessen 20 eindproducten. Aan het einde van het samenwerkingstraject dat verspreid over 3 maanden speelde, werd de input door enkele bedrijven ook direct gebruikt. Jongeren produceerden en regisseerden een film over pesten en leerlingen moduleerden tijdens de NHN Business Awards de livestream.                                                                                                            Match2work.  © Foto van Dana 
Andere bedrijven heeft de samenwerking
met leerlingen input opgeleverd om
bijvoorbeeld de inrichting van een winkel nog eens te heroverwegen.

Zelfvertrouwen

Het project draagt bij aan de groei van leerlingen, zegt Premselaar. ‘Leerlingen leren zichzelf ontwikkelen, zodat zij zelfvertrouwen krijgen, zelfstandig worden en zichzelf leren kennen. Het gaat erom dat zij zich niet alleen de kennis en kunde van een beroep eigen maken, maar ook de juiste mentaliteit en houding ontwikkelen en begrijpen wat de samenleving straks van hen verwacht.’

Van docenten vergt het project wel flexibiliteit. Premselaar: ‘Draagvlak is er zeker bij ons op school, maar je hebt er ook echt collegialiteit voor nodig, want het jaarprogramma en het rooster moesten bijvoorbeeld worden aangepast. Een collega moest zijn lesuur ruilen zodat het beter paste bij afspraken die leerlingen buiten de deur hadden. In verband met hun reistijd bleek het fijn om de lestijd voor het project een keer aan het einde van de dag te plannen. Bij dit soort veranderingen is de steun van een teamleider van belang”.

Match2Work past bij elk vak, het keuzedeel, mentoraat, uren talentontwikkeling of het profielwerkstuk. Dit zijn de onderdelen waarbij docenten minder afhankelijk zijn van de vaststaande invulling in verband met examinering. Dat wil niet zeggen dat het project niet leerzaam is. Het levert leerlingen veel op, vindt Linda Kruythoff, decaan op het Amadeus Lyceum in Vleuten: ‘In het contact met bedrijven wordt hun duidelijk wat er van hen verwacht wordt: een ondernemende houding, afspraak is afspraak, ze moeten een zakelijke mail kunnen opstellen, brainstormen over oplossingen, nadenken over duurzaamheid en vooral vragen durven stellen. Ze zien dat samenwerken inhoudt dat ieder een eigen taak heeft en in het geheel belangrijk is. Veel leerlingen en studenten geven aan dat het hun kijk op een sector veranderd heeft, doordat zij mee gaan denken alsof zij een werknemer zijn.’

Praktijk

Jan Jacob Jaasma is directeur vmbo op het Martinuscollege in Grootebroek en tevens één van de twee regievoerders Sterk Techniek Onderwijs in West-Friesland. Wat het project Match2Work zo bijzonder maakt, zegt hij, is dat scholen en bedrijfsleven aan elkaar gekoppeld worden. ‘Even zwart wit: de school is de theorie, de simulatie en het bedrijfsleven is de praktijk, daar waar leerlingen echt kunnen oefenen en ervaren. Maar het bedrijfsleven zit niet op die theoretische opdracht te wachten. En omgekeerd: de praktische opdracht sluit niet aan op het programma van de school. Match2Work zorgt ervoor dat die verbinding er wel komt. Scholen en bedrijfsleven hebben echt iets aan elkaar. Wat het extra leuk maakt, is dat leerlingen en bedrijven dit aan elkaar kunnen presenteren tijdens een begin- en eindevent en dat er leerlingen van praktijkschool tot gymnasium hieraan mee kunnen doen.’

Nick Broerse, directielid van RSG Enkhuizen, denkt dat zijn school door Match2Work ook meer bestaansrecht heeft gekregen. ‘Het is goed je af te vragen waar de regio behoefte aan heeft en wat we voor de regio kunnen betekenen. Wij leveren toekomstige werknemers af, maar de regio heeft behoefte aan personeel in specifieke branches. Leveren wij die wel? En zo niet, wat hebben we dan nodig om daar wel aan te voldoen? Daarvoor is er contact nodig tussen onderwijs en bedrijven.’ Match2Work helpt die contacten te leggen en uit te bouwen. Zijn advies aan andere scholen: ‘Laat docenten experimenteren. Daar mag best iets niet goed lukken maar geef docenten de ruimte om dit te doen. Ventileer hun ervaringen binnen de school zodat er meer docenten aansluiten.'

Een van de ontdekkingen bij Match2Work is dat ondernemers en docenten verschillend denken. Kruythoff zegt: ‘Ondernemers stimuleren het creatief denken meer dan de docenten die vaak invullen dat een bedrijf iets “niet goed genoeg” zal vinden. Bedrijven zijn m.a.w. vaak enthousiaster dan docenten denken. Aan de andere kant ondervinden ondernemers in de praktijk welke factoren meespelen in de dagelijkse praktijk van het onderwijs. Dat levert ook waardering voor het vak als docent op. Docenten leren er ook zelf van. Ik merk ook dat zij  die vaker meedoen verder durven en kunnen differentiëren en meer coachend les gaan geven.’

Sylvia Bakker is initiatiefnemer van Match2Work.
Match2Work wordt ondersteund door O2 Lab. 

Meer Didactief-artikelen lezen? Trakteer jezelf op een online abonnement voor slechts €24,50: maar liefst tien edities per jaar en toegang tot ons archief vanaf 2003.