De PLG natuur- en scheikunde die de VU begeleidde in de periode 2014-2017 telde gemiddeld achttien deelnemers en draaide op de volgende werkprincipes: per sessie (tien keerper jaar, eens in de maand behalve in de zomermaanden, steeds op een gastschool) werd een kleine vakdidactische interventie afgesproken die toepasbaar moest zijn bij verschillende onderwerpen en klasniveaus (onderbouw en bovenbouw) en die met beperkte voorbereiding uitgevoerd kon worden.
Bij de eerste sessies werd zo’n interventie door de PLG-coaches van de VU voorgesteld, later namen ook docenten initiatieven voor interventies. Elke deelnemer voerde zo’n interventie uit en rapporteerde daarover aan de groep in een korte e-mail of Word paragraaf met eventueel lesplan en leerlingmateriaal als bijlage. Toevoeging van videomateriaal uit de klas werd gestimuleerd, maar was niet verplicht.
Deelnemers konden een interventie aanpassen of een alternatief kiezen. Elke sessie startte met een inspirerende natuur- of scheikundedemonstratie door deelnemers van de gastschool. Daarna volgde terugkijken en ervaringen delen over de uitgevoerde interventie en een nieuwe interventie voorbereiden. Scholen werd geadviseerd twee deelnemers naar de sessies te sturen om de kans op implementatie te vergroten en de meeste scholen deden dat.
Deelnemers stroomden meestal na 2 jaar uit. Enkelen startten succesvolle vakoverstijgende PLG’s op de eigen school.
De eerste interventies waar de PLG natuur- en scheikunde zich mee bezig hield, betroffen diagnostische toetsing door concept checks. Dat zijn vragen waarbij de docent snel kan bepalen welke fouten of misconcepties bij leerlingen veel voorkomen en om een reactie vragen. Concept checks zijn digitaal mogelijk met meerkeuzevragen via Socrative of Plickers, maar ook met behulp van open vragen op papier met antwoorden in de vorm van een diagram, grafiek of schets. De ervaringen in de plg waren dat dit vaak beter werkte. De docent loopt rond en ziet binnen een minuut tien à vijftien grafische antwoorden en weet meteen welke fouten er gemaakt worden. Deelnemers ontwikkelden ook nieuwe concept checks en praktische tips bij toepassing ervan.
De plg experimenteerde ook met flipping the classroom: leerlingen bestudeerden thuis nieuwe theorie en de les werd gebruikt voor verwerking/oefening.
De PLG bleek vooral een duw in de rug om te experimenteren met eigen onderwijs, ervaringen uit te wisselen, te filteren wat werkt en wat niet, en geïnspireerd verder te gaan (zie figuur). Zoals een deelnemend docent het verwoordde:
‘De PLG is inspirerend. Over ervaringen, denkbeelden en problemen wordt open gesproken. Daardoor krijg je soms bevestiging van je eigen ideeën, maar vooral krijg je suggesties voor (kleine) verbeteringen en veranderingen. Voor mij is de PLG dan ook een manier om dingen te doen, die ik al langer van plan was maar waar ik (om allerlei redenen) “niet aan toe kom”. Zo heb ik eindelijk in 6V eens de les geflipt met behulp van een instructieblad bij een applet.’
PLG-deelnemers kregen een tijdscompensatie en deelname was kosteloos.
Foto rechts: Marjolein Wal presenteert onderdelen uit haar chemische kerstshow als inspiratiestart van een PLG sessie.
Meer info: Ed van den Berg ([email protected]) en Hanna Westbroek ([email protected]), Vrije Universiteit.
Deze blog verscheen in de serie 'Vergroot je repertoire met PLG'.
Bekijk ook de uitgave 'Ervaringen vanuit de praktijk van professionele leergemeenschappen – Achtergronden, ervaringen, tips’ van Aeres Hogeschool Wageningen (december 2020).
Berg, E. van den, Westbroek, H. B. (2014). Formatieve toetsing en feedback in de klas. NVOX, 39 (5), 225-227.
Haalboom, B., Baars, C., Rhebergen, S. (2014). Flipping the classroom als competitie, een toepassing in de praktijk. NVOX, 39(3), 112-114.
Wilson, S. Schweingruber, H., Nielsen, N. (2016). Science Teachers’ learning: enhancing opportunities, creating supportive contexts. Washington: National Academies Press. ISBN: 978-0-309-38018-8. www.nap.edu.
1 Vergroot je repertoire met PLG
2 Vergroot je repertoire met PLG 1
3 Vergroot je repertoire met PLG 2
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven