… maar maak ze wel beter vergelijkbaar

In de eerste plaats vanuit het oogpunt van eerlijkheid voor de leerlingen en hun ouders of verzorgers. Het mag voor het verkregen toetsadvies voor vervolgonderwijs niet uitmaken welke eindtoets de leerling heeft gemaakt. Maar ook voor de secundaire functies van een eindtoets, zoals het volgen van het onderwijsniveau door de overheid en het beoordelen van scholen door de onderwijsinspectie, is het van belang dat de resultaten van de verschillende eindtoetsen vergelijkbaar zijn.

Het is goed denkbaar dat door de jaren heen de populaties van de verschillende eindtoetsen gaan verschillen. Op zich is dat zelfs de bedoeling, want scholen krijgen keuzevrijheid en kiezen een eindtoets die bij hen past. Maar als niet meer te controleren is of de normen van de eindtoetsen vergelijkbaar zijn, verliest de eindtoets zijn functie. En op den duur kan het systeem nog verder ontsporen, omdat scholen een eindtoets gaan kiezen op oneigenlijke gronden, zoals de moeilijkheidsgraad.
Analyses van de afnameresultaten in 2016 en 2017 laten zien dat de toetsen al behoorlijk uiteen zijn gaan lopen. Om zicht te krijgen op de moeilijkheidsgraad van de verschillende eindtoetsen en het vaardigheidsniveau van de leerlingen die een specifieke eindtoets maken, wordt in 2018 een (relatief klein) gezamenlijk anker ingevoerd. Door tijdsdruk zijn de opgaven nu door het College voor Toetsen en Examens ter beschikking gesteld, maar in de toekomst ontwikkelen alle aanbieders een gezamenlijk anker. De Expertgroep Toetsen PO doet met behulp van dit gezamenlijk anker een voorstel voor de normering. De aanbieders zijn vrij dit voorstel al dan niet op te volgen. Maar zij blijven zelf volledig verantwoordelijk voor hun eigen eindtoets, zowel qua inhoud als qua normering.

Cees Glas, hoogleraar Methoden en technieken sociaalwetenschappelijk onderzoek (Universiteit Twente) en lid Expertgroep Toetsen PO.

Lees hier ook de reactie van Roelof Bisschop. 

Dit artikel verscheen in de rubriek 'Rondom het Binnenhof' in Didactief, januari/februari 2018.

Verder lezen

1 Cito: de lange tentakels van een toetsfabriek
2 Pers eindtoetsen niet in keurslijf…