Onderzoek

Zeven didactische fijne kneepjes

Tekst Bea Ros
Gepubliceerd op 08-04-2021 Gewijzigd op 13-07-2021
Beeld Shutterstock
In de geschiedenisles draait het om historisch leren denken. Maar hoe krijg je als leraar die didactiek in de vingers? Een nieuw observatie-instrument biedt vuistregels.



Teaching Historical Thinking and Reasoning (Teach-HTR) is ontwikkeld en gevalideerd door de IJslandse lerarenopleider Súsanna Gestsdóttir om leraren meer inzicht te geven in hoe je leerlingen historisch kunt laten denken. In haar instrument heeft ze alle inzichten over de didactiek van HTR samengebald in zeven vuistregels: (1) communiceer lesdoelen die gericht zijn op HTR, (2) demonstreer zelf HTR, (3) gebruik historische bronnen, (4) maak duidelijk dat er meer perspectieven en interpretaties zijn, (5) geef expliciete uitleg over HTR-strategieën, (6) stimuleer HTR met opdrachten, (7) in een onderwijsleergesprek of klassikale bespreking.

Met deze lijst in de hand observeerde en analyseerde ze lessen van 27 IJslandse geschiedenisleraren. Ze zag lang niet alle zeven kenmerken terug in hun lessen. De leraren gaven wel zelf blijk van historisch denken en redeneren (vuistregel 2), maar gaven nauwelijks uitleg over hoe leerlingen dit ook konden doen.

In twee kleinschalige casestudies zette Gestsdóttir het instrument in voor professionalisering van staande leraren (IJsland) en voor leraren in opleiding (Nederland). In beide gevallen signaleerde ze dat Teach-HTR het begrip van en inzicht in de didactiek vergrootte. Wel benadrukt de onderzoekster dat alleen het instrument onvoldoende is, de opleiders moeten ook theorie en gerichte opdrachten aanreiken: ‘Het is geen toolbox, maar een raamwerk voor reflectie.’ Leraren kunnen het instrument benutten als zelfevaluatie (wat doe ik al wel en wat nog niet?) en om samen met collega’s elkaars lessen te bekijken en na te bespreken. 
 

Súsanna Gestsdóttir, Observing History Teaching: Historical Thinking and Reasoning in the Upper Secondary Classroom. Proefschrift Universiteit van Amsterdam, 2021.


De Nederlandse versie van Teach-HTR kun je binnenkort hier online bekijken.


Dit artikel verscheen in Didactief, april 2021

Click here to revoke the Cookie consent