Ze heeft nooit getwijfeld of ze zich wel mocht 'bemoeien' met de lerarenopleiding. 'Op de pabo worden mijn toekomstige werknemers opgeleid, daar heb ik juist ideeën over.' Ingrid Verheggen is voorzitter van het College van Bestuur van de Almeerse Scholen Groep. Samen met andere schoolbesturen maakte ze in 2011 de eerste plannen voor intensievere samenwerking met de pabo in Almere (Windesheim Flevoland). 'Voor die tijd boden we wel stageplekken aan, maar de begeleiding van de student was vooral in handen van de pabo. En er was veel goede wil, maar nog weinig samenhang in denken. Wat is nou een goede opleiding? En hoe moet de theorie zich dan verhouden tot de praktijk? Over die vragen zijn we ons gaan buigen.' 'Goed onderwijspersoneel' is één van de speerpunten in de Lokaal Educatieve Agenda, volgens Ingrid Verheggen een geweldige impuls voor de samenwerking.
Opleiden in de school
'Wij geven studenten de gelegenheid te leren in de praktijk waardoor leren en werken hand in hand gaan. Naar verhouding wordt nu méér opgeleid in de 
(stage)school. De pabo geeft de theoretische kaders.' Docent aan de pabo Loes van Wessum licht toe: 'Nu ligt een deel van de verantwoordelijkheid voor het opleiden ook daadwerkelijk bij de school. De pabo traint daarvoor leraren om mentor of schoolopleider te worden, binnen de basisschool. We merken dat deze werkwijze de band tussen studenten en scholen versterkt. De pabo geeft werk uit handen, de leraren worden hier niet voor betaald, maar wel geschoold op onze kosten. Gedeelde verantwoordelijkheid dus.' Ingrid Verheggen: 'Het levert ons studenten op die goed zijn toegerust voor de schoolpraktijk van vandaag. De meesten willen na hun studie verschrikkelijk graag blijven. Probleem is nu wel dat er te weinig banen zijn.'
Comakerships
De wisselwerking tussen theorie en praktijk krijgt ook vorm in de zogenaamde Comakerships. Studenten doen praktijkgericht onderzoek, waarbij de vraag van hun school centraal staat. Van Wessum: 'Zo brengen zij een onderzoekscultuur de scholen binnen.' 'Essentieel, meent ook Ingrid Verheggen:'Leren gaat je hele leven door, dat geldt net zo goed voor het zittende personeel.' Loes van Wessum: 'Op bestuurlijk niveau spreken we over het beroepsprofiel en daarvoor benodigde professionalisering. Wat maakt iemand startbekwaam? Wat is nodig om iemand "meer bekwaam" te maken en hoe zorgen we voor excellente leraren en andere personeelsleden?' Voor leraren, taal- en rekencoördinatoren en intern begeleiders ontwikkelt de pabo samen met de schoolbesturen een professionaliseringsaanbod op maat, ook voor zittende docenten. Daarbij biedt de pabo diverse post-hbo en masteropleidingen SEN (Special EducationalNeeds en MLI Master Learning &Innovation) aan. Ingrid Verheggen: 'Bij alle afspraken die we maken is het belangrijk dat we elkaar durven aanspreken op kwaliteit. De pabo laat het weten als een stagiair niet goed wordt begeleid. Wij vertellen het de pabo als die een stagiair levert die tekort schiet.' Loes van Wessum: 'Ja, die open cultuur is heel belangrijk. En wat helemaal bepalend is voor een goede samenwerking, is de vraag of je elkaar écht nodig hebt. It takes a village to raise a child. Een pabo of een schoolbestuur kan dat niet alleen.'
Gaat het bij de pabo en basisscholen nog om uitwisseling tussen theorie en praktijk; voor het vmbo ligt 'de praktijk' buiten de deur: het bedrijfsleven. Komend voorjaar beleeft het beroepenfeest Almere on Stage voor klas 2 en 3 van het vmbo, zijn vijfde editie. Tijdens deze 'beursvloer', maken duizend leerlingen kennis met 250 professionals van 175 verschillende Almeerse bedrijven. Initiatiefnemers zijn de VMBO decanenkring Almere en gemeente Almere. Projectleider Inge Kirsten, decaan vmbo op het Buitenhout College, haalde dit landelijke concept naar Almere: 'Het doel is leerlingen een goed beroepsbeeld meegeven. Ze moeten al zo jong keuzes maken. Als je dan geen idee hebt wat de maatschappij te bieden heeft, wordt het lastig.' Dus praten leerlingen met professionals en maken zij - als het matcht - een vervolgafspraak voor de 'Doe Dag' twee weken later. Dan nemen ze bij drie bedrijven een kijkje in de praktijk.
Aan de afspraak houden
Het klinkt simpel, maar het was 'ongelooflijk netwerken' om de beursvloer gevuld te krijgen. Inge Kirsten: 'Het was voor ons erg zoeken naar de juiste ingangen. Gelukkig zitten in het organiserend stageteam inmiddels vertegenwoordigers uit alle sectoren - met ieder hun eigen netwerk. Lastig was ook dat scholen en bedrijven een andere taal spreken. Wij denken kindgericht. Dat willen bedrijven op zich ook wel, maar ze zijn toch zakelijker en willen weten: wat gaan we doen en wat is nodig? Daar kunnen wij nog wat van leren! Voor een goede samenwerking is het ook belangrijk dat leerlingen zich aan afspraken houden. Bedrijven investeren tijd in hen, dan kun je niet op het laatste moment je bezoek afzeggen. Bijzonder is dat bedrijven nu ook onze scholen binnenkomen. Tijdens de voorlichtingsavond vertellen we hen daar over de belevingswereld van onze leerlingen, en hoe ze hen kunnen uitdagen.'
Vmbo is de toekomst
Hong Man, goudsmid, stond ook al twee keer op de beursvloer. Ze werkt bij juwelier Hans Luijer in Weesp en heeft een eigen bedrijf als sieradenontwerpster, SH Design. 'Mijn beroep combineert techniek en creativiteit. Leerlingen hebben vaak geen idee, denken dat ik een soort hoefsmid ben. Toch was ik verbaasd over hun enthousiasme. Mijn workshop tijdens de Doe-Dag duurde tot 4 uur, maar ze bleven veel langer.' Op de beursvloer miste Hong Man wel andere kleine vaklieden zoals loodgieters, elektriciens of schoenmakers. Inge Kirsten: 'Knelpunt is inderdaad dat bedrijven door de recessie weinig tijd hebben, zeker de kleine zelfstandigen waar we er juist veel van hebben in Almere. Meedoen is een vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven zien niet direct resultaat op de korte termijn.' Hong Man: 'Toch zijn die vmbo-leerlingen wel de toekomst, ook van je eigen vak. Daarom ben ik er maar dapper gaan staan, om mijn ambacht te vertegenwoordigen.'
Zorg als gemeente voor continuïteit in de relatie met de schoolbesturen, beperk het aantal ambtenaren tot een paar contactpersonen met een integrale portefeuille en herkenbare maar afgebakende doorzettingsmacht wat is doorzettingsmacht )beslisbevoegdheid?. Meindert Eijgenstein , College van Bestuur Prisma, Stichting voor christelijk onderwijs in Almere.
Formuleer duidelijke doelen die door alle betrokkenen worden onderschreven. De gemeente is er als ‘facilitator’ voor de samenwerking en ter ondersteuning van besturen om ze te helpen de doelstellingen te realiseren. Koen Oosterbaan, Voorzitter College van Bestuur Stichting Katholiek Onderwijs Flevoland en Veluwe.
Durf elkaar aan te spreken op de kwaliteit die je levert en leg de lat hoog. De gedachte: ‘als we allemaal ons best doen, komt het wel goed’, klopt niet. Het resultaat telt, niet de inspanning. Ingrid Verheggen, Voorzitter College van Bestuur Almeerse Scholen Groep.
Houd het gezamenlijke belang voor ogen: het gaat om het welbevinden en de toekomst van de jeugd. Wees heel transparant over resultaten en geldstromen. En blijf met elkaar in gesprek; ga niet via de pers proefballonnetjes oplaten. Sandra van Rijnbach, Directeur-Bestuurder Het Baken Almere, Stichting voor interconfessioneel onderwijs.
Geld helpt. Met extra financiële middelen vanuit de gemeente kun je schoolbestuurlijke geldstromen beïnvloeden in de richting van de gezamenlijke visie. René Peeters, wethouder jeugd, onderwijs en sport, Almere
Dit artikel is onderdeel van de Didactief-special Almere Leert! (september 2013), die tot stand is gekomen in opdracht en met financiële bijdrage van LEAplus Almere.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
