Heftige tijden

Nou ben ik wel wat gewend, maar deze actie kwam uit het niets; dan begint het onderwijshart toch wat sneller te kloppen. Ik benoemde een oude bekende (leerling) tot opperhoofd ('Zorg dat het geen puinhoop wordt'), sprak kort de klas toe die toch enigszins ontdaan was, en ging poolshoogte nemen.

Buiten zat de nog altijd ontroostbare jongen, omringd door de meiden. Hij was net aangesproken door een voorbijganger die hem had aangeraden de oorzaken van zijn verdriet te delen met een volwassene die hij vertrouwde. Viel ik met mijn neus in de boter.

Nadat ik eerst de twee, kennelijk, minst betrokken meiden weer naar de klas had gestuurd, bleef ik achter met de huilende Richard* en zijn beste vriendin Iris* (´niet m'n vriendin, maar mijn maatje´) die goed op de hoogte bleek. Er kwam zowaar een vertrouwelijk gesprek op gang. Alles zat tegen: Richard werd thuis vernederd, hij deed niets goed. Het bedrijf van zijn vader was zo goed als failliet, dus die was bijna nooit thuis. Als hij er wel was, liep het tussen zijn ouders ook niet goed.

Richard voelde zich niet serieus genomen.

Kwam bij dat als hij voor de spiegel stond, hij zichzelf niet mooi genoeg vond en dus niet of nauwelijks meer at. Nou komt anorexia meer voor bij meisjes, maar dit verhaal klonk heel geloofwaardig en Iris knikte ook instemmend....

Richard zou binnenkort op vakantie gaan en daar had hij helemaal geen zin in: dan was de sfeer tussen zijn ouders om te snijden. En, o ja, hij had af en toe serieuze zelfmoordgedachten.

Zo te horen was dit nooit eerder besproken met een volwassene.

Wat te doen als leraar? Het was bijna vakantie, maar hier leek actie wenselijk.

Ik besloot hem een opdracht te geven: schrijf dagelijks drie positief uitgevallen puntjes op (Iris bleek bereid om die te lezen via de e-mail). Ook vroeg ik hem in het lokaal wat te eten, ondanks het verbod daarop in de klas. Ach, je moet wat. En ten derde 'moest' hij mij verplicht in de vakantie mailen hoe het met hem ging. Mijn aanbod contact met zijn ouders te zoeken, wees Richard af: daar zat hij niet op te wachten.

We keerden terug naar de klas waar net werd uitgedeeld. Richard nam de traktatie aan! Tijdens de vakantie checkte ik bij Iris hoe het liep met de ´positieve puntjes´. Moeizaam, zo bleek aanvankelijk: Richard had geen wifi op zijn vakantieadres. Na een paar dagen bleek de telefoon uitkomst te bieden. Per sms kwamen er drie positieve punten per dag bij Iris binnen!

Het is bijna weer vakantie. Soms kom ik Richard nog wel eens tegen. Dan lacht hij naar me, elke keer, er komt geen woord aan te pas. Ook Iris zie ik af en toe. Wij zijn nu 'maatjes'.

Heftige tijd, die puberteit.

Hans Notenbos is muziekleraar en mentor op een middelgrote scholengemeenschap.

* De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.