Knikkers

’s Ochtends snor ik twee kartonnen kokers op uit mijn voorraad rollen en bakjes in onze propvolle bergkast (dat krijg je met een leraar in huis). Op school lees ik het boek nog eens voor en besluit de activiteit wat sturend in te zetten. ‘Ik vraag me af, zou een knikker nou verder komen van een steile knikkerbaan of van een niet zo steile knikkerbaan? Dus rolt hij verder door deze hoge of deze lage buis?’ ‘Door de hoge’, ‘door de lage’, klinkt het door de klas. Hardop tellend turf ik de reacties op het bord. Zo oefenen we gelijk met turftekens lezen. ‘Hoe kunnen we dat nou onderzoeken?’ vraag ik. ‘In die ene een knikker doen en dan even aan de kant leggen en dan de andere rollen,’ roept Sem enthousiast. ‘Dat is een goed idee. Maar hoe weten we dan welke het verst komt?’ ‘Dan moet je kijken,’ stelt Karina voor. We beslissen om de afstand te meten met een duploblokje. ‘En hoe kunnen we ervoor zorgen dat we eerlijk meten? Want straks komt Lars een knikker rollen en die houdt hem zo hoog, maar dan komt Victor en die houdt hem lager.’ ‘Dan moet er iets onder,’ zegt Lars. ‘Misschien met blokken,’ oppert Sem. Hop, Victor sjouwt de bak duplo al naar de kring en bouwt met Sem een hoge en een lage toren voor de kokers. We spreken af om elke knikkerbaan vijf keer te proberen in plaats van tien keer, zoals Sem enthousiast voorstelt… In mijn ooghoek schuiven twee jongsten al heen en weer op hun stoel.

Sem wil de baan wel tien keer uitproberen

Steeds rollen twee kinderen tegelijkertijd een knikker en meten ze hoeveel blokjes de knikker ver komt. Ik schrijf het op. ‘En van welke baan komt de knikker nou verder?’ vraag ik als we na tien minuten klaar zijn met testen. Dat hebben ze toch knap volgehouden… Voor elke poging vergelijken we de getallen. Is 19 meer dan 15? Het is duidelijk: de knikker van de steile baan gaat verder. ‘Als ik de baan nou zo zet, nog steiler, zou de knikker dan nog verder komen?’ Ik kan het niet laten om één baan vrijwel rechtop te zetten. Ja, reageren de meesten. Behalve de alerte Cedro: ‘Nee, dan botst hij hier.’ Hij wijst naar de grond. Knikker erin en inderdaad, hij komt minder ver dan die van de steile baan daarnet. Daar kunnen we een volgende keer weer mee verder. Want enthousiast, dat zijn ze!

Eline is leraar in groep 1/2 op een basisschool in de Randstad. Lees meer columns op didactiefonline.nl.

Lees ook: Experimenterende kleuters (Didactief, oktober 2017).

Deze column verscheen in Didactief, december 2017.