Miep miep zoef!

Mensen die mij kennen weten dat ik van drie-eenheden houd (nee, niet de heilige). Bijvoorbeeld dat we moeten streven naar (1) effectief, (2) efficiënt en (3) bevredigend onderwijs voor de leerling en de leraar. Meestal bespreek ik onderzoek naar een aanpak die effectief is (waarbij een leerling de doelen haalt, liefst beter dan bij een andere aanpak) en/of bevredigend is (waaraan leerling en leraar een gevoel van voldoening overhouden). Bij efficiëntie kijk ik meestal of een onderzochte aanpak geen cognitieve overbelasting veroorzaakt. Maar deze keer gaat het om doodgewone efficiëntie.

‘Snelkijkers’ scoorden
goed op kennistoets, ook
als ze dachten van niet

Getriggerd door recent onderzoek van Dillon Murphy en collega’s (2021), over versneld afgespeelde videolessen, vroeg ik me af: zijn hun bevindingen ook door andere onderzoekers vastgesteld? Murphy en collega’s lieten deelnemers lesvideo’s zien op verschillende snelheden (normaal, anderhalf, dubbel of 2,5 keer zo snel) om na te gaan of er verschillen waren in het leren en onthouden van de inhoud, onmiddellijk na het kijken maar ook een week later. Wat bleek? Tot dubbele snelheid hadden de deelnemers de inhoud na een week nog even goed onthouden. In een vervolgstudie vergeleken de onderzoekers één keer kijken op normale snelheid met twee keer kijken op dubbele snelheid. In dezelfde tijd kregen de deelnemers dus precies hetzelfde aangeboden; twee keer kijken op dubbele snelheid kost ongeveer evenveel tijd als één keer op normale snelheid. Maar twee keer kijken bleek niet te leiden tot beter leren en onthouden!
In een derde studie voegden de onderzoekers een soort gespreid leren toe: ze vergeleken één keer kijken op normale snelheid met twee keer kijken op dubbele snelheid maar nu met wat tijd tussen beide keren. Opvallend: de ‘dubbele snelkijkers’ scoorden significant beter dan de ‘enkele normaalkijkers’. Ze leerden dus beter in evenveel tijd: de versnelde videoles werd daadwerkelijk efficiënter.
Murphy en collega’s haalden hiermee het nieuws, maar hoe uniek zijn hun bevindingen? In mijn zoektocht naar vergelijkbaar onderzoek kwam ik onder meer Nagahama en Morita (2017) tegen. Ook zij bestudeerden videolessen op middelbare scholen, op normale snelheid versus anderhalf keer zo snel en dubbel zo snel. Ze ontdekten dat leren van video’s op anderhalve en dubbele snelheid beter ging dan op normale snelheid (tussen anderhalve en dubbele snelheid was verder geen verschil). De kennistest die de leerlingen naderhand moesten maken, bevatte twee soorten toetsvragen (reproductie en toepassing). De leerlingen scoorden vooral beter op de toepassingsvragen: bij anderhalve en dubbele snelheid bleken ze beter in staat om het geleerde toe te passen in andere situaties.
De onderzoekers bekeken via een vragenlijst ook wat de deelnemers vonden van de snelheid. Bij normale en anderhalve snelheid was hun oordeel nagenoeg hetzelfde. Maar bij dubbele snelheid dachten ze de inhoud slechter te hebben begrepen – wat niet klopte; zij scoorden op de toets vrijwel even goed! Daarnaast vonden de deelnemers de ervaring minder prettig: ze konden zich slechter concentreren op de versneld afgespeelde les en vonden het moeilijker om naar de dubbele snelheid te kijken en te luisteren. Om na te gaan of de deelnemers de video’s anders bekeken, analyseerden de onderzoekers de oogbewegingen van een deel van hen. Maar ook daarin vonden zij geen verschil.
Er waren nog meer onderzoekers die dit onderwerp beetpakten, zoals Lang en collega’s (2020). Zij zagen dat leerlingen die video's bekeken op 1,25 keer de normale snelheid onder andere betere cijfers haalden.
Tot een bepaald punt werkt video’s sneller afspelen kortom even goed of zelfs beter dan op normale snelheid. Nu maar hopen dat dit ook geldt voor luisteren, omdat ik nooit de tijd of het geduld heb voor die ellenlange podcasts!

Paul A. Kirschner is emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit en gasthoogleraar aan de Thomas More Hogeschool (België).

Bronnen:

Lang, D., Chen, G., Mirzaei, K., & Paepcke, A. (2020). Is faster better?: A study of video playback speed. In Proceedings of the tenth international conference on learning analytics & knowledge (pp. 260–269). ACM.

Murphy, D. H., Hoover, K. M., Agadzhanyan, K., Kuehn, J. C., & Castel, A. D. (2022). Learning in double time: The effect of lecture video speed on immediate and delayed comprehension. Applied Cognitive Psychology, 36(1), 69– 82.

Nagahama, T., & Morita, Y. (2017). Effect analysis of playback speed for lecture video including instructor images. International Journal for Educational Media and Technology, 11(1), 50–58.

Dit artikel verscheen in Didactief, april 2022.