Wat nou, niet gemotiveerd?!

In mavo 4 lezen de leerlingen hun boeken bij een zelfgekozen thema. Soms is er ineens stress. Kunnen ze niet kiezen tussen verschillende boeken, worden de duo's het niet eens over welk boek ze gaan lezen of kunnen ze het gekozen boek nergens vinden. Dan kun je zomaar deze mail ontvangen: 

Ik heb een klein probleem voor morgen want ik heb mijn boek digitaal gelezen op mijn moeders E-book, dus ik wou vandaag kijken of ik voor morgen het boek kon lenen uit de bibliotheek, alleen is het boek overal in Utrecht uitgeleend. Elza waar ik naast zit, heeft hetzelfde boek. Zou ik eventueel met haar boek samen kunnen doen of hoe zou ik dat anders moeten doen? Ik heb ook al snel gekeken op Marktplaats of ik er eentje kon kopen, alleen de meest dichtstbijzijnde was als het goed is Arnhem.

Wat nou, niet gemotiveerd?!

Ik ben altijd al getriggerd door motivatie. Of dit nu is voor lezen, leren of naar school komen, bij teveel of juist gebrek aan, intrinsiek of extrinsiek. Motivatie fascineert me. Daarom ben ik een onderzoek gestart naar de invloed van de omgeving op leesmotivatie en leerresultaten van leerlingen. Bij ons op school is namelijk elk lokaal op dezelfde manier ingericht: zes rijen van vijf tafels lang met stoelen. Er is geen afwisseling. De muren en deuren hebben dezelfde kleuren. Aan de muren hangen posters en leerlingwerk. Dit kan anders, dacht ik. Dit moet anders, denk ik nog steeds. Daarom heb ik twee jaar geleden de stoute schoenen aangetrokken en ben ik een vooronderzoek gestart naar de mogelijkheden voor een nieuwe, rigoureus andere indeling. Sinds dit schooljaar is mijn onderzoekje officieel gestart: één vast lokaal voor twee docenten Nederlands en een docent wiskunde, pilotklassen en controleklassen 3 en 4 vmbo-tl.

Vervolgens hebben 25 leerlingen als beesten gewerkt. 

De leerlingen hebben de inrichting en kleuren bepaald. Ze hebben plattegronden gemaakt en daaruit is de ideale inrichting ontstaan met instructietafels, verschillende typen werkplekken, een leeshoek (deze ontbrak op geen enkele plattegrond!), banken, zitzakken en (laden)kasten. Vervolgens hebben 25 leerlingen als beesten gewerkt. Trap op, trap af, verschillende routes uitgestippeld zodat de verhuizing zo efficiënt en geruisloos mogelijk verliep. Serieuze zweetdruppels. Een stel leerlingen spreekt me erop aan dat er wel eerst schoongemaakt moet worden. En hup, daar is al een sop en mop in de klas en wordt er geboend. 
En nu ben ik aan het schilderen. Maar weer niet alleen. Er komen continu leerlingen langs om te kijken of ze nog kunnen helpen. Het mooie is dat ze precies weten waar hun talenten liggen en dat ze deze willen inzetten. De een kan schilderen, de ander juist sjouwen, die kan sorteren en ordenen (mijn kast was nog nooit keurig en volledig) en die verzorgt de innerlijke mens. Ze zijn kritisch, bekijken nogmaals de inrichting, overleggen met elkaar wat beter kan. Het ontroert me zo. Ze willen in hun pauzes blijven, komen in tussenuren, maken roosters voor me, zodat ik zelfs op de hoogte ben wie wanneer komt. Vrijdag zijn er zelfs leerlingen tot 18 uur gebleven... 

Wat nou, niet gemotiveerd?!

Caroline Wisse-Weldam is docent Nederlands op vmbo-t en taalcoördinator op scholengemeenschap Gregorius College Utrecht.