Nederlandse les op Kreta

NTC (Nederlandse taal- en cultuurschool) de Tulpenbolletjes is een school op Kreta, opgericht voor kinderen die Nederlands onderwijs willen volgen. De school hoort bij de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB).

In de smalle gang achter de voordeur prijkt een foto van koning Willem-Alexander. Uit de eerste ruimte links klinkt een lachsalvo. Vier Nederlandse vrouwen zitten om een tafel met vers fruit en cake. Ze wachten allemaal op hun kinderen die aan het einde van de gang in de klas zitten om hun Nederlands bij te spijkeren. De moeders zijn allen getrouwd met een Griekse man en vinden het belangrijk dat hun kinderen naast Grieks ook Nederlands leren. ‘Want,’ zegt Irma Maniadaki Hartman, ‘nu met de crisis is het fijn als mijn kinderen de optie hebben om in Nederland te studeren en werken.’

Ook Nikki Bekking (26) uit Rosmalen vond de liefde op Kreta en besloot in Griekenland te blijven. Nu staat ze voor de klas bij NTC de Tulpenbolletjes en geeft ze twee keer per week les aan in totaal twintig kinderen. In klasjes van gemiddeld vier leerlingen onderwijst Nikki kleuters, groep 3, een combinatiegroep 4/5, groep 6/7 en een groep 8/voortgezet onderwijs.

‘Wakker worden, Raai!’ roepen de kleuters in koor. Raai is de klassenpop van de Tulpenbolletjes en houdt net als elke kraai van glinsterende voorwerpen. Iedere les mogen de leerlingen iets meenemen voor Raai en daar dan over vertellen. In de aanloop naar de winterstop is het thema ‘vakantie’. Spelenderwijs leren de kinderen zich aan de hand van zo’n thema beter uit te drukken in het Nederlands. Na anderhalve maand komt er weer een nieuw onderwerp aan bod.

Het onderwijs is onderverdeeld in drie niveaus, ook wel richtingen genoemd. De eerste richting is Nederlands onderwijs van een niveau dat gelijkstaat aan het niveau in Nederland. Dit betreft kinderen die het Nederlands even goed beheersen als hun leeftijdsgenoten in Nederland. Op NTC de Tulpenbolletjes wordt nauwelijks lesgegeven in deze richting. De kinderen hebben maar drie uur per week Nederlandse les en het is dan vrijwel onmogelijk om op peil te blijven met kinderen die vijf dagen Nederlands onderwijs genieten.

De meeste van Nikki’s leerlingen krijgen les in richting 2 (maximaal twee jaar achterstand in het Nederlands) en richting 3 (meer dan twee jaar achterstand). Hierdoor bestaat haar groep 3 bijvoorbeeld uit kinderen variërend in de leeftijden van 8 tot 11 jaar en is het oudste kind uit groep 7 15 jaar. Kinderen die les krijgen in richting 3 kunnen nogal verschillen in niveau. Daarom wordt voor leerlingen met bijzondere achterstand een persoonlijk plan bedacht. Net zoals in Nederland, om te zorgen dat ze mee kunnen blijven draaien met de rest van de klas. ‘Thuis Nederlands spreken blijft het belangrijkste,’ vertelt Nikki. ‘Programma’s als Klokhuis en het volgen van het nieuws zijn hierbij essentieel.’Op de Tulpenbolletjes geeft Nikki Cito-toetsen en werkt ze met AVI-niveaus.

Wie in het buitenland Nederlandse les wil geven aan anderstaligen, moet daarvoor een speciaal traject doorlopen van het NOB, Nederlands Onderwijs in het Buitenland, met een aantal bijeenkomsten in Nederland. Nikki haalde in Nederland haar studieboeken en nam die mee naar Kreta. Op afstand volgde zij de cursus, zestien maanden lang, waarbij ze geregeld contact met medestudenten en docenten had. De studiebelasting van haar opleiding was zo’n vijftien studie-uren per week. Dat bestond onder andere uit het bijhouden van een dossier waarin ze haar proces beschreef en het sturen van video-opnames van haar praktijkervaringen. Deze opnames werden dan door docenten in Nederland beoordeeld.

Hoewel het gebouw van NTC de Tulpenbolletjes oud oogt, maakt de school gebruik van moderne lesmethoden. Zo geeft Nikki les met Edufax, een computermethode voor internationale onderwijsbegeleiding. ‘Ideaal,’ vindt de docente, ‘want zo kunnen de kinderen thuis oefeningen maken en kan ik de opdrachten nakijken wanneer ik wil.’ Omdat het onderwijs door haar beperkte uren veel zelfstandigheid vereist, is het handig voor de leerlingen dat zij thuis verder kunnen werken. De kinderen werken toe naar diploma’s die zij kunnen behalen aan de hand van CNaVT-examens (Certificaat Nederlands als Vreemde Taal).

Moeder Irma wil haar kinderen door het Nederlands onderwijs extra opties gunnen voor de toekomst. De crisis heeft ook haar gezin geraakt. De Nederlandse was makelaar van bijna vijfhonderd panden op Kreta, maar kon haar beroep door de economische situatie van het land niet blijven uitoefenen. Dat haar kinderen ook naar de Nederlandse school gaan, laat zien hoe belangrijk dit onderwijs voor haar is. Het lesgeld bedraagt namelijk 320 euro per jaar en dat staat bijna gelijk aan het maandelijkse modale inkomen van een Kretenzer.

Om 20:30 uur zijn de lessen afgelopen en druppelen de moeders met hun kinderen naar buiten. Voor de geschilderde Jip en Janneke op het raam nemen ze uitgebreid afscheid omdat nu ook voor de Nederlandse school de kerstvakantie begint. De drie jongens van Irma liggen even later uitgeteld in de auto. Wat ze willen worden weten ze nog niet, maar door deze lessen hebben ze misschien net wat meer kansen dan hun Griekse vriendjes.

Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB) bestaat sinds 1980. Voor een leerkracht of bestuurslid van een Nederlandse school in het buitenland is het volgen van een cursus of training door de fysieke afstand met Nederland niet eenvoudig. Het komt bovendien zelden voor dat scholingsmogelijkheden aansluiten op de specifieke situatie van Nederlands onderwijs in het buitenland. Gelukkig is er (ook via NOB) steeds meer online professionalisering mogelijk. Het blijft daarnaast echter prettig om oog-in-oog uit te kunnen wisselen en te delen met collega’s die wereldwijd voor dezelfde uitdagingen staan. Daarom organiseerde NOB al 28 keer een driedaagse Bijscholing in Nederland.
Jaarlijks worden diverse cursussen aangeboden die aansluiten op de specifieke situatie in het buitenland. Naast de cursussen is er volop gelegenheid om collega’s van over de hele wereld te ontmoeten en kennis en ervaringen uit te wisselen.
Bestuur, directie en leerkrachten van bij NOB aangesloten Nederlandse scholen vinden op Mijn School meer informatie.