Om leerlingen weerbaarder en sociaal vaardiger te maken, bieden scholen algemene programma’s aan. We moeten geen grote wonderen van dergelijke programma’s verwachten, blijkt uit de meta-analyse die Esther Mertens deed van 104 internationale studies: deze programma’s hebben een klein positief effect.
Dit geldt onder meer voor Rots & Water. Dit Nederlandse programma valt op door zijn fysieke aanpak: via spel en bewegingsoefeningen tijdens de gymles leren leerlingen om letterlijk en figuurlijk stevig te staan en om elkaars grenzen te verkennen en te respecteren. Naderhand bespreken ze kort wat ze hebben geleerd en hoe ze dit ook in de alledaagse omgang met elkaar kunnen toepassen.
Mertens onderzocht de effecten onder 1.299 vmbo-leerlingen (klas 1 en 2) van dertien scholen. Leerlingen die R&W kregen, voelden zich gemiddeld iets prettiger en waren iets minder agressief dan leerlingen uit de controlegroep, bleek uit vragenlijstonderzoek. Opvallend is, en dat geldt ook voor de internationale programma’s, dat de weerbaarheid niet groter wordt, terwijl dat nou net een van de hoofddoelen is.
Mertens heeft ook gekeken onder welke omstandigheden R&W het meest oplevert. Haar conclusie: less is more. R&W werkt het beste als je het beperkt tot de gymlessen (en niet ook nog in andere lessen of thuis) en als je het alleen in de brugklas inzet.
Opvallend is dat potentieel werkzame elementen, zoals modeling en individuele begeleiding, in deze programma’s vaak ontbreken, terwijl elementen die nadelig kunnen uitpakken, zoals discussies en emotieregulatie, juist prominent aanwezig zijn. Er liggen dus kansen voor verbetering.
|
Esther Mertens, Skills and Struggles in the Intra- and Interpersonal Domain: Effectiveness of Universal School-Based Interventions. Proefschrift Universiteit Utrecht, 2021. |
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2021
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
