Onderzoek

Sociale stijging bereikt grens

Bij sociale mobiliteit denk je al snel aan klimmers: kinderen die een hogere opleiding volgen en een baan in een hoger segment krijgen dan hun ouders. Maar mobiliteit kan twee kanten op gaan: omhoog en omlaag. En de neerwaartse trend wordt steeds groter, blijkt uit een analyse door onderzoekers van de universiteit van Oxford van cijfers uit grootschalige cohortstudies.
Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn in Groot-Brittannië de absolute cijfers van sociale mobiliteit (omhoog en omlaag) gelijk gebleven: vergeleken met de jaren vijftig komen nu evenveel mensen in een andere klasse terecht dan hun ouders – maar die andere klasse is dus niet per se een betere klasse. De trend van minder sociale stijging kwam ook naar voren in het OESO-rapport Equity in Education (zie het artikel uit Didactief, december 2018).
Kijk je naar relatieve cijfers (de kans die kinderen hebben om hoger te eindigen dan hun ouders), dan blijft het beeld ook gelijk over de afgelopen vijftig jaar – inherent stickiness, oftewel: afkomst en kansen die je van huis uit krijgt, blijven bepalend. Kinderen met ouders in hoge (leidinggevende) posities hebben een twintig keer grotere kans om zelf ook in dergelijke posities te belanden dan kinderen uit de arbeidersklasse.
De onderzoekers doen ook stevige uitspraken over wat onderwijs vermag. Natuurlijk is opleiding een basisvoorwaarde, maar meer onderwijs leidt niet tot meer (opwaartse) mobiliteit. Onderwijs kan nooit de grote gelijkmaker worden zolang de band tussen klasse en schoolprestaties zo sterk is en blijft.

Erzsébet Bukodi en John Goldthorpe, Social Mobility and Education in Britain. Research, Politics and Policy. Cambridge University Press, 2018.

Lees ook: Postcode bepaalt nog steeds schoolsucces over het rapport Equity in Education.

Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek kort in Didactief, maart 2019. 

Verder lezen

1 Wordt dubbeltje ooit kwartje?
2 Rondom het Binnenhof: kansen
3 Zo match je kansen met opbrengsten