Hollands Next Radical Reformer!

1. ‘Het systeem’
Wijs er consequent op dat het systeem het probleem is. Maar geef geen kritiek op de betrokkenen. Leerkrachten, leerlingen en directies zijn allemaal slachtoffer van ‘het systeem’. Hooguit kan je ‘de politiek’ als schuldige aanwijzen.

2. Roer om, nu
Zeg dat het volledig anders moet. Nu! Een paradigmashift. Flip the system. Plaats het nieuwe tegenover het oude. Er is geen middenweg.

3. Romantisch kindbeeld
Ieder kind is puur en goed, maar het systeem vernietigt de pure goedheid. En ook de creativiteit. Bekijk anders Ken Robinson nog even en herhaal zijn pleidooi.

4. Toetsen is fout!
Ieder kind is uniek en dus onvergelijkbaar. Maar wat doet een toets? Precies, die vergelijkt. En dat is verschrikkelijk, kindonterend. Benadruk dit vaak.

5. Volg, volg, volg
Omdat het kind puur is, hoeven we niet te sturen. Het weet zelf wat goed is. Kijk gewoon naar het moois dat zich ontvouwt en wees er als mens.

6. Het goede (gevoel)
Hoe weet je of je het goed(e) doet? Als het voor jou als wijze professional goed voelt, dan is het goed. Inspectie doet geen recht aan de uniciteit van de praktijk.

7. Dus weg met…
Een leerkracht die uitlegt, leerdoelen, kennis, etc. Benadruk dat echt onderwijs zicht plooit naar het kind.

8. Effectiviteit, effectiviteit…
“Het gaat hier om menselijkheid!” Dat is een goed antwoord op de vraag of het onderwijs dat je bepleit effectief is. Een andere optie is zeggen dat er geen gemiddelde kinderen zijn. Eventueel kan je effectonderzoek vergelijken met de bio-industrie of een fabriek.

9. Ludieke woordspelingen
Ludiek is leuk. Ga dus op zoek naar woordspelingen, zoals ‘van leerling-achtervolg-systeem naar leerling-volg-jezelf-systeem’.

10. Blitse acroniem

Bedenk een blitse acroniem en zoek daarna de woorden om die leven te geven en dan liefst in het Engels (Progressive Academic Curriculum Enrichment, PACE of Child Affirming Revitalised Education, CARE) of als dat je niet lukt gebruik alliteratie (De 7 C’s: Communication, Compassion, Child-centred, Creative, Cooperative, Co-created, Connected)

11. De website
Zorg voor een openingspagina op jouw website met niet teveel tekst. Combineer tip 1 ‘het systeem als probleem’ en tip 3 ‘ieder kind is puur’. Zorg voor een knop met cursusaanbod. Doe vooral wandelingen, retraites, onderwijsproeverijen en benadruk dat het gaat om ‘ontmoeten, vertrouwen, opleven’.

Zo, dat waren de tips. Volg ze voor aandacht, applaus en likes. Maar niet voor beter onderwijs. Want beter onderwijs is gebalanceerd, gematigd, genuanceerd. Kind én curriculum. Sturen én vrij laten. Wetenschap én tact. Beter onderwijs is traditioneel én vernieuwend. Het is doordacht scholen in plaats van onbezonnen ontscholen.

Symen van der Zee is lector Vernieuwend Onderwijs bij Saxion Hogescholen. Samen met zijn onderzoekgroep verricht hij onderzoek naar de traditionele vernieuwingsscholen en vernieuwingen in het onderwijs, zoals burgerschapsvorming, leren met behulp van technologie en zelfgestuurd leren. Deze blog verscheen eerder hier.