Obama en Parker High School

Obama heeft net gewonnen. Toch. Het was spannend en bijzonder om de verkiezing van een Amerikaanse president van zo van dichtbij mee te maken. Twee gasten zitten bij ons aan tafel: Caroline en haar man. Zij heeft ons eerder deze dag op heldere wijze de missie en het curriculum van de Parker High School toegelicht. De school ligt net buiten Boston en heeft een vooral blanke populatie met leerlingen uit 40 verschillende stadjes.

Het is een zogenoemde Essential School, opgericht door Ted Seizer die ook de 10 Common Principles heeft geformuleerd en daarmee de Coalition of Essential Schools startte. We schrijven 1980 en het is bedoeld als antwoord op de uniformiteit van de toenmalige scholen en om de desinteresse van de leerlingen daar te doorbreken.

Basisprincipe van de essential school is dat leraren en leerlingen elk jaar samen een Essential Question (kernvraag) kiezen op basis waarvan het curriculum wordt samengesteld. Dit jaar is dat What is Worth Fighting For (waar willen we voor vechten)?

Een aantal studenten laat hun portfolio zien tijdens de lunch en we praten over de feedback van leraren op hun werk. Die vinden ze to the point en inspireert hen om verder te gaan of hun werk te verbeteren. ʽHoe komt het dat de sfeer op de school zo goed voeltʼ, vragen we. ʽOmdat we als studenten de power hebben om mee te beslissen over allerlei zaken, het budget, de essential question, waardoor de school voelt als een gemeenschapʼ, wordt gezegd. ʽLeraren en leerlingen kennen elkaar en werken hier op basis van vertrouwen en respect met elkaarʼ, en ʽZe leren je hier wie je bent en wat je kuntʼ, zijn de zorgvuldig geformuleerde antwoorden die we terug krijgen. Het raakt mij hoe de leerlingen hiermee precies de waarden en daarmee de kwaliteit van de school verwoorden.

De criteria voor de te verwerven vaardigheden, zoals schrijven, luisteren, mondelinge presentatie, communicatie, rekenen en wiskunde hangen op grote flappen in elk klaslokaal. De Habits of Learning bieden de leerlingen hulp bij het onder de knie krijgen van deze vaardigheden.

Actuele projecten vormen de aanleiding om te willen schrijven, discussiëren en te onderzoeken. De resultaten worden in portfolioʼs verzameld en twee maal per jaar kunnen de leerlingen in een andere niveaugroep komen voor alle vakken of voor een paar. Alle kinderen krijgen alle kansen om hun doelen te bereiken.

Aan het eind van de schoolperiode geven de leerlingen individueel een presentatie aan ouders, vrienden, familie, medeleerlingen en leraren. Daarbij gaat het in de eerste plaats om wie ze als persoon zijn, daarna laten ze zien wat ze geleerd en gedaan hebben. Tenslotte lichten ze toe naar welke school ze gaan om verder te studeren en waarom ze juist die school hebben gekozen. Deze Amerikanen komen er wel.

Mission Hill School

Gister hadden we dezelfde ervaring op The Mission Hill School. Het was er koud en guur: de verwarmingsinstallaties van het nieuwe gebouw van de basisschool waren nog niet optimaal afgestemd. Maar we werden warm ontvangen, ons groepje van zeven mensen, allemaal benieuwd naar de Essential Schools beweging, doel van onze studiereis.

Alle scholen werken met 10 Common Principles en de Habits of Mind en de Habits of Work ( zie www.deleerschool.nl) maar elke school doet dat op zijn eigen manier. Kenmerkend is dat ze vooral in de armere wijken van de VS staan. Het onderwijs is waarden gedreven.

The Mission Hill is acht weken geleden verhuisd bijvoorbeeld van een arme wijk naar een, laten we zeggen, middenklasse omgeving. De andere wijk maakt een groot verschil voor de school. Ze was geworteld in die andere gemeenschap. En toch is de school dezelfde gebleven en is deze wijk blij dat Mission Hill hier is gekomen. De missie Be kind- Work hard is nog steeds te voelen en te zien in elk van de dertien groepen. De leraren, hartelijk en liefdevol voor de kinderen, geven empathisch les.

Tijdens de tekenles legt een leraar een arm om de schouder van een leerling, die moeite heeft een schoolportret te maken. Door alle tranen heen moedigt ze hem aan toch opnieuw te beginnen. Hij gaat aan de slag, met zware tegenzin. Na vier minuten is ze alweer bij hem terug en vraagt: ‘Wat gebeurt er met jouw gezicht als je lacht’? Hij krijgt meer zin en ze komt nog eens terug. Ze wijst naar het zelfportret dat hij heeft gemaakt: ‘Jullie lijken echt op elkaar!’ Hij straalt.

Veel mensen willen op The Mission Hill werken: elke vacature levert minstens 200 brieven op. Het is duidelijk het idealisme en de goede naam van de Mission Hill dat mensen aantrekt. Directeur Ayla Gavins verwoordt het profiel van de ideale leraar als volgt: ʽMission Hill zoekt leraren die met ons verder willen bouwen aan de school. Het zijn teamspelers, die democratisch denken en handelen, mensen die alles willen doen wat nodig is om all-round te worden, reflectieve mensen, die open en respectvol kleine en grote mensen ontmoeten, collegaʼs met passie, die niet bang zijn om hun handen vuil te maken.ʼ

De leraren die we vandaag zagen, creëren een optimaal leer- ( en ook warm)klimaat voor kinderen. Essentieel, toch?

Rikie van Blijswijk is zelfstandig onderwijsadviseur en mede-oprichter van De Leerschool.