Onderzoek

HGL-leerlingen halen sneller diploma en stromen vaker door

Tekst Winnifred Jelier
Gepubliceerd op 24-01-2017 Gewijzigd op 23-01-2017
Beeld Harm Biemans
Het Groene Lyceum illustreert dat je met doorlopende leerlijnen aan leerlingen betere onderwijskansen kunt bieden, zegt Harm Biemans op basis van zijn onderzoek naar dit geïntegreerde vmbo/mbo-programma.

Leerlingen van het Groene Lyceum hebben vaak een havo-advies, maar havo is ze eigenlijk te theoretisch. Ze willen graag ook iets kunnen dóen: ze zijn praktisch ingesteld. Het Groene Lyceum richt zich heel bewust op deze specifieke groep leerlingen. En dat sorteert effect, blijkt uit onderzoek van Harm Biemans van Wageningen University & Research. Leerlingen halen sneller hun vmbo-diploma en stromen vaker door naar het mbo en uiteindelijk het hbo.

Biemans vergeleek in een deel van zijn onderzoek 165 leerlingen van het Groene Lyceum met reguliere vmbo-leerlingen. Beide groepen scoorden even goed op hun eindexamens, zij het dat de eerste groep gemiddeld een jaar eerder het vmbo-eindexamen deed. ‘Om de vergelijking zo eerlijk mogelijk te maken, hebben we alleen vmbo-leerlingen genomen met een vergelijkbare, dus relatief hoge, Cito-score,’ vertelt Biemans. ‘De uitkomst laat zien dat de leerlingen van het Groene Lyceum een goede opleidingskeuze hebben gemaakt: op het reguliere vmbo zouden ze waarschijnlijk te weinig uitgedaagd zijn.’ Vervolgens keek Biemans hoe het de jongeren na het Groene Lyceum verging: niet alleen behaalden zij vaker (zie kader) een mbo4-diploma dan vergelijkbare, reguliere mbo-studenten, ook stroomden zij vaker door naar het hbo.

Succesfactoren

De sleutel tot succes is volgens Biemans de combinatie van onderwijskundige kenmerken. Het Groene Lyceum is een doorlopende leerlijn: een geïntegreerd vmbo/mbo-programma waarbij leerlingen al vroeg te maken krijgen met mbo-lesstof, met een sterke focus op de praktijk en veel aandacht voor studie- en onderzoeksvaardigheden voor het hbo. Daarnaast is er sprake van versnelling: waar een vmbo- en vervolgens een mbo4-opleiding in totaal zeven tot acht jaar in beslag nemen, duurt het traject van het Groene Lyceum zes jaar met een mogelijkheid tot versnellen. Dat betekent dat leerlingen meer lesstof in kortere tijd verwerken. Ook krijgen ze bij de kernvakken (avo en exact) les op havo-niveau. Door al deze kenmerken sluit het Groene Lyceum volgens Biemans goed aan op de specifieke eigenschappen van de doelgroep, dus jongeren die meer kunnen dan het vmbo, maar op de havo ‘waarschijnlijk niet goed uit de verf komen vanwege het theoretische gehalte van de opleiding.’

‘Leerlingen hebben baat bij versnelde vmbo/mbo-route’

Verschillende locaties, hetzelfde resultaat

Een andere uitkomst van het onderzoek is dat de leerlingen op verschillende locaties van het Groene Lyceum vergelijkbaar presteren: het maakt dus niet uit waar ze les krijgen. In totaal zijn er dertien vestigingen van zes AOC’s waar jongeren een Groen Lyceum-traject kunnen volgen.

Deze uitkomst was niet vanzelfsprekend: de AOC’s gingen in 2007 onafhankelijk van elkaar van start. Sinds 2012 is er ‘pas’ structureel bestuurlijk overleg en zijn er bijvoorbeeld docentbijeenkomsten om ervaringen te delen en elkaar verder te helpen. Inmiddels werken de betrokken AOC’s ook volgens een gemeenschappelijk onderwijskundig model.

Betere doorstroom

Initiatieven als het Groene Lyceum laten volgens Biemans zien dat er goede alternatieven zijn voor leerlingen die mogelijkerwijs binnen traditionele onderwijsvormen (vmbo/mbo, havo) buiten de boot zouden vallen. ‘Een substantiële groep leerlingen heeft behoefte aan onderwijs dat het midden houdt tussen het vmbo/mbo en havo.’

De integrale aanpak van het Groene Lyceum onderstreept volgens hem ook het belang om te (blijven) zoeken naar manieren om het leerlingen makkelijker te maken om door te stromen naar het hoger onderwijs. ‘Alles zou erop gericht moeten zijn om leerlingen te helpen hun kennis en vaardigheden optimaal te ontwikkelen,’ schrijven Biemans en zijn collega’s. ‘Zij zouden niet gehinderd moeten worden door kunstmatige grenzen tussen onderwijsniveaus.’

De vier plussen van Groene Lyceum-leerlingen:

  • Halen gemiddeld een jaar eerder dan reguliere vmbo-leerlingen vergelijkbare resultaten voor de vmbo-eindexamens van de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en biologie (alle gemiddelde cijfers liggen tussen 6,3-6,8).
  • Stromen in vergelijking met reguliere vmbo-leerlingen vaker door naar het mbo (96,6% vs. 90,1%) en minder vaak door naar de havo (9,4% vs. 1,5%).
  • Halen vaker een mbo4-diploma dan reguliere mbo-studenten (90,7% vs. 68,6%).
  • Stromen vaker door naar het hbo dan reguliere mbo-studenten (67,9% vs. 37,3%).

Tevreden? Ja!
Hbo-studenten die op het Groene Lyceum hebben gezeten, zijn positiever over hun studievaardigheden en theoretische kennis dan leerlingen die van het reguliere mbo komen, blijkt uit de eerste resultaten van een vragenlijstonderzoek. Zo schatten de studenten zich hoger in op vaardigheden als informatie zoeken en verwerken, presenteren, verslagen maken, onderzoeken en samenwerken. Ook geven zij aan dat ze op hun vooropleiding beter voorbereid zijn voor de theoretische vakken Nederlands, Engels, Duits en Economie.

Harm Biemans, Hans Mariën, Erik Fleur, Hilde Tobi, Loek Nieuwenhuis en Piety Runhaar, Students’ Learning Performance and Transitions in Different Learning Pathways to Higher Vocational Education. In: Vocations and Learning, 9, 2016.

Harm Biemans, Hans Mariën, Erik Fleur, Tanya Beliaeva, Hilde Tobi, Loek Nieuwenhuis en Piety Runhaar, Promoting Students’ Transitions to Higher Vocational Education. Paper tijdens Competence 2016, Wageningen.
 

Dit artikel verscheen in de special '10 jaar Groen Lyceum' (jan/feb 2017). Deze special is gemaakt in opdracht en met financiële bijdrage van Terra, AOC Oost, Groenhorst, Melanchthon, Lentiz onderwijsgroep, GroeneWelle en NRO. 

Click here to revoke the Cookie consent