Onderzoek

Kort en goed: wetenschap, techniek en taalontwikkeling

De bevindingen

Ontdekken hoe dingen werken en oorzaak-gevolgrelaties ontrafelen: daar draaien lessen wetenschap en techniek voor jonge kinderen om. Dat vereist ook nieuwe woorden – schooltaal – zoals ‘zwaartekracht’, ‘als/dan’ en ‘omdat’. Eerder Talentenkracht-onderzoek onderstreepte al het belang van goed luisteren naar kinderen en open vragen stellen. Dit onderzoek zoomt verder in op de rol van taal in deze lessen. Achttien leerkrachten kregen videofeedbackcoaching om te leren hoe ze die schooltaal bij kinderen kunnen stimuleren. Modeling is belangrijk: in een gesprek passen sprekers vaak hun taal op elkaar aan. Dus als de leerkracht complexere taal gebruikt, nemen de kinderen dat over. De leerkrachten in het onderzoek leerden bewuster hun woorden te kiezen en de leerlingen leerden zo complexere taal begrijpen en gebruiken. Daardoor gingen ze ook meer redeneren, zoals dingen voorspellen en verklaren.

Tips voor leraren

Jouw taalgebruik beïnvloedt dat van de kinderen, dus zet dat handig in. In plaats van je taal te vereenvoudigen is het beter om zelf complexere taal te gebruiken. Natuurlijk moet je niet over de hoofden van je leerlingen heen praten; zorg dat ze je ondanks moeilijke woorden of zinsconstructies wel begrijpen. Luister goed naar wat de leerlingen zelf zeggen, haak daarbij aan en til dat met jouw eigen zinnen naar een hoger niveau. Complexere taal helpt kinderen om beter te redeneren. Zo stimuleren taal en wetenschap en techniek elkaar. / BR

Astrid Menninga, Language and Science in Young Learners. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen, 2017/Platform BètaTechniek. Onderdeel van het onderzoeksprogramma Talentenkracht.

Dit artikel verscheen in de rubriek 'Kort en goed' in Didactief, oktober 2017.