Onderzoek

Succes in lezen

Success for All (SfA), ontwikkeld door de onderzoeksgroep van Robert Slavin, is een programma met veel potentie voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Het combineert effectief gebleken aanpakken als expliciete instructie, samenwerkend leren, tutoring, het geïntegreerd aanbieden van alle taaldomeinen (van technisch lezen tot schrijven) en een rijk aanbod van kinderboeken. SfA is in de Verenigde Staten veelvuldig (grootschalig) onderzocht en blijkt te leiden tot betere leesprestaties.

De Rijksuniversiteit Groningen werkt sinds 2015 samen met de Hanzehogeschool en drie schoolbesturen aan de invoering van een Nederlandse versie van SfA. Mariëtte Hingstman monitorde de bevindingen. Ze vergeleek 299 risicoleerlingen uit groep 3 van zes SfA-scholen en vier controlescholen in twee cohorten (schooljaar 2016-2017 en 2017-2018). In het eerste jaar zag ze positieve effecten op begrijpend lezen, maar in het tweede jaar niet.

Hoe verhoudt zich dat tot het Amerikaanse succes van SfA? Hingstman wijt dit aan de kinderziektes bij het implementeren van een nieuwe aanpak. Ze zag bijvoorbeeld dat veel SfA-lessen korter waren dan de voorgeschreven negentig minuten. Ook het samenwerkend leren kwam nog niet overal goed uit de verf: gemiddeld werkten leerlingen weinig in tweetallen en in groepjes. Ten slotte hadden diverse scholen moeite om de tutoring goed te regelen vanwege onvoldoende personeel. Amerikaanse scholen beschikken, zo bleek uit interviews met Nederlandse en Amerikaanse leerkrachten van vier scholen, over meer en gespecialiseerdere leerkrachten en onderwijsassistenten. Ook cultuurverschillen spelen mogelijk een rol, denkt Hingstman: ‘Vasthoudendheid, niet opgeven totdat succes is bereikt, is een kernwaarde van SfA. Die lijkt onder Amerikaanse leraren sterker verankerd dan onder hun Nederlandse collega’s.’ 
 

Dit artikel verscheen in Didactief, september 2021