'Maak leren zichtbaar met DTT'

Toetsen wat de leerlingen hebben geleerd is dan overbodig geworden. Echter niets is minder waar. Docenten ervaren elke les opnieuw dat wat leerlingen leren niet noodzakelijkerwijs overeenkomt met wat zij voor ogen hadden. Data verzamelen die inzicht geven in het denken van leerlingen is cruciaal als we de kwaliteit van het leerproces van leerlingen willen verbeteren. Daarom is toetsing een essentieel onderdeel van onderwijs.

Formatieve toetsen zoals de DTT hebben als doel docent en leerlingen te informeren over de mate waarin de leerstof beheerst wordt. Op basis van de resultaten van deze toetsen kan worden besloten om het onderwijs aan de groep of de individuele leerling aan te passen. Formatieve toetsen hebben daarom een didactische functie en kunnen een positieve invloed hebben op de leeropbrengst van leerlingen o.a. door het geven van feedback. Prof. John Hattie, een van de toonaangevende onderwijswetenschappers in de wereld, zegt hierover het volgende: 'Leren zichtbaar maken voor de leraar én voor de leerling, daar gaat het om.'

Dit is nu precies wat de DTT te bieden heeft voor de 200 scholen inclusief mijn eigen school die in 2016 vrijwillig hebben deel genomen aan de pilot. Van toetsen gebruiken voor het sorteren, labelen en beoordelen van leerlingen naar toetsen als vorm van feedback voor docenten (instructie) en leerlingen (leren). De DTT is een krachtig instrument dat daarvoor bij ons op school wordt ingezet: een methode-onafhankelijke adaptieve toets die voor docent en leerling zichtbaar maakt of leerlingen de vaardigheden voor de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde op- onder of boven niveau beheersen. Samen kunnen zij het proces van feed up (waar werk ik naar toe?), feedback (waar sta ik  nu?) en feed forward (wat heb ik nodig om naar de gewenste situatie te komen?) vorm geven. Formatief toetsen vraagt om een attitude verandering in de scholen en ik geloof dat de DTT daarbij kan helpen.

Christel Wolterinck, Teamleider onderwijs en onderzoek, docent scheikunde, Scholengemeenschap Marianum (Stichting Carmelcollege) en PhD-student, Universiteit Twente.

Dit artikel is verschenen in de rubriek Rondom het Binnenhof van Didactief (mei 2016). Lees ook de bijdrage van Roelof Bisschop over dit onderwerp.