Leerlingen leren meepraten en nadenken over maatschappelijke thema’s is een onderdeel van burgerschapsvorming. Belangrijk, maar een klassediscussie is een lastige werkvorm, Hoe zorg je dat zoveel mogelijk leerlingen aan het woord komen en hoe bevorder je dat ze niet alleen iets roepen, maar meningen ook onderbouwen? De onderzoekers gaven vijf docenten van bovenbouw vmbo-t hiervoor concrete aandachtspunten mee en observeerden hun lessen. Hun conclusie: hoe meer docenten de discussie inhoudelijk sturen, hoe groter de deelname van leerlingen. Maar hoe minder sturing, hoe beter leerlingen op elkaar reageren en hun mening (durven) geven; in dit laatste geval voeren wel vaak enkele leerlingen de boventoon.
Kies een concrete kwestie met een helder dilemma als discussiethema. Zorg dat leerlingen eerst achtergrondinformatie verzamelen en zich een mening kunnen vormen. Een opstelling met groepen tegenover elkaar kan de discussie en betrokkenheid verbeteren. Spreek duidelijke regels af, bijvoorbeeld iemand die beurten geeft of een beperkt aantal spreekbeurten per leerling. Kies de vorm die bij je lesdoel past: meer sturen als je een onderwerp van diverse kanten wilT belichten, minder sturen op inhoud (wel op beurten) als je vooral uitwisseling van meningen wilt.
Jaap Schuitema, Hester Radstake en Wiel Veugelers, Docenten en de actieve participatie van leerlingen in klassikale discussies. Universiteit van Amsterdam, 2011.
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2012.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
