Iedere leraar weet het: voor je het vak echt in de vingers hebt, ben je drie tot vijf jaar verder. In de eerste jaren van het beroep winnen leraren, zo blijkt ook uit onderzoek, snel aan effectiviteit. Maar op een gegeven moment stagneert volgens het gangbare beeld die ontwikkeling en tellen de jaren niet langer op.
Dat zou te maken kunnen hebben met de onderzoeksmethode, stellen Amerikaanse onderzoekers. Want als je leraren met verschillende jaren ervaring vergelijkt, kunnen er meer variabelen in het spel zijn dan alleen werkervaring. Dankzij moderne datasystemen is het inmiddels mogelijk om individuele leraren te volgen en hun effectiviteit door de jaren heen te vergelijken. Deze zogeheten within teacher comparison geeft een zuiverder beeld. Uit een analyse van dertig Amerikaanse studies sinds 2003 volgens deze methode blijkt dat ervaring en effectiviteit gelijk blijven opgaan. Hoe meer ervaren de leraar, hoe beter zijn leerlingen presteren.
Behalve de jaren telt ook de schoolomgeving: leraren worden sneller effectief als ze in een (onder)steunende, collegiale omgeving werken met, jawel, veel ervaren collega’s.
Wel gaat die lijn op een gegeven moment minder steil omhoog. Starters ontwikkelen zich snel, omdat ze in veel voor hen nieuwe situaties terechtkomen. Naarmate lesgeven routine wordt, leren leraren minder bij. Maar door samenwerking met collega’s ontstaan weer leermomenten en kunnen ook ervaren leraren nog effectiever worden. Vooral hun zogeheten ‘beslissingskapitaal’ (decisional capital) – wijze besluiten weten te nemen in omstandigheden waarin vaste regels ontbreken, oftewel de intuïtie van de leraar – groeit door samenwerking met collega’s.
Anne Podolsky, Tara Kini en Linda Darling-Hammond, Does Teaching Experience Increase Teacher Effectiveness? A Review of US Research. In: Journal of Professional Capital and Community, 2019.
Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2020.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
